Η δημόσια υγεία και το ΕΣΥ(Εθνικό σύστημα υγείας) τα τελευταία χρόνια και λόγω κορωνοϊού έχουν έρθει ξανά στο προσκήνιο. Αποδείχθηκε ότι χωρίς αυτό, η χώρα θα είχε θρηνήσει πολλά περισσότερα θύματα και μας κράτησε όρθιου σε μία τόσο δύσκολη υγειονομική κρίση. Ξέρουμε όμως ποιοί το οραματίστηκαν, το υλοποίησαν αλλά και το στήριξαν στα δύσκολα;
Όλα αυτά ξεκινάνε, στο όχι και τόσο, μακρινό 1981. Τον Οκτώβριο το ίδιου έτους εκλέγεται για πρώτη φορά κυβέρνηση το ΠΑΣΟΚ, με στόχο να υπερασπιστεί την κοινωνική δικαιοσύνη και να φέρει την κοινωνική ισότητα στη χώρα. Στους πρώτους στόχους της κυβέρνησης του Ανδρέα Παπανδρέου, ήταν η δημιουργία ενός κρατικού συστήματος υγείας που θα έχουν πρόσβαση όλοι οι πολίτες.
Σε αυτή την προσπάθεια αρωγός και οραματιστής στάθηκε ο αείμνηστος Γεώργιος Γεννηματάς. Ο άνθρωπος που συνέδεσε το όνομά του με τη δημιουργία των περιφερειακών κέντρων υγείας, των μεγάλων δημόσιων νοσοκομείων στις πρωτεύουσες των νομών, ολόκληρου του ΕΣΥ. Εξίσου σημαντική ήταν και η συνεισφορά του αείμνηστου Παρασκευά Αυγέρινου, υπουργού που έβαλε τα θεμέλια για την ολοκλήρωση αυτού του κοινωνικού σχεδίου, ο οποίος ήρθε σε ευθεία κόντρα με τους τότε ιατρικούς συλλόγους.
Το 1976, η ιδέα για το ΕΣΥ είχε ήδη «ωριμάσει» από μια ομάδα πρωτοπόρων γιατρών αλλά και συνδικαλιστών στο χώρο του ΠΑΣΟΚ. Το 1977 στο πλαίσιο του προγράμματος του ΠΑΣΟΚ για την οικονομία και την κοινωνία διατυπώνεται η αρχή για ένα σύστημα Υγείας. Εκεί, γίνεται αναφορά για Κέντρα Υγείας και νοσοκομεία στα οποία θα υπηρετούν γιατροί πλήρους απασχόλησης, ενώ προβλέπεται και ο θεσμός του οικογενειακού γιατρού.
Ο Π.Αυγερινός αναλαμβάνει καθήκοντα υπουργού με στόχο να υλοποιήσει το όραμα του αλλά και του Γεώργιου Γεννηματά. Το 1982, το σχέδιο νόμου για το ΕΣΥ είχε ετοιμαστεί προς διαβούλευση με την κοινωνία. Σε εκείνο το σημείο υπήρξαν πολλές αντίθετες απόψεις επί του θέματος και οι αντιδράσεις από την ΝΔ και όχι μόνο, ήταν πολύ έντονες.
Ο Π.Αυγερινός έμεινε ως υπουργός Υγείας της κυβέρνησης του Ανδρέα Παπανδρέου μέχρι και τις 17 Ιανουαρίου 1984. Ανάμεσα στα υπόλοιπα είχε προχωρήσει και στη σύσταση του υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας, αφού είχε καταργήσει το υπουργείο Κοινωνικών Υπηρεσιών.
Ο Γ.Γεννηματάς το 1985 γίνεται υπουργός, ο οποίος θεωρείται «πατέρας» του ΕΣΥ επειδή οι τομές που έκανε στον χώρο της Υγείας ήταν τολμηρές, αλλά και αποτελεσματικές. Άνοιξαν πολλά νοσοκομεία στην περιφέρεια, ενώ είχαν περίθαλψη και οι μη προνομιούχοι που μέχρι τότε πέθαιναν στο σπίτι γιατί δεν είχαν χρήματα.
Οι παρεμβάσεις στον τομέα της υγείας συνεχίστηκαν, με την υιοθέτηση του Ν. 2519/1997 για την «Ανάπτυξη και εκσυγχρονισμό του Εθνικού Συστήματος Υγείας, οργάνωση των υγειονομικών υπηρεσιών, ρυθμίσεις για το φάρμακο και άλλες διατάξεις». 4 χρόνια αργότερα υπήρξε η υιοθέτηση του Ν. 2889/2001 «Βελτίωση και εκσυγχρονισμός του Εθνικού Συστήματος Υγείας και άλλες διατάξεις» και του Ν. 2955/2001 «Προμήθειες Νοσοκομείων και λοιπών μονάδων υγείας των ΠεΣΥ και άλλες διατάξεις».
Ο Ν.2889/01 εισήγαγε σημαντικές τροποποιήσεις στην οργανωτική διάρθρωση του συστήματος Υγείας, αφού προχώρησε και στην ίδρυση των Περιφερειακών Συστημάτων Υγείας (ΠεΣΥ) δηλαδή, αποκεντρωμένα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου που εποπτεύουν όλα τα νοσηλευτικά ιδρύματα του ΕΣΥ.
Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκε και η κυβέρνηση Σημίτη. Πολλά νέα νοσοκομεία κατασκευάστηκαν και λειτούργησαν. Σε σχέση με το 1995 οι Νοσοκομειακοί χώροι αυξήθηκαν κατά 75%. Το Αττικό Νοσοκομείο υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα και πιο σύγχρονα Νοσοκομεία, όχι μόνο στη χώρα, στο οποίο εγκαταστάθηκαν εξαρχής Παν/κές κλινικές και εξελίχθηκε ως ένα από τα σημαντικότερα στα Βαλκάνια.
Ακόμη, η τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με τον Γιώργο Παπανδρέου προχώρησε και αυτή σε πολύ σημαντικές μεταρρυθμίσεις που βοήθησαν στην εξέλιξη την δημόσιας υγείας στη χώρα. Εφαρμόστηκε η ηλεκτρονική συνταγογράφηση μέτρο που βοήθησε γιατρούς και ασθενής στην ταχύτερη κάλυψη των φαρμακευτικών αναγκών, καθιερώθηκε πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας για όλους που μέχρι τότε δεν ήταν δεδομένο και τέλος εξαλείφθηκε η λίστα αναμονής για χορήγηση μεθαδόνης που ταλάνιζε τους ανθρώπους που το είχαν ανάγκη.
Επίσης, ακόμη και όταν δεν ήταν πλέον κυβέρνηση το ΠΑΣΟΚ συνέχεια το ΕΣΥ ήταν στην πρώτη γραμμή των διεκδικήσεων. Με προτάσεις για την αναβάθμιση και στήριξη του, μέχρι και την καμπάνια ενημέρωσης των πολιτών για τον εμβολιασμό κατά του Covid-19. Επιπλέον είναι το μοναδικό κόμμα που ανέδειξε και στάθηκε στο πλευρό των καρκινοπαθών. Θεσπίζοντας δωρεάν φαρμακευτική περίθαλψη, κάλυψη χημειοθεραπειών, διορισμούς αλλά και ευκολότερη εισαγωγή παιδιών με νεοπλασίες στα ΑΕΙ.
Πρόκειται για μία από τις πιο ιστορικές και σημαντικές μεταρρυθμίσεις στον χώρο της Υγείας που θα φέρει για πάντα ανεξίτηλη τη σφραγίδα τού ΠΑΣΟΚ τού Ανδρέα Παπανδρέου , του Παρασκευά Αυγερινού και βέβαια του Γεώργιου Γεννηματά. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας, δημιουργήθηκε για την κάλυψη των αναγκών του ελληνικού πληθυσμού μέσω της παροχής δωρεάν υπηρεσιών, με νέα νοσοκομεία, δημιουργία υποδομών , ισότιμη πρόσβαση των πολιτών σε αυτά, Κέντρα Υγείας και τη δημιουργία του ΕΚΑΒ. Ένα έργο με κοινωνικό πρόσημο, ένα έργο ΠΑΣΟΚ. Ένα σύστημα που είχε ως στόχο να επιφέρει τομή στη δημόσια Υγεία της Ελλάδας. Περίπου πενήντα χρόνια πριν από τη θεσμοθέτηση του ΕΣΥ, θα μπορούσαμε να πούμε πως η πρώτη αντίστοιχη προσπάθεια έλαβε χώρα από την κυβέρνηση Ελευθέριου Βενιζέλου, 1928-1932.
Αφορμή όμως για να κάνω αυτή την ιστορική αναδρομή, στάθηκε η εκδήλωση που έλαβε χώρα στις 22.07.2022 στην Ορεστιάδα με θέμα «Δημόσια υγεία & Περιφέρεια». Η εκδήλωση διοργανώθηκε από τον Σύλλογο καρκινοπαθών και σπάνιων νοσημάτων Έβρου, ο οποίος δημιουργήθηκε αρκετά χρόνια αργότερα από τον σύλλογο καρκινοπαθών Ν.Έβρου «ΣυνεχίΖω», δύο σύλλογοι με κοινά ενδιαφέροντα και προβληματισμούς. Πρόεδρος είναι η κ.Ορφανού η οποία κατέχει και τη θέση της αντιπροέδρου του ΔΣ του νοσοκομείου Διδυμοτείχου, αναλαμβάνοντας τα καθήκοντά της πρόσφατα.
Σε αυτή την τόσο ενδιαφέρουσα εκδήλωση, κεντρικοί ομιλητές ήταν η κ.Γκάγκα, αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας, και ο κ.Ξανθός, πρώην Υπουργός Υγείας και Βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ. Το θέμα της δημόσιας υγείας έχει πολλές πλευρές και θα πρέπει πολιτικά να καλύπτονται από παντού, οπότε ορθά ο σύλλογος έπραξε και κάλεσε εκπροσώπους από ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Σε μία τέτοια συζήτηση όμως, δεν γίνεται να λείπει εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ, το κόμμα που οραματίστηκε και εδραίωσε την δημόσια υγεία στη χώρα. Δεν τιμά, τουλάχιστον, την ιστορική μνήμη του Γ. Γεννηματά και του Π.Αυγερινού, ανθρώπων που έκαναν πράξη όλα αυτά που συζητήθηκαν στην εκδήλωση. Θέλω να πιστεύω ότι δεν υπάρχει πολιτική σκοπιμότητα πίσω από την επιλογή να μην κληθεί εκπροσώπηση από το ΠΑΣΟΚ.
Θα πρέπει λοιπόν σε τέτοιου είδους σοβαρά ζητήματα να λαμβάνεται η συνεισφορά των πολιτικών και των θέσεων που μας έδωσαν αυτά τα αποτελέσματα. Το αποτύπωμα του ΠΑΣΟΚ στη δημόσια υγεία είναι ανεξίτηλο όσο και αν κάποιοι προσπαθούν να το σβήσουν. Θα βρισκόμαστε εδώ για να το υπενθυμίζουμε σε αυτούς αλλά και να συνεχίσουμε να διεκδικούμε για την κοινωνία.
Αρχοντάκης Γ. Ιωάννης
Γραμματέας ΝΕ ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής Ν. Έβρου
