Με μια σημαντική ανατροπή που αφορά τα έργα υποδομής φυσικού αερίου στη Βόρεια Ελλάδα έχει καταρτιστεί ο πρώτος – αλλά όχι τελικός – κατάλογος των λεγόμενων Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Συγκεκριμένα ο κατάλογος που εγκρίθηκε στη συνεδρίαση της 30ης Ιουνίου περιλαμβάνει και πάλι (είχε αφαιρεθεί στην προ διετίας αναθεώρηση) τη δημιουργία της Υπόγειας Αποθήκης φυσικού αερίου στο εξαντλημένο κοίτασμα της Νότιας Καβάλας, έργο για το οποίο η ελληνική κυβέρνηση σκοπεύει να κινήσει εκ νέου τις διαδικασίες υλοποίησης.
Την ίδια στιγμή αφαιρέθηκε από τον κατάλογο ένα άλλο σημαντικό έργο, το οποίο επίσης προωθεί η ελληνική κυβέρνηση, εκείνο της δημιουργίας πλωτού σταθμού αεριοποίησης LNG (FSRU) στην Αλεξανδρούπολη από την εταιρεία Gastrade.
Με δεδομένο ότι στα μέσα Ιουλίου θα συνεδριάσει το αποκαλούμενο «όργανο λήψης αποφάσεων υψηλού επιπέδου», το οποίο θα αποφασίσει τον οριστικό κατάλογο (τον οποίο θα θεσπίσει στη συνέχεια επίσημα η Κομισιόν), η ελληνική κυβέρνηση έχει πυκνώσει τις τελευταίες ημέρες τις επαφές της σε πολιτικό και τεχνοκρατικό επίπεδο με τις Βρυξέλες, προκειμένου να καταφέρει να περιλάβει τελικά στα PCIκαι το έργο της Αλεξανδρούπολης.
Κατά τα λοιπά, σύμφωνα με τις πληροφορίες του energypress, στον αναθεωρημένο κατάλογο των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος παραμένουν όλα τα υπόλοιπα έργα που ενδιαφέρουν τη χώρα μας. Ειδικότερα:
Παραμένει ο αγωγός αερίου Poseidon από την Ελλάδα προς την Ιταλία, γεγονός που δείχνει ότι το project αυτό «παίζει» πλέον σοβαρά για τη μεταφορά Ρωσικού αερίου (Turkish Stream), αλλά και αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο (East Med).
Παραμένει επίσης το project του υποβρύχιου ηλεκτρικού καλωδίου Euro Asia Interconnector, που θα συνδέει τα ελληνικά, τα κυπριακά και τα ισραηλινά δίκτυα μεταφοράς και αυτό της κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου EastMed για τη μεταφορά των κοιτασμάτων της κυπριακής ΑΟΖ στην ηπειρωτική Ελλάδα μέσω Κρήτης.
Διατηρείται προφανώς στον κατάλογο ως ώριμο έργο ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός διασύνδεσης IGB, η τελική επενδυτική απόφαση για τον οποίον αναμένεται σύντομα.
Ενδιαφέρον έχει επίσης ότι ο αγωγός φυσικού αερίου που θα συνδέει την Ελλάδα με την Αυστρία, γνωστός και ως Tesla, περιλαμβάνεται στην ενημερωμένη λίστα των έργων κοινού ενδιαφέροντος (PCI) της Κομισιόν.
Το έργο της Υπόγειας Αποθήκης
Η ένταξη του έργου της υπόγειας αποθήκης της Νότιας Καβάλας στα PCI θα δώσει τη δυνατότητα να γίνουν νέες μελέτες βιωσιμότητας της επένδυσης, καθώς στο παρελθόν οι μελέτες που είχαν γίνει (και οι οποίες έδειχναν πολύ μεγάλα κόστη) θεωρούνται ξεπερασμένες από τις εξελίξεις. Οι πρώτες εκτιμήσεις μάλιστα αναφέρουν ότι παρότι η αρχική μελέτη ανέβαζε σε 400 εκατ.ευρώ το κόστος κατασκευής, υπό τις σημερινές συνθήκες το κόστος θα είναι περίπου το μισό, πράγμα που κάνει πιο εύκολη τη βιωσιμότητα της επένδυσης.
Το ΤΑΙΠΕΔ, στη δικαιοδοσία του οποίου έχει περάσει η περιοχή από το 2011, βλέπει με καλό μάτι την κινητικότητα του ΥΠΕΝ για το θέμα, καθώς στην πραγματικότητα το ίδιο το Ταμείο ποτέ δεν ασχολήθηκε σοβαρά με το asset αυτό.
Αντίθετα η κυβέρνηση θεωρεί ότι η Νότια Καβάλα αποτελεί μια σοβαρή υποδομή που θα πρέπει να αξιοποιηθεί.
Υπενθυμίζεται ότι το κοίτασμα της Νότιας Καβάλας συνεχίζει να ελέγχει η Energean Oil, η ελληνική εταιρεία που εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα της περιοχής, και η οποία επανειλημμένα έχει προτείνει την αξιοποίησή της από την ίδια, μέσω της μετατροπής της σημερινής άδειας εκμετάλλευσης σε άδεια αποθήκευσης φυσικού αερίου, κάτι που επιτρέπει η ισχύουσα νομοθεσία.
Το Νοέμβριο του 2015 δόθηκε παράταση της άδειας των αναδόχων Energean και Kavala Oil, ενώ ακολούθως ορίστηκε επιτροπή που θα μελετούσε το θέμα ενώ μετά την ενεργειακή κρίση του χειμώνα συστήθηκε νέα ομάδα που αναμένεται να παραδώσει το πόρισμά της μέχρι το Φθινόπωρο.
To FSRU της Αλεξανδρούπολης
Στο έργο που απειλείται με «έξοδο» από τα PCI, στην πλωτή μονάδα της Αλεξανδρούπολης, έχουν αναφερθεί επανειλημμένως με θετικό τρόπο τόσο οι υπουργοί Ενέργειας (Σκουρλέτης και Σταθάκης) όσο και ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Βρίσκεται στην φάση της τεχνικής μελέτης (front-end engineering and design), γνωστή ως FEED study. Η μελέτη ξεκίνησε πρόσφατα και αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί το καλοκαίρι, γεγονός που σημαίνει ότι η Gastrade αναμένεται να λάβει την οριστική επενδυτική απόφαση στο τέλος του 2017 και το FSRU σχεδιάζεται να τεθεί σε λειτουργία στο τέλος του 2019.
Ο πλωτός σταθμός θα εγκατασταθεί 17,6 χλμ. νοτιοδυτικά του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης και θα έχει αποθηκευτικούς χώρους 170.000 κυβικών μέτρων. Διαθέτοντας δυνατότητα παροχής φυσικού αερίου 6,1 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως, το πλωτό τέρμιναλ θα συνδέεται με το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου με αγωγό μήκους 28 χιλιομέτρων, μέσω του οποίου το αεριοποιημένο LNG θα προωθείται στις αγορές τόσο της Ελλάδας όσο και της ευρύτερης περιφέρειας. Εν προκειμένω της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Σερβίας, της Ουγγαρίας αλλά και της Ουκρανίας.
Πως γίνεται η επιλογή
Σύμφωνα με τα κριτήρια της Ε.Ε., για να συμπεριληφθεί στον κατάλογο ένα έργο πρέπει να αποδίδει σημαντικά οφέλη σε τουλάχιστον δύο κράτη μέλη, να συμβάλει στην ολοκλήρωση της αγοράς και την τόνωση του ανταγωνισμού, να ενισχύει την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, να μειώνει τις εκπομπές CO2, αλλά να είναι και επιχειρηματικά βιώσιμο.
Οι ενεργειακές υποδομές θα πρέπει κατ’ αρχήν να χρηματοδοτούνται από την αγορά και από τα τέλη που καταβάλλουν οι χρήστες. Ωστόσο, για την αντιμετώπιση της τεράστιας πρόκλησης των επενδύσεων, η ΕΕ έχει συγκροτήσει ταμεία, όπως ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» (ΔΣΕ) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ), τα οποία θα συμβάλουν στη μόχλευση των απαιτούμενων επενδύσεων.
Ιστορικό
Ο κατάλογος των έργων κοινού ενδιαφέροντος επικαιροποιείται ανά διετία, ώστε να προστίθενται έργα που καλύπτουν νέες ανάγκες και να διαγράφονται τα παρωχημένα.
Ένας από τους λόγους που προτάθηκε ο κανονισμός σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές (κατευθυντήριες γραμμές TEN-E/ΔΕΔ-Ε) το 2011 ήταν η τεράστια ανάγκη για επενδύσεις σε υποδομές ενέργειας. Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές χαράσσουν το στρατηγικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις ενεργειακές υποδομές, ενώ παράλληλα εισάγουν την έννοια των έργων κοινού ενδιαφέροντος. Ορίζουν εννέα στρατηγικούς άξονες προτεραιότητας όσον αφορά τις υποδομές στους τομείς της ηλεκτρικής ενέργειας, του φυσικού αερίου και του πετρελαίου, καθώς και τρία πανευρωπαϊκά πεδία προτεραιότητας όσον αφορά τις αρτηρίες ηλεκτρικής ενέργειας, τα έξυπνα δίκτυα και τα δίκτυα μεταφοράς διοξειδίου του άνθρακα.
