Η Σαουδική Αραβία έχει επανεκκινήσει μια διπλωματική και οικονομική πρωτοβουλία, για να βελτιώσει όχι μόνο τη θέση της στο διεθνή καταμερισμό εργασίας, αλλά και την εικόνα της στον κόσμο.
Η ΣΥΝΟΔΟΣ ΚΟΡΥΦΗΣ ΤΗΣ ΤΖΕΝΤΑ
Η σύνοδος κορυφής για την ειρήνη στην Ουκρανία, ολοκληρώθηκε την Κυριακή 6 Αυγούστου στη Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας, παρουσία αντιπροσώπων από περίπου σαράντα χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της ΕΕ, της Κίνας και του μπλοκ BRICS, με εξαίρεση τη Ρωσία, η οποία δεν είχε προσκληθεί. Η πρωτοβουλία της Σαουδικής Αραβίας είναι η δεύτερη αυτού του τύπου που έλαβε χώρα αυτό το καλοκαίρι, μετά το ατελέσφορο Φόρουμ της Κοπεγχάγης που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο και το οποίο ολοκληρώθηκε χωρίς καν τελική δήλωση.
Η λίστα των συμμετεχόντων στη σύνοδο ήταν ιδιαίτερα σημαντική, όχι τόσο για τον αριθμό των χωρών όσο για το ειδικό τους βάρος και για τις σχέσεις που διατηρούν με τη Ρωσία. Σημαντική ήταν η παρουσία της Κίνας, η οποία ήταν αμφίβολη μέχρι την τελευταία στιγμή, αλλά που στη συνέχεια υλοποιήθηκε με τη συμμετοχή του ειδικού απεσταλμένου για τις ευρασιατικές υποθέσεις, Λι Χούι. Η κινεζική εμπλοκή αντιπροσωπεύει μια «μεγάλη διπλωματική επιτυχία» των Σαουδαράβων διοργανωτών, επειδή σηματοδοτεί μια πιθανή εξέλιξη της θέσης του Πεκίνου, το οποίο τον Ιούνιο δεν συμμετείχε στο Φόρουμ της Κοπεγχάγης, παρά την πρόσκληση που είχε λάβει. Ξεχώρισε επίσης η παρουσία των τριών ιδρυτικών χωρών των BRICS, της Βραζιλίας, της Ινδίας και της Νότιας Αφρικής, των οποίων η προστιθέμενη αξία αντιπροσωπεύεται από τις εγκάρδιες σχέσεις που διατηρούνται με τη Μόσχα, αλλά και από το γεγονός ότι δεν συμμετείχαν στις διαδικασίες καταδίκης της ρωσικής εισβολής.
Αλλά τα φώτα της δημοσιότητας εστιάστηκαν πάνω απ’ όλα στον Σαουδάραβα οικοδεσπότη, δηλαδή σε μια χώρα που προσπαθεί να λυτρωθεί με διπλωματικό δυναμισμό, από τη κακή φήμη που προέρχεται από τις κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και από τον εναγκαλισμό με τη Ρωσία, που είναι ένας άλλος γίγαντας της παγκόσμιας παραγωγής ενέργειας, στον οργανισμό ΟΠΕΚ+. Αυτή η διπλωματική προσπάθεια είναι χρήσιμη για την προώθηση της διεθνούς εικόνας της μοναρχίας ‒ μιας αυταρχικής μοναρχίας που καταστέλλει τη διαφωνία, η οποία εμπλέκεται στον πόλεμο στην Υεμένη και επίσης στη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι και κατά συνέπεια, δυσκολεύει το σχέδιό της για οικονομική διαφοροποίηση. Η Σαουδική Αραβία θέλει να μειώσει την εξάρτηση από το πετρέλαιο, του οποίου είναι ο μεγαλύτερος παγκόσμιος εξαγωγέας, εν αναμονή μιας μικρότερης σημασίας των υδρογονανθράκων στα ενεργειακά συστήματα, δεδομένης της μετάβασης σε πηγές με χαμηλές ή μηδενικές εκπομπές.
Η παρουσία της Κίνας στη σύνοδο κορυφής οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις καλές σχέσεις που διατηρεί το Ριάντ με το Πεκίνο, που απεικονίστηκε καλά από τη διπλωματική προσέγγιση μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν, τον περασμένο Φεβρουάριο, με κινεζική μεσολάβηση.
Με τα δεδομένα αυτά, η σύνοδος κορυφής της Τζέντα χρησίμευσε στην επανεκκίνηση του πολιτικού ρόλου του Ριάντ. Εξάλλου στη Τζέντα έγιναν και οι συνομιλίες τον περασμένο Μάιο μεταξύ του σουδανικού στρατού και των παραστρατιωτικών που πολεμούσαν μεταξύ τους για εβδομάδες στο Σουδάν.
ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ
Ο τομέας στον οποίο οι επενδύσεις της Σαουδικής Αραβίας είναι πιο ορατές είναι ο αθλητισμός, και ειδικότερα το ποδόσφαιρο. Ομάδες όπως, η Αλ-Νασρ και η Αλ-Ιτιχάντ, προσφέρουν εξωφρενικά συμβόλαια για τα παγκόσμια δεδομένα του ποδοσφαίρου, σε Ευρωπαίους και όχι μόνο, ποδοσφαιριστές. Το 2021 το Δημόσιο Ταμείο Επενδύσεων, το κρατικό επενδυτικό ταμείο της Σαουδικής Αραβίας, αγόρασε την αγγλική ποδοσφαιρική ομάδα Νιουκάστλ. Τον προσεχή Δεκέμβριο το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων της FIFA θα διεξαχθεί στη Σαουδική Αραβία και η χώρα φαινόταν ότι είχε την πρόθεση να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2030.
Η προσοχή στο ποδόσφαιρο δεν μπορεί να εξηγηθεί μόνο από το σχέδιο οικονομικής διαφοροποίησης, αλλά και από τη μεγάλη δημοτικότητα που απολαμβάνει αυτό το άθλημα και που θα μπορούσε να βοηθήσει τη Σαουδική Αραβία να βελτιώσει την εικόνα της στον κόσμο.
Οι επενδύσεις στον αθλητισμό δεν περιορίζονται μόνο στο ποδόσφαιρο. Η χώρα, μεταξύ άλλων, έχει δημιουργήσει ένα επαγγελματικό πρωτάθλημα γκολφ, το LIV Golf. Έφτιαξε ένα Grand Prix της Formula 1. Έχει επενδύσει στα ράλι: η τελευταία έκδοση του Ράλι Ντακάρ πραγματοποιήθηκε εξ ολοκλήρου εντός των συνόρων της. Έχει φιλοξενήσει πολυάριθμες εκδηλώσεις πάλης σε συνεργασία με την ομοσπονδία WWE των ΗΠΑ. Και οι Ασιατικοί Χειμερινοί Αγώνες του 2029 θα διεξαχθούν στο θέρετρο χειμερινών σπορ Τρογιένα, στην έρημο.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η Σαουδική Αραβία έχει ξοδέψει 10 δισεκατομμύρια δολάρια στον αθλητικό τομέα. Το Ριάντ βλέπει τον αθλητισμό ως έναν τρόπο επανεπένδυσης των εσόδων από το πετρέλαιο και ως καταλύτη για μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό, δημιουργώντας μια μεγαλύτερη βιομηχανία υπηρεσιών και τονώνοντας τον τουρισμό.
Σήμερα τα αθλήματα είναι και ηλεκτρονικά. Ονομάζονται e-sports και είναι αγώνες βιντεοπαιχνιδιών σε ανταγωνιστικό επίπεδο. Η παγκόσμια αγορά τυχερών παιχνιδιών, αξίας 184 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αποτελείται κυρίως από ερασιτέχνες που αναζητούν ψυχαγωγία. Για να διασφαλίσει ένα κομμάτι από αυτή την αγορά, η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας, μέσω του Ταμείου Δημοσίων Επενδύσεων, έχει επενδύσει 38 δισεκατομμύρια σε αυτόν τον τομέα με την πρόθεση να προχωρήσει πέρα από τις επενδύσεις σε ξένες εταιρείες (όπως η ιαπωνική Nintendo, της οποίας κατέχει το 8,6%), προς την κατεύθυνση της δημιουργίας μιας εγχώριας βιομηχανίας ανάπτυξης και διανομής βιντεοπαιχνιδιών.
ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΥΚΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ
Η Σαουδική Αραβία προσπαθεί επίσης να μετατρέψει την ενεργειακή της τεχνογνωσία σε παράγοντα για την οικολογική μετάβαση.
Πρώτα απ ‘όλα, ετοιμάζεται να παράγει και να μεταφέρει πράσινο υδρογόνο, ένα καθαρό καύσιμο (δεν εκπέμπει αέρια θερμοκηπίου εκτός από υδρατμούς) που μπορεί να ληφθεί από ανανεώσιμες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας και να χρησιμοποιηθεί για την τροφοδοσία βαρειών βιομηχανιών.
Μετά έρχονται οι πρώτες ύλες. Τον Ιανουάριο, το Ταμείο Δημοσίων Επενδύσεων και η κρατική εταιρεία εξόρυξης Ma’aden σχημάτισαν μια κοινή επιχείρηση για τις επενδύσεις σε ορυκτά, ιδιαίτερα σε εκείνα που είναι κρίσιμα για την οικολογική μετάβαση. Η κοινοπραξία, που ονομάζεται Manara Minerals, απέκτησε πρόσφατα μερίδιο στη βραζιλιάνικη εταιρεία εξόρυξης Vale με στόχο να εισέλθει σε έργα εξόρυξης νικελίου και χαλκού. Ο χαλκός είναι ένας εξαιρετικός ηλεκτρικός αγωγός, ενώ το νικέλιο χρησιμοποιείται σε μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων.
Εκτός από την εξόρυξη ακατέργαστων ορυκτών, η Σαουδική Αραβία εστιάζει επίσης στη μετατροπή τους σε βιομηχανικά υλικά. Για παράδειγμα, θέλει να αποκτήσει διυλιστήρια λιθίου –ένα άλλο κρίσιμο ορυκτό για τις μπαταρίες– με στόχο να τοποθετηθεί ως αξιόπιστος και εναλλακτικός προμηθευτής απέναντι στην Κίνα, για δυτικούς κατασκευαστές αυτοκινήτων.
Μιλώντας για αυτοκίνητα, οι αρχές της Σαουδικής Αραβίας θέλουν να φτάσουν το 2030 με ετήσια παραγωγή 500.000 οχημάτων. Μεταξύ των αυτοκινητοβιομηχανιών που δραστηριοποιούνται στη χώρα είναι η Lucid Motors, από τις Ηνωμένες Πολιτείες, στην οποία το Ταμείο Δημοσίων Επενδύσεων έχει αποκτήσει πλειοψηφικό μερίδιο. Το ταμείο έχει επίσης λανσάρει τη δική του επωνυμία ηλεκτρικών οχημάτων, την Ceer, η οποία θα συνεργαστεί με την BMW και την ταϊβανέζικη εταιρεία ηλεκτρονικών εξαρτημάτων Foxconn, για την παραγωγή 170.000 οχημάτων ετησίως.
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ SHAREEK
Τον Μάρτιο, η Σαουδική Αραβία παρουσίασε ένα επενδυτικό σχέδιο 51 δισεκατομμυρίων δολαρίων από εθνικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένης της Ma’aden και της κρατικής εταιρείας πετρελαίου Saudi Aramco. Αυτές οι επενδύσεις θα γίνουν στο πλαίσιο ενός δημόσιου προγράμματος κινήτρων που ονομάζεται Shareek: ξεκίνησε το 2021 από τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, τον Σαουδάραβα διάδοχο και κύριο υποστηρικτή του σχεδίου οικονομικής ανάπτυξης και μετασχηματισμού «Όραμα 2030».
Μεταξύ των πρώτων έργων που υποστηρίζει το Shareek είναι η Aramco και το μεγάλο πετροχημικό συγκρότημα Amiral της Total Energies (μια κοινοπραξία 11 δισεκατομμυρίων δολαρίων). Το σχέδιο της Ma’aden να αυξήσει την παραγωγή φωσφορικών αλάτων κατά 50 τοις εκατό και να γίνει ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός λιπασμάτων έως το 2029. Επίσης, υποστηρίζει την επένδυση 1,5 δις της ναυτιλιακής εταιρείας Bahri, σε στόλο πλοίων μεταφοράς LNG.
Η ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ ΚΑΙ Η EXPO 2030
Το Ριάντ, η πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας, έχει υποβάλει αίτηση για να φιλοξενήσει την Expo 2030 (η Ρώμη είναι επίσης στον διαγωνισμό), την οποία η μοναρχία θεωρεί εξαιρετική ευκαιρία να δείξει στον κόσμο τον οικονομικό μετασχηματισμό της πόλης, που στοχεύει να γίνει περιφερειακός κόμβος χρηματοδότησης και ψυχαγωγίας.
Πηγή https://www.geoeurope.org/2023/09/04/i-nea-stratigiki-tis-saoydikis-arabia/
Τo geoeurope είναι ένας ιστότοπος που δημιουργήθηκε από επιστήμονες και ειδικούς που έχουν ασχοληθεί με τη γεωπολιτική της Ευρώπης και έχουν διαπιστώσει συγκεκριμένα κενά στη ροή των πληροφοριών που διαμορφώνουν τις γεωπολιτικές συζητήσεις στην ήπειρό μας.
