Σε σημαντική ενίσχυση της στρατιωτικής τους παρουσίας στην Ελλάδα ετοιμάζονται να προχωρήσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς νομοσχέδιο από την αντίπερα όχθη του Ατλαντικού προβλέπει την επέκταση της πρόσβασης τους σε τέσσερις επιπλέον στρατιωτικές βάσεις σε νησιά της χώρας μας. Αυτή η κίνηση στοχεύει στη στενότερη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών, με σκοπό να δυναμώσουν οι αμυντικές τους σχέσεις, αλλά και να αυξηθεί η ασφάλεια στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Το νομοσχέδιο με τίτλο «Νόμος για την Καταγραφή της Συνεργασίας Ασφαλείας μεταξύ των ΗΠΑ και της Ελλάδας» κατατέθηκε στη Βουλή των Αντιπροσώπων από ομάδα Αμερικανών βουλευτών, οι οποίοι έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις ελληνικές υποθέσεις, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται η Γκρέις Μενγκ, ο Γκας Μπιλιράκης, η Ντίνα Τάιτους και η Νικόλ Μαλλιωτάκη. Η πρωτοβουλία έρχεται σε μια κρίσιμη χρονική στιγμή, αφού οι εξελίξεις στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή έχουν αναγκάσει το αμερικανικό Πεντάγωνο να αυξήσει τη στρατιωτική του δραστηριότητα στην περιοχή.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, ο Υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ θα πρέπει να παρουσιάζει τακτικά εκθέσεις στο Κογκρέσο, που θα δείχνουν τις δυνατότητες για ενίσχυση της συνεργασίας με την Ελλάδα και τη χρήση επιπλέον στρατιωτικών βάσεων. Οι εκθέσεις αυτές θα περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με τα δικαιώματα που έχουν οι αμερικανικές δυνάμεις βάσει της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA), που ήδη επιτρέπει στις ΗΠΑ να χρησιμοποιούν τέσσερις νέες βάσεις στην Ελλάδα.
Πού θα δημιουργηθούν όμως αυτές οι νέες βάσεις; Σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζεται καταρχάς η περίπτωση της Σκύρου, που έχει συζητηθεί και κατά το παρελθόν. Η δεύτερη έχει οριστικοποιηθεί ότι θα βρίσκεται στη Λήμνο, ένα νησί που η Τουρκία ζητά επιτακτικά να… αποστρατιωτικοποιηθεί. Το τρίτο νησί στη λίστα είναι η Κάρπαθος στα νότια της χώρας, ενώ η τέταρτη επιλογή δεν είναι ακόμη γνωστή.
Όπως δηλώνουν οι γνωρίζοντες αυτή η επέκταση θεωρείται σημαντική για την ασφάλεια όχι μόνο της επικράτειάς μας, αλλά και ολόκληρης της περιοχής. Η παρουσία των αμερικανικών δυνάμεων αναμένεται να λειτουργήσει ως ισχυρό αποτρεπτικό μέτρο απέναντι σε πιθανές επιθετικές κινήσεις, ειδικά από την πλευρά της Τουρκίας, η οποία παρακολουθεί με έκδηλο ενδιαφέρον τις εξελίξεις. Στην Άγκυρα, η αυξανόμενη στρατιωτική συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ δεν γίνεται δεκτή θετικά, με εθνικιστικούς κύκλους να φοβούνται ότι στο μέλλον οι Αμερικανοί μπορεί να πάρουν πιο σκληρή στάση απέναντι στην Τουρκία.
Η στρατιωτική βάση στην Αλεξανδρούπολη και η βάση στον Κόλπο της Σούδας έχουν ήδη παίξει μεγάλο ρόλο για τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, ειδικά σε περιόδους κρίσης, όπως τώρα ο πόλεμος στην Ουκρανία. Από αυτές τις βάσεις γίνεται ο ανεφοδιασμός των δυνάμεων στην Ουκρανία, αλλά και η γενικότερη προβολή ισχύος των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Η βουλευτής Γκρέις Μενγκ, που έχει πρωτοστατήσει σε παρόμοιες προσπάθειες στο παρελθόν, σημείωσε ότι η Ελλάδα αποτελεί έναν πολύτιμο σύμμαχο για τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Κογκρέσο πρέπει να συνεχίσει να στηρίζει τη συνεργασία των δύο χωρών. Επισήμανε δε πως η νομοθεσία αυτή τιμά και τις ελληνικές κοινότητες που ζουν στην Αμερική, ενώ παράλληλα συμβάλλει στην ασφάλεια και την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή.
Αμερικανικές βάσεις από τη δεκαετία του 1950
Οι αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις στην Ελλάδα υπάρχουν από τη δεκαετία του 1950, όταν η Ελλάδα έγινε μέλος του ΝΑΤΟ το 1952. Από τότε, οι Ηνωμένες Πολιτείες άρχισαν να δημιουργούν στρατιωτικές εγκαταστάσεις στη χώρα, στο πλαίσιο της ευρύτερης πολιτικής τους για την αντιμετώπιση της σοβιετικής απειλής κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Η πρώτη και πιο γνωστή βάση που δημιουργήθηκε είναι αυτή στον Κόλπο της Σούδας στην Κρήτη, η οποία από τότε έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο ως κόμβος για αεροναυτικές επιχειρήσεις και ανεφοδιασμό. Στα επόμενα χρόνια, η παρουσία επεκτάθηκε και σε άλλες περιοχές, όπως η βάση της Αλεξανδρούπολης στη βορειοανατολική Ελλάδα, που με την πάροδο του χρόνου απέκτησε μεγάλη σημασία λόγω της γεωγραφικής της θέσης κοντά στα Βαλκάνια και τη Μαύρη Θάλασσα.
Οι βάσεις αυτές χρησιμοποιούνται πρωτίστως για:
- Στρατιωτική υποστήριξη και συντονισμό: Επιτρέπουν στις αμερικανικές και ΝΑΤΟϊκές δυνάμεις να συντονίζουν τις επιχειρήσεις τους στην περιοχή, καλύπτοντας ανάγκες εφοδιασμού, εκπαίδευσης και συνεργασίας.
- Ανεφοδιασμό και μεταφορά υλικού: Λειτουργούν ως σημεία ανεφοδιασμού και διανομής στρατιωτικού εξοπλισμού και προμηθειών, όπως γίνεται στην περίπτωση της υποστήριξης των δυνάμεων στην Ουκρανία.
- Προβολή ισχύος και αποτροπή απειλών: Η παρουσία αμερικανικών δυνάμεων στηρίζεται στην πρόθεση να αποτραπούν πιθανές επιθετικές κινήσεις από άλλες χώρες, ενισχύοντας έτσι την ασφάλεια της Ελλάδας και των συμμάχων της.
- Εκπαίδευση και κοινές ασκήσεις: Φιλοξενούν συχνά στρατιωτικές ασκήσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα που ενισχύουν τη συνεργασία μεταξύ των αμερικανικών και ελληνικών δυνάμεων.
- Υποστήριξη σε κρίσεις και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης: Οι βάσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως σημεία εκκίνησης για επιχειρήσεις ανθρωπιστικής βοήθειας ή στρατιωτικής παρέμβασης σε περιόδους κρίσης στην περιοχή.
