Μια ιδιωτικοποίηση στρατηγικής σημασίας για την Ελλάδα δρομολογείται, έντεκα χρόνια μετά την εξαγγελία της. Πρόκειται για την υποθαλάσσια αποθήκη φυσικού αερίου στη Νότια Καβάλα, εκεί όπου υπήρχε άλλοτε ένα κοίτασμα φυσικού αερίου που πλέον έχει σχεδόν εξαντληθεί. Ο γεωλογικός αυτός σχηματισμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί για αποθήκευση φυσικού αερίου και να αποτελέσει μέρος του ελληνικού συστήματος φυσικού αερίου σε συνδυασμό με τον τερματικό σταθμό υγροποιημένου αέριου (LNG) στη Ρεβυθούσα και του πλωτού τερματικού σταθμού παραλαβής και επανεριοποίησης LNG (FSRU) που θα δημιουργηθεί μελλοντικά στην Αλεξανδρούπολης τον πλωτό τερματικό καθώς και τον αγωγό TAP που διέρχεται από τη Βόρεια Ελλάδα. Μάλιστα ενώ οι εγκαταστάσεις στη Ρεβυθούσα τροφοδοτούνται μέσω πλοίων και μπορούν να διασφαλίσουν αποθέματα για περιορισμένες ημέρες στην υποθαλάσσια αποθήκη της Καβάλας θα τροφοδοτείται από τους διερχόμενους αγωγούς και εκεί μπορούν να δημιουργηθούν μεγαλύτερα αποθέματα (έως 360 εκατ. κ.μ ή διπλάσια ποσότητα αν γεμίσει και ΑΔειάσει δυο φορές το χρόνο) που θα εξασφαλίζουν όχι μόνο την επάρκεια της χώρας αλλά θα μπορούν να εξυπηρετούν και τα Βαλκάνια.
Σε συνδυασμό δε και με τους συνδετήριους αγωγούς από τον TAP προς τις χώρες της Βαλκανικής, η χώρα μας αποκτά μεγαλύτερο γεωστρατηγικό ρόλο σε ότι αφορά τα ενεργειακά ζητήματα. «Η ΥΑΦΑ (σ.σ. υποθαλάσσια αποθήκη φυσικού αερίου) Νοτίου Καβάλας, έργο που λειτουργεί συμπληρωματικά προς τον τερματικό σταθμό LNG της Ρεβυθούσας και τον πλωτό τερματικό σταθμό παραλαβής και επανεριοποίησης LNG (FSRU) της Αλεξανδρούπολης, θα αποτελέσει ενεργειακή υποδομή που αναμένεται να ενισχύσει την ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο και να βελτιώσει την διαχείριση του χαρτοφυλακίου των προμηθευτών φυσικού αερίου προς όφελος του τελικού καταναλωτή» αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Περιβάλλοντος.
Η αποθήκη της Ν. Καβάλας βρίσκεται στη λίστα του ΤΑΙΠΕΔ με τα προς αξιοποίηση περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου από το 2011, ωστόσο δεν υπήρχε το θεσμικό πλαίσιο για το πώς θα λειτουργεί η υποδομή, αφού δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο στην Ελλάδα. Στην Ευρώπη σήμερα υπάρχουν περίπου 110 υπόγειες αποθήκες σε περισσότερες από 15 χώρες. Με κοινή απόφαση (ΚΥΑ) που υπέγραψαν σήμερα ο υφυπουργός Οικονομικών κ. Απόστολος Βεσυρόπουλος και ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Γεράσιμος Θωμάς, ανοίγει ο δρόμος για την αξιοποίηση του σχεδόν εξαντληθέντος υποθαλάσσιου κοιτάσματος φυσικού αερίου της Νοτίου Καβάλας ως υποθαλάσσιας αποθήκης φυσικού αερίου (ΥΑΦΑ), με πρώτο βήμα την εκπόνηση της μελέτης κόστους-οφέλους του έργου. Η αξιοποίηση θα γίνει μέσω διεθνούς διαγωνισμού που θα διεξάγει το ΤΑΙΠΕΔ και θα αφορά την μακροχρόνια παραχώρηση του δικαιώματος κατασκευής, συντήρησης, λειτουργίας και εκμετάλλευσης του προαναφερθέντος κοιτάσματος ως ΥΑΦΑ.
H ΚΥΑ προβλέπει ότι:
- Το ΤΑΙΠΕΔ μπορεί να παραχωρήσει τη χρήση, ανάπτυξη και εκμετάλλευση του υπόγειου κοιτάσματος «Ν. Καβάλας» σε παραχωρησιούχο με αποκλειστικό σκοπό τη μετατροπή του σε εγκατάσταση ΥΑΦΑ υπό την μορφή Ανεξάρτητου Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΑΣΦΑ), για χρονικό διάστημα μέχρι πενήντα (50) έτη από την αδειοδότηση του έργου.
- Σε τέσσερις (4) μήνες από τη δημοσίευση της ΚΥΑ, η ΡΑΕ, με απόφασή της, θα καθορίσει, τις βασικές αρχές και κατευθύνσεις για τη μεθοδολογία κατάρτισης των τιμολογίων χρήσης της ΥΑΦΑ «Ν. Καβάλας» οι οποίες θα αναφέρονται ενδεικτικά: α) στη διάρκεια της ρυθμιστικής περιόδου, β) στο μηχανισμό πιθανής ανάκτησης μέρους του απαιτούμενου εσόδου της ΥΑΦΑ, μέσω διακριτής χρέωσης από την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου. γ) στη μεθοδολογία υπολογισμού του απαιτούμενου εσόδου και δ) στη μεθοδολογία υπολογισμού του ποσοστού τυχόν πρόσθετης απόδοσης (Premium WACC)
3.Το έργο θα υλοποιηθεί εντός δεσμευτικής κατασκευαστικής περιόδου και θα λειτουργεί με τις πιο σύγχρονες προδιαγραφές για τη δημόσια ασφάλεια, την προστασία του περιβάλλοντος και την υγεία και τη ασφάλεια του ανθρώπινου δυναμικού. Επιπρόσθετα, η ΚΥΑ ορίζει σαφώς ότι ο παραχωρησιούχος θα αναλάβει δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.
Ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γεράσιμος Θωμάς δήλωσε σχετικά: «Με την απόφαση αυτή, δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για να δρομολογηθεί από το ΤΑΙΠΕΔ ο διεθνής διαγωνισμός για την ΥΑΦΑ Καβάλας, ένα σημαντικό έργο ενεργειακής υποδομής το οποίο είχε «παγώσει» επί σειρά ετών. Προχωράμε γρήγορα με διαφάνεια και με γνώμονα την ισότιμη μεταχείριση όλων των ενδιαφερόμενων μερών. Προτεραιότητά μας είναι να προχωρήσουν άμεσα όλες οι απαραίτητες διαδικασίες, ώστε να «ξεκλειδώσει» η κοινοτική χρηματοδότηση από τοConnecting Europe Facility ενός Έργου Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) που συμβάλλει στην ανάδειξη της χώρας ως ενεργειακού κόμβου της περιοχής και στην ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών, δημιουργώντας σημαντικό αριθμό νέων θέσεων εργασίας»
Το ιστορικό
Το υποθαλάσσιο κοίτασμα της Ν. Καβάλας ανακαλύφθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1970, στο πλαίσιο των ερευνών και των γεωτρήσεων της ευρύτερης περιοχής του Πρίνου. Η εκμετάλλευση του κοιτάσματος ξεκίνησε το 1981 και το μέγιστο της παραγωγής του έφθασε τα 250.000 κυβικά μέτρα/ ημέρα την περίοδο 1989-1991.
Οι πρώτες συζητήσεις για αξιοποίηση του, ως αποθήκης φυσικού αερίου, ξεκίνησαν το 2010 μεταξύ υπουργείου Ενέργειας και Εnergean Oil, η οποία διαθέτει άδεια εκμεταλλεύσεως βάσει σύμβασης παραχώρησης με το ελληνικό Δημόσιο από το 1999 που τα κοιτάσματα Πρίνου και Ν. Καβάλας παραχωρήθηκαν στην Kαβάλα Οϊλ. Μάλιστα η εταιρεία εκπόνησε μελέτη ο πρώτο σχέδιο για την αξιοποίηση και τη μετατροπή του κοιτάσματος σε αποθήκη αερίου καταρτίστηκε από την Εnergean και προέβλεπε επενδύσεις 350-400 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία αποθήκης που θα μπορούσε να διοχετεύει στο εθνικό σύστημα φυσικού αρείου περί τα 7 εκατ. κ.μ. αερίου.
