Σχεδόν 9.500 ετοιμόρροπα και επικινδύνως ετοιμόρροπα κτίρια καταγράφηκαν από τους δήμους της χώρας αναδεικνύοντας το μέγεθος του προβλήματος σε ολόκληρη την επικράτεια. Για την αντιμετώπιση των κτιρίων αυτών το υπουργείο Περιβάλλοντος αναμένεται να καταθέσει σχετική νομοθετική ρύθμιση στη Βουλή στις αρχές της επόμενης χρονιάς με στόχο την απεμπλοκή τους από ένα δαιδαλώδες και πεπαλαιωμένο θεσμικό καθεστώς που επί της ουσίας διαιωνίζει την εγκατάλειψη.
Η θεσμική παρέμβαση θα βασίζεται στην αρχή συντήρηση ή κατεδάφιση, ενώ θα περιλαμβάνει και πλέγμα ειδικών παρεμβάσεων και για τα περίπου 20.000 διατηρητέα κτίρια και μνημεία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραχώρησαν οι δήμοι στο υπουργείο Περιβάλλοντος, ο αριθμός των ετοιμόρροπων κτιρίων ανέρχεται σε 9.342. Ωστόσο δεδομένου ότι λίστες με τα ετοιμόρροπα κτίρια έδωσαν μόνο οι 111 από τους 330 δήμους της χώρας, ο συνολικός αριθμός των επικίνδυνων κτιρίων είναι στην πραγματικότητα πολύ μεγαλύτερος.
Τα περισσότερα ετοιμόρροπα κτίρια – όπως ήταν αναμενόμενο – δήλωσε ο δήμος Αθηναίων (2.863), ενώ ακολουθούν οι δήμοι Λήμνου με 1.500, Ορεστιάδας με 399, Μυτιλήνης με 285, Τεμπών με 249, Νάξου με 246 και Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνου με 233 ετοιμόρροπα κτίρια.
Στον κατάλογο του υπουργείου δεν περιλαμβάνονται στοιχεία από τους Δήμους Αλεξανδρούπολης, Σουφλίου και Σαμοθράκης του Έβρου, που σίγουρα έχουν στην επικράτειά τους πολλά ετοιμόρροπα κτίρια, και αυτή τη στιγμή δεν γνωρίζουμε το λόγο που δεν καταχωρήθηκαν, όπως και αρκετών άλλων δήμων της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
Το ζήτημα αποτελεί πρώτη προτεραιότητα για το υπουργείο Περιβάλλοντος και στην κατεύθυνση αυτή σήμερα υπουργός, Κωστής Χατζηδάκης συνοδευόμενος από τον γγ Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Ευθύμιο Μπακογιάννη, τον δήμαρχο Αμαρουσίου, Θεόδωρο Αμπατζόγλου, εκπροσώπους του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος και αρμόδιους αντιδημάρχους πραγματοποίησαν αυτοψία σε ετοιμόρροπο ακίνητο στο Μαρούσι.
Το εν λόγω ακίνητο στο Μαρούσι είναι ένα παλιό, επικίνδυνο και ετοιμόρροπο εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο, αγνώστου πλέον ιδιοκτήτη, το οποίο κατά το ήμισυ βρίσκεται μέσα σε ρέμα και πρέπει να κατεδαφιστεί.
Από το σημείο της αυτοψίας ο κ. Χατζηδάκης προανήγγειλε ότι οι θεσμικές παρεμβάσεις – οι οποίες βρίσκονται σε επεξεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία, τον τεχνικό κόσμο καθώς και την Αυτοδιοίκηση – αναμένεται έρθουν στη Βουλή στις αρχές του επόμενου έτους, καθώς το υφιστάμενο πλαίσιο είναι πεπαλαιωμένο, ενώ οι διαδικασίες πρέπει να τρέξουν γρήγορα, καθώς το ζήτημα είναι και δημόσιας ασφάλειας και περιβαλλοντικής προστασίας. Σημείωσε δε ότι θα ακολουθήσουν και τα απαραίτητα χρηματοδοτικά εργαλεία τόσο για τις απαιτούμενες παρεμβάσεις σε διατηρητέα ή μη, όσο και για τις αναγκαίες κατεδαφίσεις, στις οποίες θα πρέπει να προβούν οι δήμοι.
Σύμφωνα με τον κ. Χατζηδάκη, οι πέντε άξονες του σχεδίου του υπουργείου για την αντιμετώπιση του προβλήματος είναι:
- Οι δηλώσεις από τους δήμους για 9.500 ετοιμόρροπα κτίρια, αρκετά εκ των οποίων είναι επικινδύνως ετοιμόρροπα.
- Οι αυτοψίες, οι οποίες έχουν ξεκινήσει ήδη σε συνεργασία με το ΤΕΕ με στόχο να υπάρξει πλήρης καταγραφή και διαχωρισμός με επιστημονικά κριτήρια σε σχέση με το ποια είναι επικινδύνως ετοιμόρροπα και για ποια υπάρχει προτεραιότητα άμεσης παρέμβασης.
- Η ολοκλήρωση της νομοθετικής παρέμβασης σε συνεργασία με τα υπουργεία Υποδομών και Μεταφορών και Πολιτισμού, η οποία χωρίς να θίγει τα δικαιώματα της ιδιοκτησίας θα διευκολύνει τους δήμους ως προς την επιτάχυνση των κατεδαφίσεων όπου χρειάζεται.
- Η ανάληψη ειδικής μέριμνας για τα διατηρητέα ώστε – όπως επεσήμανε ο κ. Χατζηδάκης – «να μην υπάρξει κάποια απερίσκεπτη απόφαση σε σχέση με κτίρια τα οποία έχουν μια ιδιαίτερη αρχιτεκτονική αξία».
Η προετοιμασία των μηχανισμών χρηματοδότησης και για τους ιδιοκτήτες διατηρητέων με προγράμματα, όπως το «Διατηρώ» που σχεδιάζεται στο πλαίσιο του Ταμείο Ανάκαμψης αλλά και γενικότερα για την διευκόλυνση των δήμων ως προς τις κατεδαφίσεις. Ήδη το υπουργείο Ανάπτυξης έχει εγκρίνει ένα σχετικό πρόγραμμα, το οποίο αφορά στη Σάμο από όπου και η όλη προσπάθεια ξεκινά».
«Η ρύθμιση που ετοιμάζει ο υπουργός, συνολικά όλο το πρόγραμμα αντιμετώπισης είναι πραγματικά εξαιρετική γιατί θα μας δώσει τη δυνατότητα να προφυλάξουμε ανθρώπινες ζωές. Πραγματικά θεωρώ ότι αν εδώ μέσα κυκλοφορήσουν παιδιά ή οποιοσδήποτε θα κινδυνεύσουν. Επίσης, αν όλος αυτός ο όγκος κτίσματος πέσει μέσα στο ρέμα θα το μπουκώσει με αποτέλεσμα να έχουμε πλημμύρες. Συνεπώς ζητάμε από την πολιτεία να μας απελευθερώσει τα χέρια για να μπορέσουμε αυτά τα κτίσματα να τα περάσουμε σε δημόσια χρήση και να κάνουμε εδώ πέρα έναν χώρο ο οποίος θα είναι υπέρ της γειτονιάς» επεσήμανε ο Θεόδωρος Αμπατζόγλου κατά τη σημερινή αυτοψία στο Μαρούσι.
Με τη νομοθετική ρύθμιση, την οποία σχεδιάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος, ειδικά για τα διατηρητέα κτίρια θα προβλέπεται η αποκατάστασή τους με κάλυψη από το σχεδιαζόμενο πρόγραμμα «Διατηρώ», βάσει του οποίου θα χορηγείται επιδότηση στους ιδιοκτήτες για μελέτη και εργασίες που θα σχετίζονται τόσο με τον καθαρισμό και την αποκατάσταση εξωτερικών όψεων των κτιρίων όσο και με ενίσχυση της στατικότητας των κτιρίων.
Με το ευρύτερο πρόγραμμα αποκατάστασης που θα αφορά το σύνολο των ετοιμόρροπων κτιρίων, θα δίνεται η δυνατότητα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση να προχωρεί στη συντήρηση εγκαταλελειμμένων και ετοιμόρροπων κτιρίων εφόσον δεν εντοπίζεται ο ιδιοκτήτης τους εντός συγκεκριμένης προθεσμίας ή δεν μπορεί να επωμιστεί το κόστος και να τα εκμεταλλεύεται μέχρι την αποπληρωμή του κόστους αποκατάστασης. Κι αυτό πρέπει να επιτευχθεί χωρίς να τίθεται ζήτημα αλλαγής κυριότητας του ακινήτου, το οποίο θα θεωρηθεί ότι αντιβαίνει στο συνταγματικό δικαίωμα της ιδιοκτησίας. Κατά συνέπεια θα πρέπει να βρεθεί και η φόρμουλα βάσει της οποίας οι δήμοι ή άλλοι φορείς του Δημοσίου θα μπορούν να επεμβαίνουν και να εκμεταλλευτούν τα ακίνητα, χωρίς όμως στη διαδικασία να περιλαμβάνεται ιδιωτικός φορέας. Προτεραιότητα θα δοθεί στα κτίρια η κατάσταση των οποίων απειλεί τη δημόσια ασφάλεια θέτοντας σε κίνδυνο τους διερχόμενους πεζούς από μία ενδεχόμενη μερική ή ολική κατάρρευση.
Ο κατάλογος των ετοιμόρροπων κτιρίων των δήμων της Αν. Μακεδονίας και Θράκης:
