Γράφει ο Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπευτής Γιάννης Ξηντάρας (www.xidaras.gr)
Ας ξεκινήσουμε από μία μη-αφοριστική διαπίστωση: To stress δεν είναι απαραίτητα κάτι κακό! Stress μπορεί να έχουμε σε διάφορες στιγμές της ζωής μας, ακόμα και ολόκληρες φάσεις, όπως μία περίοδος εξετάσεων, πριν ή μετά από μία σημαντική ανακοίνωση, κατά την διάρκεια ενός αγώνα ή μίας κινητοποίησης… Το σώμα και ο νους μας είναι σε εγρήγορση, μας κρατούν έτοιμους να αντιδράσουμε σε ό,τι χρειαστεί. Αυτή μπορεί να είναι μία στρεσογόνα συνθήκη και δεν είναι απαραίτητα αρνητική.
Κατά συνέπεια μπορούμε να ηρεμήσουμε και μόνο αν συνειδητοποιήσουμε ότι το stress δεν είναι απαραίτητα πρόβλημα! Ίσως μάλιστα μπορεί κάποιες φορές να είναι μία καλοδεχούμενη λειτουργία που “έρχεται” να βοηθήσει τον εαυτό μας σε στιγμές δυσκολίας (φαινόμενο κινητοποίησης-εγρήγορσης).
Τι γίνεται όμως όταν το αίσθημα αυτό δεν μπορεί να ερμηνευτεί; Όταν δεν μπορούμε να εξηγήσουμε ούτε από που προέρχεται ούτε τι εξυπηρετεί ; Τότε προφανώς το stress δεν είναι ωφέλιμο, ούτε χρήσιμο. Και πάλι όμως “για να συμβαίνει κάτι σημαίνει!” Και αυτή είναι η χρησιμότητα του: Αυτή τη φορά το stress είναι ένα σημάδι, ένας συναγερμός που προειδοποιεί ότι κάτι δεν πάει καλά…
Ψυχραιμία λοιπόν… γιατί αν κάτι δεν πάει καλά, αυτό που χρειάζεται είναι να το αντιμετωπίσουμε και να φέρουμε την πνευματική και ψυχική μας κατάσταση εκ νέου σε μία θέση ισορροπίας. Για παράδειγμα αν κάτι δεν πάει καλά στην σχέση μας, στην εργασία μας, αν δεν νοιώθουμε καλά σε μία παρέα, σε μία συνεργασία κλπ. (τότε το stress θα εκδηλωθεί συχνά ως ένα σφίξιμο στο στομάχι, είτε ως πονοκέφαλος…) θα χρειαστεί να αποκωδικοποιήσουμε το ¨μήνυμᨔ να μην μείνουμε μόνο στο σύμπτωμα, αλλά να αξιολογήσουμε την κατάσταση, τις δυνατότητες μας, τις επιλογές μας και να πράξουμε αναλόγως… Με απλά λόγια να κινητοποιηθούμε.
Σε κάθε περίπτωση αυτό που θα θέλαμε να επισημάνουμε είναι ότι αν το stress, που εκφράζεται κυρίως με ένα σωματικό σύμπτωμα, είναι η ένδειξη ενός βαθύτερου ψυχικού ή συναισθηματικού προβλήματος, τότε η μονομερής αντιμετώπιση του σωματικού συμπτώματος είναι σαν να κλείνουμε τα μάτια σε αυτό που μας δυσκολεύει, είναι σαν να χάνουμε μία ευκαιρία να “πάμε παρακάτω” τον εαυτό μας, τη ζωή μας και τις σχέσεις μας…
Έχουμε το δικαίωμα – παρότι δεν συνηθίζεται – να αναγάγουμε το stress και τα άγχη μας σε επίτιμους δημότες της ψυχής μας, να τους προσφέρουμε μία καλή κουβέντα κι “‘ένα ποτήρι νερό” και τότε αυτοί, οι απρόσκλητοι μουσαφίρηδες μπορούν να γίνουν από εφιάλτες ακόμα και φίλοι μας, σύμμαχοι μας!!!
Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπευτής, πτυχιούχος Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων και της Εθνικής Εταιρείας Ψυχοθεραπείας Ελλάδος. τ. συνεργ. στο Ευγενίδειο Νοσοκομείο Επιστημονικός Υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης “Επαφή”.
