Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) είναι η κατάσταση κατά την οποία το περιεχόμενο του στομάχου παλινδρομεί προς στον οισοφάγο, ενώ διαφραγματοκήλη ονομάζεται η είσοδος τμήματος του στομάχου στο θώρακα διαμέσων του διαφράγματος.
Οι δύο αυτές καταστάσεις μπορεί να υπάρχουν ανεξάρτητα ή και συχνότερα ταυτόχρονα, προκαλώντας παρόμοια συμπτωματολογία, που περιλαμβάνει κυρίως όξυνες αναγωγές, καούρες και αίσθημα οπισθοστερνικού άλγους/βάρους.
Στο κατώτερο τμήμα του οισοφάγου υπάρχει ένας σύνθετος μυώδης σχηματισμός, που λειτουργεί ως σφιγκτήρας και ενεργεί σαν μία μονόδρομη βαλβίδα, που επιτρέπει τη δίοδο των τροφών από τον οισοφάγο στο στομάχι και όχι αντίστροφα. Ο σφιγκτήρας αυτός κλείνει αμέσως μετά την κατάποση, αποτρέποντας την παλινδρόμηση των υγρών του στομάχου, τα οποία έχουν πολύ χαμηλό PH και υψηλή περιεκτικότητα σε οξέα.
Όταν υπάρχει ΓΟΠ ο βαλβιδικός μηχανισμός δυσλειτουργεί, επιτρέποντας στο έντονα όξινο περιεχόμενο του στομάχου και στις τροφές να παλινδρομούν στον οισοφάγο, ο οποίος δεν είναι προστατευμένος από την οξύτητα, προκαλώντας οισοφαγίτιδα, στενώσεις, έλκη και αιμορραγία.
Με την πάροδο των ετών είναι δυνατόν να προκληθεί δυσπλασία, με σταδιακή κακοήθη εξαλλαγή και τελικά ανάπτυξη καρκίνου του οισοφάγου.
Τα είδη της θεραπείας και η ρομποτική χειρουργική
Η θεραπεία της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης διακρίνεται σε συντηρητική και χειρουργική. Κατά τα αρχικά στάδια συστήνεται αλλαγή της διατροφής, απώλεια βάρους, μείωση του καπνίσματος και της κατανάλωσης του αλκοόλ, καθώς και κατάκλιση μετά την πάροδο μερικών ωρών από το φαγητό.
Συμπληρωματικά χορηγείται φαρμακευτική αγωγή για τη μείωση της οξύτητας του στομάχου. Μελέτες όμως των τελευταίων ετών καταδεικνύουν πως η χρόνια αγωγή με ανάλογους φαρμακευτικούς παράγοντες σχετίζεται με αυξημένη συχνότητα καρκινωμάτων του πεπτικού, νεφρικής ανεπάρκειας και πιθανότητας εμφάνισης άνοιας.
Η χειρουργική αντιμετώπιση συστήνεται σε ασθενείς που, είτε δεν ανταποκρίνονται καλά στην συντηρητική αγωγή, είτε εμφανίζουν υποτροπιάζουσα συμπτωματολογία μετά τη διακοπή της, οπότε χρειάζονται διαρκή φαρμακευτική αγωγή. Η χειρουργική θεραπεία ονομάζεται θολοπλαστική, είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στη θεραπεία της ΓΟΠ και τεχνικά ταυτόσημη με τη χειρουργική θεραπεία της διαφραγματοκήλης. Οι επεμβάσεις αυτές εδώ και πολλά χρόνια γίνονται λαπαροσκοπικά, ενώ η μετεξέλιξη αυτής της τεχνικής είναι η πολύ πιο σύγχρονη και λεπτομερής τεχνική της ρομποτικής χειρουργικής.
Κατά τη θολοπλαστική η χειρουργική ομάδα του Δρ. Χάρη Κωνσταντινίδη ανατάσσει και διορθώνει τη διαφραγματοκήλη που συνήθως συνυπάρχει, συγκλίνουν με ράμματα το ευρύ οισοφαγικό τρήμα του διαφράγματος και δημιουργούν νέα βαλβίδα στον κατώτερο οισοφάγο, τυλίγοντας το ανώτερο τμήμα του στομάχου γύρω από το κατώτερο τμήμα του οισοφάγου.
Οι επεμβάσεις αυτές διεθνώς, στα σύγχρονα και εξειδικευμένα κέντρα γίνονται πλέον ρομποτικά, καθώς η τεχνική αυτή φαίνεται να υπερτερεί συνολικά έναντι της λαπαροσκόπησης, ειδικά στα πιο σύνθετα περιστατικά. Η επέμβαση γίνεται στα πλαίσια 24ώρης νοσηλείας, ενώ η ρομποτική χειρουργική διασφαλίζει μια πλήρως αναίμακτη και ανώδυνη διαδικασία, που επιτρέπει την άμεση επάνοδο του ασθενούς στην καθημερινότητά του.
Μια άλλη πρωτοπορία του ρομποτικού χειρουργικού τμήματος, είναι η χρήση ειδικών βραδέως απορροφήσιμων πλεγμάτων (PhasixΤΜ ST Mesh/ Bard), για την αποκατάσταση των μεγάλων διαφραγματοκηλών, ειδικά των υποτροπών.
Τα εμφυτεύσιμα αυτά υλικά έχουν την ιδιότητα να δημιουργούν την ανάπτυξη ισχυρού ιστού στην περιοχή του διαφράγματος, ικανού να αποτρέψει την επανεμφάνιση της διαφραγματοκήλης, ενώ σε διάστημα δύο περίπου ετών απορροφούνται πλήρως από τον οργανισμό, αποφεύγοντας πιθανές μακροχρόνιες επιπλοκές.
Παρουσιάζοντας δε τις πρώτες ανάλογες επεμβάσεις στο πρόσφατο 31ο Πανελλήνιο Συνέδριο Χειρουργικής, αυτές βραβεύτηκαν με τιμητικό έπαινο, δεδομένου ότι απαντούν σε ένα μέχρι πρότινος δυσεπίλυτο πρόβλημα.
Εκμεταλλευόμενοι λοιπόν την σύγχρονη χειρουργική τεχνολογία και πιο συγκεκριμένα τη ρομποτική χειρουργική και τα νεότερα εξειδικευμένα απορροφήσιμα πλέγματα, η χειρουργική ομάδα του Δρ. Χάρη Κωνσταντινίδη είναι σε θέση να διασφαλίσει την επιτυχία ακόμα και στα πιο δύσκολα και σύνθετα περιστατικά διαφραγματοκήλης και γαστρο-οισοφαγικής παλινδρόμησης.
Χάρης Δ. Κωνσταντινίδης, Χειρουργός MD-PhD
Διευθυντής Τμήματος Ρομποτικής Γενικής Χειρουργικής και Ογκολογίας Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης
