Η κρίσιμη μέρα των εκλογών της 21ης Μαΐου έφτασε, με τις κάλπες να έχουν ανοίξει και τα 21.529 εκλογικά τμήματα να είναι έτοιμα να υποδεχτούν τους περίπου 9,8 εκατ. εκλογείς (σ.σ. περίπου οι 400.000 είναι νέοι ψηφοφόροι ηλικίας 17-21 ετών), οι οποίοι καλούνται να ψηφίσουν για τις τύχες της χώρας και τους 300 βουλευτές που θα απαρτίζουν το ελληνικό κοινοβούλιο.
Έως τις 19:00 οι ψηφοφόροι θα μπορούν να ασκήσουν το εκλογικό του δικαίωμα. Η διαδικασία μπορεί να παραταθεί αν ο δικαστικός αντιπρόσωπος κρίνει ότι υπάρχει ακόμη σε κάποιο εκλογικό κέντρο πολίτες που περιμένουν να ψηφίσουν.
Δικαίωμα ψήφου έχουν οι πολίτες που συμπληρώνουν το 17ο έτος της ηλικίας τους εντός του 2023 και είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους των δήμων.
Με βάση το Σύνταγμα και την εκλογική νομοθεσία, η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική. Εξαιρούνται της υποχρέωσης όσοι είναι άνω των 70 ετών, όσοι πρόκειται να βρίσκονται κατά την ημέρα της ψηφοφορίας στο εξωτερικό, όσοι δεν μπορούν να μετακινηθούν για λόγους υγείας και οι εκλογείς που έχουν εγγραφεί στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους ετεροδημοτών, αλλά δεν συστάθηκε εκλογικό τμήμα λόγω μη συμπλήρωσης του αριθμού των 40 τουλάχιστον ετεροδημοτών εκλογέων της ίδιας βασικής εκλογικής περιφέρειας.
Στο εξωτερικό η εκλογική διαδικασία κύλησε χωρίς προβλήματα με τους 22.825 ομογενείς να ασκούν για πρώτη φορά το εκλογικό τους δικαίωμα στον τόπο διαμονής τους.
Μάθε που ψηφίζεις
Για τη διεύθυνση του εκλογικού τμήματος στο οποίο ψηφίζουν, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ενημερωθούν από την ψηφιακή πλατφόρμα «Μάθε που Ψηφίζεις» στον ιστότοπο του υπουργείου Εσωτερικών, η οποία είναι προσβάσιμη και από το Gov.gr.
Η πληροφορία εμφανίζεται μετά τη συμπλήρωση των πεδίων Επώνυμο, Όνομα, Όνομα Πατέρα, Έτος Γέννησης, Όνομα Μητέρας (προαιρετικό), ή μόνο των πεδίων Επώνυμο και Ειδικός Εκλογικός Αριθμός. Εναλλακτικά έχουν τη δυνατότητα να ενημερωθούν από τις τηλεφωνικές γραμμές 2131361500 και 2131313800, που αυτό το Σαββατοκύριακο λειτουργούν όλο το 24ωρο.
Οι εκλογείς πρέπει να φέρουν μαζί τους την αστυνομική τους ταυτότητα ή τη σχετική προσωρινή βεβαίωση της αρμόδιας αρχής ή το διαβατήριό τους (ακόμα κι αν έχει λήξει) ή την άδεια οδήγησης ή το ατομικό βιβλιάριο υγείας όλων των ασφαλιστικών ταμείων. Σημειώνεται ότι τυχόν «κομμένα» δελτία αστυνομικής ταυτότητας είναι αποδεκτά.
Αναγνώριση και μέσω Wallet
H αναγνώριση των εκλογέων μπορεί να γίνει και με χρήση της ψηφιακής ταυτότητας που είναι προσβάσιμη μέσω της κυβερνητικής πύλης https://wallet.gov.gr.
Το προσωπικό της Ελληνικής Αστυνομίας, του Πυροσβεστικού Σώματος και οι στρατιωτικοί που υπηρετούν στις Ένοπλες Δυνάμεις, ή στο Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή, ψηφίζουν με βάση τους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους στην περιφέρεια όπου υπηρετούν. Η αναγνώριση των στρατιωτικών και όσων υπηρετούν στα σώματα ασφαλείας γίνεται με βάση τις στρατιωτικές ή υπηρεσιακές τους ταυτότητες. Όσοι ένστολοι ψηφίσουν στον δήμο που είναι εγγεγραμμένοι, οφείλουν να προσκομίσουν στην εφορευτική επιτροπή βεβαίωση της υπηρεσίας τους ή της μονάδας τους ότι δεν έχουν εγγραφεί στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους.
Ανοιχτά τα γραφεία για έκδοση ταυτότητας και επιστροφή πινακίδων
Ανοικτά και την Κυριακή θα είναι τα αρμόδια γραφεία της αστυνομίας, για την έκδοση ταυτότητας και επιστροφή πινακίδων ενόψει των εκλογών 2023.
Με απόφαση του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη επιστρέφονται ήδη από την Πέμπτη οι άδειες οδήγησης, οι πινακίδες και οι άδειες κυκλοφορίας των οχημάτων, προκειμένου να διευκολυνθούν οι πολίτες στην άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος.
Επιπλέον, λειτουργούν και σήμερα Κυριακή τα γραφεία έκδοσης ταυτότητας και διαβατηρίων στα κατά τόπους αστυνομικά τμήματα.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση η λειτουργία των αρμόδιων γραφείων θα γίνει ως εξής:
Γραφεία ταυτοτήτων
Κυριακή, 21 Μαΐου 2023, κατά τις ώρες 07.00 έως 19.00.
Γραφεία διαβατηρίων (για την παράδοση διαβατηρίων που δεν έχουν παραληφθεί από τους δικαιούχους)
Κυριακή, 21 Μαΐου 2023, κατά τις ώρες 07.00 έως 19.00.
Η ΕΛ.ΑΣ έχει προχωρήσει σε ειδικό επιχειρησιακό σχεδιασμό, με το σύνολο των αστυνομικών δυνάμεων να έχει τεθεί σε επιφυλακή καθώς έχουν ανακληθεί για το σαββατοκύριακο των εκλογών ρεπό και άδειες.
Τι ισχύει για ναυτικούς και ετεροδημότες
Οι ναυτικοί που υπηρετούν σε πλοίο με ελληνική σημαία, που την ημέρα των εκλογών βρίσκεται σε ελληνικό λιμάνι, εγγράφονται σε ειδικούς εκλογικούς καταλόγους ώστε να ψηφίσουν στον δήμο όπου βρίσκεται το πλοίο.
Επίσης, Έλληνες πολίτες, οι οποίοι είναι φυλακισμένοι και δεν έχουν στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν, ψηφίζουν στο εκλογικό τμήμα του καταστήματος όπου κρατούνται, βάσει ειδικών εκλογικών καταλόγων, στους οποίους εγγράφονται για το σκοπό αυτό.
Οι ετεροδημότες ψηφίζουν στον τόπο διαμονής τους, εφόσον είχαν υποβάλει σχετική αίτηση έως την 28η Φεβρουαρίου 2023 και περιελήφθησαν σε ειδικούς εκλογικούς καταλόγους.
Οι σταυροί
Ο μέγιστος αριθμός των σταυρών προτίμησης που μπορούν να σημειώσουν οι ψηφοφόροι υπέρ υποψηφίων είναι ανάλογος με τον αριθμό των βουλευτών που εκλέγονται από την οικεία εκλογική περιφέρεια.
Έτσι, στις εκλογικές περιφέρειες, όπου εκλέγονται από ένας 1 μέχρι και 3 βουλευτές, σημειώνεται ένας σταυρός, όπου εκλέγονται από 4 έως και 7 βουλευτές, μέχρι δύο σταυρούς, από 8 έως και 12 βουλευτές, μέχρι τρεις σταυρούς, ενώ στις εκλογικές περιφέρειες, όπου εκλέγονται περισσότεροι από 13 βουλευτές, μέχρι τέσσερις σταυρούς.
Ο αριθμός των σταυρών ανά περιφέρεια
Έως 4 σταυρούς μπορούν να βάλουν οι ψηφοφόροι στις εκλογικές περιφέρειες:
Α’ Αθηνών
Βόρειου Τομέα Αθηνών
Νότιου Τομέα Αθηνών
Α’ Θεσσαλονίκης
Έως 3 σταυρούς βάζουν οι ψηφοφόροι στις εκλογικές περιφέρειες:
Δυτικό Τομέα Αθηνών
Β’ Πειραιώς
Ανατολικής Αττικής
Αχαΐας
Β’ Θεσσαλονίκης
Ηρακλείου
Λάρισας
Έως 2 σταυρούς βάζουν οι ψηφοφόροι στις εκλογικές περιφέρειες:
Α’ Πειραιώς
Δυτικής Αττικής
Αιτωλοακαρνανίας
Δωδεκανήσου
Έβρου
Ευβοίας
Ηλείας
Ημαθίας
Ιωαννίνων
Καβάλας
Καρδίτσας
Κοζάνης
Κορινθίας
Κυκλάδων
Μαγνησίας
Μεσσηνίας
Πέλλας
Πιερίας
Σερρών
Τρικάλων
Φθιώτιδος
Χανίων
Τέλος, έως 1 σταυρό βάζουν οι ψηφοφόροι των εκλογικών περιφερειών:
Αργολίδος
Αρκαδίας
Άρτας
Βοιωτίας
Γρεβενών
Δράμας
Ευρυτανίας
Ζακύνθου
Θεσπρωτίας
Καστοριάς
Κέρκυρας
Κεφαλληνίας
Κιλκίς
Λακωνίας
Λασιθίου
Λέσβου
Λευκάδας
Ξάνθης
Πρέβεζας
Ρεθύμνου
Ροδόπης
Σάμου
Φλωρίνας
Φωκίδας
Χαλκιδικής
Χίου
Τι κάνετε αν είστε διπλοεγγεγραμμένος
Σε περίπτωση που είστε εγγεγραμμένος στα δημοτολόγια δύο ή περισσοτέρων δήμων, οφείλετε να ψηφίσετε στο δήμο της νόμιμης εγγραφής σας, η οποία εξακριβώνεται κατόπιν επικοινωνίας σας με τους οικείους δήμους.
Ο δικαστικός αντιπρόσωπος θα σας καλέσει να υπογράψετε υπεύθυνη δήλωση ότι γνωρίζετε πως είστε διπλοεγγεγραμμένος και δεν ψηφίσατε ούτε και θα ψηφίσετε αλλού. Αυτές οι δηλώσεις θα συγκεντρωθούν στο Υπουργείο Εσωτερικών και θα διασταυρωθούν. Με αυτήν τη διαδικασία διασφαλίζεται το κύρος των εκλογών. Η διπλοψηφία απαγορεύεται και τιμωρείται αυστηρά.
Ειδικά κέντρα για άτομα με κινητικά προβλήματα
Με ειδική διάταξη που συμπεριελήφθη στον νόμο 5043/2023 (ΦΕΚ 91 Α΄/13.4.2023 – Άρθρο 36) προβλέπεται για πρώτη φορά η διαμόρφωση χώρου υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα για τα εκλογικά τμήματα που δεν βρίσκονται σε ισόγειο όροφο και δεν πληρούν τα κριτήρια προσβασιμότητας τους.
Κάθε δήμος έχει την υποχρέωση να επιλέξει ειδικό χώρο σε ισόγειο όροφο όπου θα εγκατασταθούν τα παραβάν, θα πληροί τα κριτήρια προσβασιμότητας ατόμων ΑμεΑ, θα διαθέτει προδιαγραφές πυρασφάλειας, ενώ ο τίτλος τους θα είναι ευανάγνωστος και εύκολος στην αναγνώριση από τους ίδιους του εκλογείς και τους συνοδούς τους.
Οι πολίτες θα επιδεικνύουν τα στοιχεία της ταυτότητάς τους στον αρμόδιο δικαστικό αντιπρόσωπο του εκλογικού τμήματος, ο οποίος θα επαληθεύσει την εγγραφή του εκλογέα στον εκλογικό κατάλογο και θα βεβαιώνει την ταυτοπροσωπία. Στη συνέχεια, θα προσέρχεται στον χώρο υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα έχοντας μαζί του όλα τα ψηφοδέλτια, ένα ακόμη λευκό, καθώς και έναν φάκελο με σφραγίδα και μονογραφή για την εισαγωγή του ψηφοδελτίου.
Στο χώρο του παραβάν αποκλειστική πρόσβαση θα έχει ο εκλογέας, ενώ εφόσον κριθεί απαραίτητο θα μπορεί να τον συνοδεύσει είτε ο δικαστικός αντιπρόσωπος είτε ο συνοδός του εκλογέα παρουσία του δικαστικού αντιπροσώπου. Ο τελευταίος θα βοηθά στην έκφραση της επιθυμίας ψήφου του ατόμου ΑμεΑ, με απόλυτη διακριτικότητα, εχεμύθεια και μυστικότητα. Επιπλέον, επιτρέπεται και η είσοδος σκύλων βοηθείας.
Τέλος, κατά την έξοδο του εκλογέα από το παραβάν, ο δικαστικός αντιπρόσωπος θα παραλαμβάνει τον φάκελο που περιέχει το επιλεγμένο ψηφοδέλτιο και το μεταφέρει στο αντίστοιχο εκλογικό τμήμα όπου είναι εγγεγραμμένος να ψηφίσει ο εκλογέας και τον ρίχνει στην κάλπη, ενώ ενημερώνει τον εκλογικό κατάλογο και την αρμόδια εφορευτική επιτροπή.
Πότε αναμένονται τα πρώτα αποτελέσματα
Έως τις 20:30 θα ανακοινωθεί η πρώτη εκτίμηση για τα ποσοστά που θα λάβουν τα κόμματα σύμφωνα με ενημέρωση του υπουργείου Εσωτερικών και της Singular Logic.
Τα πρώτα λεπτά αμέσως μετά το κλείσιμο της κάλπης, στις 19:00, θα καταχωρηθούν τα πρώτα αποτελέσματα από 200 μικρά εκλογικά τμήματα, ενώ περίπου στις 19:30 θα ξεκινήσει η μαζική αποστολή αποτελεσμάτων από τα εκλογικά τμήματα προς το κεντρικό σύστημα του ΥΠΕΣ.
Σύμφωνα με τους υπεύθυνους της εταιρείας, περίπου στις 20:30 θα γίνει η πρώτη εκτίμηση εκλογικού αποτελέσματος και έως τις 22:00 η εκτίμηση θα επικαιροποιηθεί, καθώς θα έχει ενσωματωθεί μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων.
Η μείωση των χρόνων για την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων οφείλεται στην πλήρη κάλυψη όλων των εκλογικών τμημάτων με τάμπλετ που θα προμηθευτούν οι δικαστικοί αντιπρόσωποι ώστε να καταχωρούν άμεσα τα αποτελέσματα, πρώτα των συνδυασμών και στη συνέχεια των υποψηφίων βουλευτών.
