Ομιλία στη Βουλή για το νομοσχέδιο που φέρνει η ΝΔ για την «συνεπιμέλεια» και τις σχέσεις γονέων και τέκνων, πραγματοποίησε η Βουλευτής Έβρου και Αν. Τομεάρχης Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Ενημέρωσης & Επικοινωνίας του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, Νατάσα Γκαρά.
Η κα Γκαρά τόνισε πως η κυβέρνηση της ΝΔ, σε αυτό το νομοσχέδιο, δεν επιχειρεί να εκσυγχρονίσει το νομικό πλαίσιο, συμπεριλαμβάνοντας εργαλεία που απαντούν στις σύγχρονες ανάγκες τόσο του παιδιού όσο και των γονέων. Αντίθετα, επιλέγει να φέρει ένα νομοσχέδιο αναχρονιστικό, που μεταβάλει τον πυρήνα του οικογενειακού δικαίου από παιδοκεντρικό σε γονεοκεντρικό, με πολλά προβλήματα και κινδύνους στην εφαρμογή του, που στρέφει το βλέμμα του στο παρελθόν, μέσα από μία γενικότερη συντηρητική πολιτική αντίληψη.
Συνέχισε λέγοντας πως το ζήτημα της συνεπιμέλειας, η βελτίωση της ζωής των διαζευγμένων γονέων , η στήριξη και η προστασία της μητρότητας και κυρίως η βελτίωση της ζωής των παιδιών, αντιμετωπίζονται με την παρουσία ενός ισχυρού κράτους πρόνοιας, με την προστασία της εργασίας, με την λειτουργία κοινωνικών υπηρεσιών στήριξης, με δομές επιστημόνων που θα συνεπικουρούν τους δικαστές στις αποφάσεις τους και με τη λειτουργία οικογενειακών δικαστηρίων, που θα μπορούν να λειτουργούν σε συνθήκες επιστημονικής εξειδίκευσης και θα εξετάζουν κάθε περίπτωση ξεχωριστά.
«Για όλα αυτά, βέβαια, το σημερινό νομοσχέδιο που προτείνετε δεν αναφέρει το παραμικρό, ούτε λέξη. Οριζόντιες και υποχρεωτικές λύσεις που προτείνετε, όπως ο εξαρχής καταμερισμός του χρόνου ή η αναγκαστική συνεπιμέλεια, οδηγούν, δυστυχώς, σε νέα προβλήματα», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Η Βουλευτής Έβρου δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στην προβληματική διάταξη, που περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο, για τους κακοποιητικούς γονείς. «Με μια αδιανόητη πρόταση, ο κακοποιητικός γονέας, ακόμη κι αν έχει καταδικαστεί, θα μπορεί να έχει επικοινωνία με το παιδί και πρόσβαση στην κακοποιημένη πρώην σύζυγο μέχρι την οριστική απόφαση. Αυτό σημαίνει πέντε με έξι χρόνια κατά τα οποία η κακοποιημένη σύντροφος και τα παιδιά παραμένουν απροστάτευτα», τόνισε.
Κλείνοντας, η Αν. Τομεάρχης Ενημέρωσης & Επικοινωνίας του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ επισήμανε πως ο νόμος προφανώς χρειάζεται μία νέα θεώρηση, έναν εκσυγχρονισμό, υπό το πρίσμα των νέων εξελίξεων στο θεσμικό και κοινωνικό πεδίο. Υπενθύμισε πως αυτό το είχε ξεκινήσει ο ΣΥΡΙΖΑ , κατά τη δική του κυβερνητική θητεία, με σχετική νομοθετική πρωτοβουλία και επεξεργασία, σε αντίθετη όμως κατεύθυνση από αυτή που φέρνει σήμερα η ΝΔ.
Ταυτόχρονα ζήτησε από την κυβέρνηση να αποσύρει το νομοσχέδιο και να προχωρήσει σε έναν δημοκρατικό διάλογο που θα συμπεριλαμβάνει όλες τις απόψεις και θα αφορά όλες τις μορφές οικογένειας και γονεϊκότητας.
Το πλήρες κείμενο της ομιλίας έχει ως εξής:
Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Ημέρα τιμής και μνήμης σήμερα της βαρβαρότητας που έχει υποστεί ο ποντιακός λαός, ημέρα όμως που μας θυμίζει το χρέος μας για την ιστορική δικαίωση, αλλά και την αποτροπή κάθε ειδεχθούς εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, συζητάμε σήμερα ένα νομοσχέδιο που αφορά σε πολύ σημαντικά και πολύ ευαίσθητα ζητήματα του οικογενειακού δικαίου σε μία κοινωνία και σε ένα πλαίσιο που συνεχώς αλλάζει, νέες ανάγκες και υποχρεώσεις αναδύονται, νέες μορφές κοινωνικών σχέσεων και συμπεριφορών αναδεικνύονται. Καλούμαστε, λοιπόν, να νομοθετήσουμε υπερασπιζόμενοι κεκτημένα δικαιώματα του παιδιού, στοχεύοντας πάντα στη βελτίωση των συνθηκών ζωής.
Δυστυχώς, όμως, η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας δεν αξιοποιεί αυτή τη δυνατότητα να εκσυγχρονίσει το νομικό πλαίσιο συμπεριλαμβάνοντας εργαλεία που θα απαντούν στις σύγχρονες σημερινές ανάγκες τόσο του παιδιού όσο και των γονέων, αλλά φέρνει ένα νομοσχέδιο μη συμπεριληπτικό, ένα νομοσχέδιο αναχρονιστικό με πολλά προβλήματα και κινδύνους στην εφαρμογή του, ένα νομοσχέδιο που δυστυχώς στρέφει το βλέμμα στο παρελθόν μέσα από μία γενικότερη συντηρητική πολιτική αντίληψη, όπως και σε άλλα επίπεδα, όπως ο νόμος για τα εργασιακά που καταργεί το οκτάωρο και μας γυρίζει δεκαετίες πίσω ή όπως τα νομοθετήματα για τη διάλυση της δημόσιας εκπαίδευσης.
Το κυριότερο χαρακτηριστικό τού υπό συζήτηση νομοσχεδίου είναι η μεταβολή του χαρακτήρα του οικογενειακού δικαίου από παιδοκεντρικό σε γονεοκεντρικό. Το παιδί παύει πλέον να έχει αυθύπαρκτη, ανεξάρτητη προσωπικότητα με δικαιώματα. Το βάρος πέφτει στις ανάγκες των γονέων και όχι στις ανάγκες του ίδιου του παιδιού. Πρόκειται για μεταβολή στην οποία έχει αντιδράσει σύσσωμος ο νομικός και επιστημονικός κόσμος της χώρας, γυναικείες και διεθνείς οργανώσεις, ακόμα και συνάδελφοί μας της Συμπολίτευσης.
Ωστόσο, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θα μου επιτρέψετε να αναφέρω πως η πρακτική της συνεπιμέλειας δεν εισάγεται σήμερα στο νομικό μας πλαίσιο και στην καθημερινότητά μας. Παρά τις προσπάθειες των κυρίων Υπουργών, αλλά και των συστημικών μέσων ενημέρωσης να μας παρουσιάσουν τη συνεπιμέλεια ως κάτι καινοτόμο, κάτι που νομοθετείται σήμερα και θα λύσει προβλήματα γονέων και παιδιών, είναι αναγκαίο να τονίσουμε, χάριν της αλήθειας, πως η συνεπιμέλεια είναι ήδη ρυθμισμένη από το ισχύον δίκαιο και εφαρμόζεται στην πλειονότητα των περιπτώσεων των διαζυγίων. Στις περιπτώσεις, μάλιστα, που υπάρχει αδυναμία να ρυθμιστεί, παρεμβαίνει η ίδια η δικαιοσύνη.
Μέχρι σήμερα, κάθε παιδί ήταν μία μοναδική ιστορία την οποία εξέταζε ξεχωριστά ο δικαστής ανάλογα με τις ανάγκες και το συμφέρον του παιδιού. Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, όμως, εισάγεται αυθαίρετα και οριζόντια ο ορισμός του συμφέροντος του παιδιού, το ίδιο συμφέρον για όλα τα παιδιά, αφαιρώντας ουσιαστικά από τον δικαστή τη δυνατότητα να κρίνει εξατομικευμένα και κατά περίπτωση.
Ο νόμος του 1983 που ισχύει ακόμη και σήμερα έχει χαρακτηριστεί από όλους και όλες ως προοδευτικός και επαρκής. Προφανώς χρειάζεται μία νέα θεώρηση, έναν εκσυγχρονισμό υπό το πρίσμα των εξελίξεων στο θεσμικό και κοινωνικό πεδίο, αλλά και ενίσχυση με υποστηρικτικές δομές. Γι’ αυτό και επί της κυβερνητικής θητείας του ΣΥΡΙΖΑ είχαμε αναλάβει και είχαμε προχωρήσει σχετική νομοθετική πρωτοβουλία και επεξεργασία σε αντίθετη, βέβαια, κατεύθυνση από αυτή που φέρνετε εσείς σήμερα.
Κατά την επεξεργασία του νομοσχεδίου, κύριε Υπουργέ, προσπαθήσατε να μας πείσετε ότι οι ρυθμίσεις για την επιμέλεια που νομοθετείτε σήμερα αφορούν στο 90% των διαζευγμένων στη χώρα. Ωστόσο, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν παρουσιαστεί από επίσημους φορείς, οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις αφορούν περίπου στο 3%, καθώς το 86% περίπου των διαζυγίων είναι συναινετικά και ήδη έχουν συμφωνήσει και ασκούν τη συνεπιμέλεια.
Ωστόσο, εσείς και η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας επιλέξατε να εξυπηρετήσετε συγκεκριμένα συμφέροντα με παχυλά «πορτοφόλια», όπως έχει καταγγελθεί από συναδέλφους μας της Συμπολίτευσης, κάτι στο οποίο δεν έχετε απαντήσει, κύριε Υπουργέ.
Κυρίες και κύριοι, το ζήτημα της συνεπιμέλειας, η βελτίωση της ζωής των διαζευγμένων γονέων, η στήριξη και η προστασία της μητρότητας και κυρίως η βελτίωση της ζωής των παιδιών αντιμετωπίζονται με την παρουσία ενός ισχυρού κράτους πρόνοιας, με αύξηση του οικογενειακού εισοδήματος, με την ενίσχυση της εργασίας, με την προστασία της εργασίας, με τη λειτουργία κοινωνικών υπηρεσιών στήριξης και με δομές επιστημόνων που θα συνεπικουρούν τους δικαστές στις αποφάσεις τους σε συγκεκριμένες περιπτώσεις.
Θα είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ξέρετε, να συζητούσαμε σήμερα τις προϋποθέσεις για τη λειτουργία των οικογενειακών δικαστηρίων, δομές που θα μπορούν να λειτουργούν σε συνθήκες επιστημονικής εξειδίκευσης, θα εξετάζουν ξεχωριστά κάθε περίπτωση με τα χαρακτηριστικά της και θα φροντίζουν για το πραγματικό συμφέρον του παιδιού ανάλογα με τις πραγματικές του ανάγκες.
Για όλα αυτά, βέβαια, το σημερινό νομοσχέδιο που προτείνετε δεν αναφέρει το παραμικρό, ούτε λέξη. Οριζόντιες και υποχρεωτικές λύσεις, όπως ο εξαρχής καταμερισμός του χρόνου, η αναγκαστική συνεπιμέλεια οδηγούν, δυστυχώς, σε νέα πρόβλημα.
Το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αντιτίθεται με το νομοσχέδιο και ζητά την απόσυρση του. Γυναικείες και διεθνείς οργανώσεις, φορείς, επιστήμονες έχουν κάνει ουσιαστικές επισημάνσεις για τα προβληματικά σημεία. Ακόμη και η έκθεση της Επιστημονικής Επιτροπής της Βουλής συνιστά ένα κόλαφο ενάντια στο νομοσχέδιο. Όχι μόνο δεν τις λάβετε υπόψη, κύριε Υπουργέ, φροντίσατε παράλληλα να μείνουν στην αφάνεια όλες οι αντίθετες φωνές.
Κλείνοντας, κύριοι Υπουργοί, δεν θα μπορούσα σε καμία περίπτωση να παραλείψω την αναφορά στην προβληματική διάταξη που αφορά στους κακοποιητικούς γονείς. Με μία αδιανόητη πρόταση ο κακοποιητικός γονέας, ακόμη κι αν έχει καταδικαστεί, θα μπορεί να έχει επικοινωνία με το παιδί και πρόσβαση στην κακοποιημένη πρώην σύζυγο μέχρι την οριστική απόφαση. Αυτό σημαίνει πέντε με έξι χρόνια κατά τα οποία η κακοποιημένη σύντροφος και τα παιδιά παραμένουν δυστυχώς απροστάτευτα. Το τεκμήριο αθωότητας, δηλαδή, μπαίνει πιο πάνω από την ασφάλεια γυναικών και παιδιών. Κι εδώ σας καλώ να ξαναδούμε τη συγκεκριμένη διάταξη.
Κύριε Υπουργέ, δεν μπορούμε να παίζουμε με τις ψυχές των παιδιών. Δεν μπορούμε να παίζουμε με τις ψυχές κανενός ανθρώπου. Κανείς δεν μπορεί να κρίνει το συμφέρον του παιδιού οριζόντια, παραγνωρίζοντας τις πραγματικές ανάγκες και το συμφέρον των παιδιών. Τα παιδιά και οι σχέσεις τους με τους γονείς δεν είναι μαθηματικές εξισώσεις ίδιες για όλους. Είναι ξεχωριστές μοναδικές περιπτώσεις.
Σας καλούμε, λοιπόν, να αποσύρετε αυτό το νομοσχέδιο και άμεσα να ανοίξουμε έναν ανοιχτό, δημοκρατικό διάλογο που θα συμπεριλαμβάνει όλες τις απόψεις και θα αφορά όλες τις μορφές οικογένειας και γονεϊκότητας. Θα εξετάζει τις σύγχρονες ανάγκες και ιδιαιτερότητες και θα αφορά στην ενίσχυση δομών και πολιτικών ενίσχυσης της οικογένειας, της γονεϊκότητας, με σεβασμό στα δικαιώματα και τις ανάγκες του παιδιού. Κι έτσι, θα υποστηρίξουμε και τον πραγματικό θεσμό της συνεπιμέλειας.
Ευχαριστώ.
