Τι είναι η δυσπαρευνία
Ο πόνος κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής ή μετά από αυτή είναι γνωστός στην ιατρική ως δυσπαρευνία. Οι γυναίκες με δυσπαρευνία μπορεί να έχουν πόνο στον κόλπο, την κλειτορίδα ή τα χείλη του αιδοίου.
Υπάρχουν πολλές αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν δυσπαρευνία, πολλές από τις οποίες είναι ιάσιμες. Οι πλέον κοινές αιτίες είναι οι ακόλουθες:
Ξηρότητα του κόλπου (Κολπική ξηρότητα)
Ατροφική κολπίτιδα, μια συχνή πάθηση που προκαλεί λέπτυνση των τοιχωμάτων του κόλπου ειδικά μετά την εμμηνόπαυση.
Οι παρενέργειες από συγκεκριμένα φάρμακα, συνήθως αντιισταμινικά και «αντι-οιστρογόνα», πχ. η ταμοξιφαίνη.
Η ενδομητρίωση, μια συνήθως επώδυνη κατάσταση κατά την οποία ιστός που μοιάζει και συμπεριφέρεται όπως το ενδομήτριο αναπτύσσεται ανώμαλα σε περιοχές εκτός της μήτρας
Παθήσεις του δέρματος, όπως μυκητιάσεις, που επηρεάζουν την περιοχή του κόλπου
Λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, κολπικές μολύνσεις, ή σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα
Ψυχολογικό τραύμα που συχνά προέρχεται από ιστορικό σεξουαλικής κακοποίησης
Συμπτώματα της δυσπαρευνίας
Οι γυναίκες με δυσπαρευνία μπορεί να αισθάνονται επιφανειακό πόνο στην είσοδο του κόλπου, ή βαθύτερο πόνο κατά τη διάρκεια της διείσδυσης κατά την σεξουαλική επαφή. Μερικές γυναίκες, επίσης, μπορεί να εμφανίσουν έντονη σύσφιξη των κολπικών μυών κατά τη διάρκεια της διείσδυσης, γεγονός που δυσχεραίνει ή καθιστά αδύνατη τη σεξουαλική επαφή.
Πώς γίνεται η διάγνωση
Η διάγνωση της δυσπαρευνίας συνήθως γίνεται με βάση τα συμπτώματα που έχουν παρουσιαστεί. Το ιατρικό και σεξουαλικό ιστορικό της ασθενούς και η φυσική εξέταση θα βοηθήσει το γιατρό να προσδιορίσει την αιτία εμφάνισης των συμπτωμάτων σας.
Η διάκριση ανάμεσα στον πόνο που εμφανίζεται όταν αγγίζετε τα γεννητικά όργανα ή κατά την αρχή της διείσδυσης από τον πόνο που προκαλείται όταν η διείσδυση γίνει βαθύτερη, είναι μια ένδειξη για την αιτία των συμπτωμάτων σας. Ως εκ τούτου, ο γιατρός θα σας κάνει ερωτήσεις σχετικά με την ακριβή τοποθεσία, την τοπική αλλά και χρονική έκταση που αντιλαμβάνεστε τον πόνο. Ο γιατρός επίσης θα εκτιμήσει σχετικές πληροφορίες όπως:
Αν υπάρχει έστω μια φορά που είχατε πλήρως ανώδυνη επαφή, ή αν η δυσπαρευνία είναι μόνιμη κατάσταση
Εάν έχετε αρκετή φυσική λίπανση κατά τη σεξουαλική επαφή και κατά πόσο καταφεύγετε στη χρήση λιπαντικών για την υποβοήθηση της σεξουαλικής επαφής
Το σεξουαλικό σας ιστορικό (ώστε να υπάρχει καλύτερη εκτίμηση για τον κίνδυνο να έχετε προσβληθεί από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα)
Αν έχετε ποτέ κακοποιηθεί σεξουαλικά, ή υπήρξε κάποιος τραυματισμός στο παρελθόν στην περιοχή των γεννητικών οργάνων
Επιπλεόν, θα πρέπει να εκτιμηθεί εάν έχετε ανωμαλία στον κύκλο της έμμηνου ρύσεως, παρουσιάζετε εξάψεις ή κολπική ξηρότητα, συμπτώματα που υποδηλώνουν άμεσα πως μπορεί να έχετε ατροφική κολπίτιδα .
Εάν είστε νέα μητέρα, ο θηλασμός του μωρού σας μπορεί να οδηγήσει σε κολπική ξηρότητα και δυσπαρευνία
Κατά τη διάρκεια της φυσικής εξέτασης, ο γιατρός ελέγχει τα κολπικά τοιχώματα για σημάδια ξηρότητας, φλεγμονές ή μολύνσεις , κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων και ουλές. Ο γιατρός πραγματοποιεί επίσης μια εσωτερική γυναικολογική εξέταση για να βρεθούν συγκεκριμένες ανωμαλίες στα πλευρικά τοιχώματα ή σημάδια ενδομητρίωσης.
Πόσο διαρκούν τα συμπτώματα
Η διάρκεια των συμπτωμάτων της δυσπαρευνίας εξαρτάται από την αιτία που την προκαλεί. Εάν έχετε κολπική ξηρότητα από ανεπαρκή λίπανση, τα συμπτώματα θα εξαφανιστούν πιο γρήγορα, εφόσον χρησιμοποιείτε κατάλληλη λίπανση. Εάν έχετε κολπική ξηρότητα που προκαλείται από ατροφική κολπίτιδα(link), τα συμπτώματά θα υποχωρήσουν σταδιακά με μια θεραπεία με οιστρογόνα.
Θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να συζητήσετε με το γιατρό για τη λήψη της κατάλληλης θεραπείας. Η θεραπεία με οιστρογόνα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού όταν χορηγούνται από στόματος, αλλά οι κολπικές εναποθέσεις θεωρούνται ασφαλείς για τις περισσότερες γυναίκες.
Εάν έχετε κάποια ουρολοίμωξη ή μόλυνση, η δυσπαρευνία συνήθως υποχωρεί μετά από μία εβδομάδα χορήγησης θεραπείας αντιβιοτικών ή αντιμηκυτησιακών φαρμάκων. Εάν πάσχετε από κάποιο σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα, μπορεί να χρειαστεί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και πιο εντατικές θεραπείες με αντιβιοτικά για να απαλλαγείτε από τη δυσπαρευνία.
Σε περίπτωση δερματικών παθήσεων, η κατάσταση συνήθως θα βελτιωθεί με τη χρήση κρεμών που περιέχουν στεροειδή, αλλά συχνά απαιτούν μεγάλη σε διάρκεια θεραπεία. Εάν είχατε συμπτώματα δυσπαρευνίας για μήνες ή χρόνια, και ψυχολογικοί παράγοντες διαδραματίζουν ρόλο σε αυτό, συζητήστε με το γιατρό για να σας παρέχει την καλύτερη δυνατή θεραπεία και να ανακουφιστείτε από τα συμπτώματα.
Δυσπαρευνία και μέθοδοι πρόληψης
Αν και μερικές αιτίες που προκαλούν δυσπαρευνία δεν μπορούν να αποφευχθούν (π.χ. όπως η σεξουαλική κακοποίηση ή κάποιος τραυματισμός στην περιοχή των γεννητικών οργάνων), άλλες αιτίες μπορεί να προληφθούν ουσιαστικά:
Για να μειώσετε τον κίνδυνο της μόλυνσης, να αποφεύγετε τα στενά ρούχα, φορέστε βαμβακερά εσώρουχα και διατηρήστε καλή υγιεινή. Αλλάξτε άμεσα εσώρουχα μετά από παρατεταμένη εφίδρωση.
Για να αποφύγετε λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης, σκουπίστε από εμπρός προς τα πίσω μετά τη χρήση της τουαλέτας, ενώ δεν πρέπει ποτέ να παραμελείτε την άμεση ούρηση μετά τη σεξουαλική επαφή.
Για να αποφύγετε τις σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες, αποφύγετε τη σεξουαλική επαφή με αγνώστους και χρησιμοποιήστε πάντα προφυλάξεις για την προστασία έναντι των σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων.
Για να αποφύγετε την ξηρότητα του κόλπου, χρησιμοποιήστε ένα λιπαντικό, ή συμβουλευτείτε το γιατρό σε περίπτωση που η ξηρότητα οφείλεται σε ατροφική κολπίτιδα.
Θεραπεία της Δυσπαρευνίας
Η θεραπεία της δυσπαρευνίας εξαρτάται από την αιτία που την προκαλεί:
Για την περίπτωση της ατροφικής κολπίτιδας, χρησιμοποιούνται νέες μέθοδοι Laser που αποφεύγεται η χρήση ορμονών.
Εάν η κολπική ξηρότητα είναι το πρόβλημα, μπορείτε να διευκολύνετε τη διείσδυση και τη σεξουαλική επαφή με αυξημένη διέγερση της κλειτορίδας πριν την επαφή ή λίπανση με ένα κατάλληλο λιπαντικό.
Για την περίπτωση των κολπικών μολύνσεων, θα σας δοθούν συνήθως αντιμυκητιασικά φάρμακα.
Τα αντιβιοτικά συνήθως δίνονται σε περίπτωση λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος ή σε σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες
Για δερματικές παθήσεις που επηρεάζουν την περιοχή του κόλπου, η θεραπεία θα ποικίλει ανάλογα με τη νόσο.
Αν η ενδομητρίωση είναι η αιτία που προκαλεί τη δυσπαρευνία, μπορεί να σας χορηγηθεί φαρμακευτική αγωγή ή μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση της ανώμαλης ανάπτυξης του ιστού.
Για την περίπτωση δυσπαρευνίας που δεν έχει καμία προφανή φυσική αιτία ή διαρκεί για μήνες ή και χρόνια, συμβουλευτείτε τον ιατρό καθώς ενδέχεται να χρειαστεί ψυχολογική υποστήριξη για την αντιμετώπιση του άγχους σχετικά με τη σεξουαλική επαφή.
Συμβουλευτείτε τον ιατρό
Αν και η σεξουαλική επαφή μπορεί να είναι δυσάρεστη την πρώτη φορά, δεν πρέπει ποτέ να είναι επώδυνη. Εάν ξεκινήσετε να αισθάνεστε πόνο πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά τη σεξουαλική επαφή, αντιμετωπίσετε την κατάσταση με τη γνωμάτευση ενός ειδικού. Είναι σημαντικό να αναζητήσετε περίθαλψη νωρίς, πριν ξεκινήσετε να αποφεύγετε τη σεξουαλική επαφή εξαιτίας αυτού του προβλήματος και να αισθάνεστε ανησυχία συνολικά για την προοπτική της σχέσης με το σύντροφό σας.
