Η σκλήρυνση κατά πλάκας, ως γνωστόν, αποτελεί ένα από τα δεκάδες αυτοάνοσα νοσήματα που απειλούν σήμερα τη δημόσια υγεία.
Έτος-επιστημονικό σταθμό για μένα αποτελεί το 2003, κατά το οποίο ολοκλήρωσα και παρουσίασα το βιβλίο μου Διατροφή και Σκλήρυνση κατά Πλάκας (M.S.). Το βιβλίο αυτό παρουσίαζε, μέχρι εκείνη τη χρονική στιγμή, όλες τις επιστημονικές πληροφορίες που είχα συγκεντρώσει από την πανεπιστημιακή μου φοίτηση και τη μετεκπαίδευσή μου στο τμήμα Χρόνιων Παθήσεων του Boston Medical Center το 1996 σχετικά με τη διατροφική αντιμετώπιση της συγκεκριμένης νόσου.
Ουσιαστικά, μέχρι τότε δεν υπήρχε καμία τεκμηριωμένη προσέγγιση ελληνικού βιβλίου στο θέμα της διατροφικής αντιμετώπισης της σκλήρυνσης κατά πλάκας, παρά μόνο σε επίπεδο άρθρων και ανέκδοτων διαιτών, χωρίς όμως έγκυρο επιστημονικό υπόβαθρο. Το αποτέλεσμα ήταν οι πάσχοντες από σκλήρυνση κατά πλάκας να μην έχουν σωστή διατροφική πληροφόρηση και να υπόκεινται σε μια διαρκή παραπλάνηση. Ταυτόχρονα, η τότε ιατρική αντίληψη σχεδόν απαξίωνε το ρόλο της διατροφής στη νόσο, γεγονός το οποίο είχα κατακρίνει στην προσωπική μου τοποθέτηση στο εν λόγω βιβλίο. Στη διεπιστημονική ομάδα αντιμετώπισης της νόσου, ο διαιτολόγος-διατροφολόγος έλαμπε διά της απουσίας του!
Η αλήθεια είναι ότι προσπάθησα να προσεγγίσω το όλο ζήτημα με όσο πιο επιστημονικό τρόπο μπορούσα, αλλά και με σημαντικό δέος προς την ευρύτερη επιστημονική κοινότητα. Κατά την καταγραφή των πληροφοριών, ανακάλυψα πλήθος δεδομένων που ενέπλεκαν ήδη γνωστές ουσίες, όπως οι βιταμίνες και άλλα θρεπτικά συστατικά, στην αντιμετώπιση και στην εξέλιξη της νόσου. Αναρίθμητα επικαιροποιημένα δεδομένα, μου υποδείκνυαν ένα επιστημονικό μονοπάτι πρωτόγνωρο. Πολλαπλά στοιχεία και νεότερες επιστημονικές έρευνες, είτε επιδημιολογικές είτε κλινικές, στην ουσία κατέληγαν σε ένα συγκεκριμένο συμπέρασμα: αναδείκνυαν την πολύτιμη δράση διάφορων θρεπτικών ουσιών στην αντιμετώπιση της σκλήρυνσης κατά πλάκας και γενικότερα στη σταθεροποίηση της ανθρώπινης υγείας.
Η σκλήρυνση κατά πλάκας, ως γνωστόν, αποτελεί ένα από τα δεκάδες αυτοάνοσα νοσήματα που απειλούν σήμερα τη δημόσια υγεία. Τόσο από την έρευνα όσο και από τη διαρκή επαφή με τους ασθενείς στη διαιτολογική μου μονάδα, συνειδητοποίησα ένα πολύ σημαντικό δεδομένο: Όλα τα αυτοάνοσα νοσήματα έχουν ως επίκεντρο της διαταραχής τους το ανοσοποιητικό σύστημα και λίγο έως πολύ τον ίδιο μηχανισμό προσβολής. Επομένως, οι ερευνητικές πληροφορίες που αφορούν το ανοσοποιητικό αυτό καθαυτό, στην περίπτωση της σκλήρυνσης κατά πλάκας, είναι περίπου οι ίδιες και για όλα τα υπόλοιπα νοσήματα.
Καθημερινά, ολοένα και περισσότερο έρχομαι σε επαφή με ασθενείς με κάθε είδους αυτοάνοση πάθηση, αντιμετωπίζοντας κυριολεκτικά μια απίστευτη έξαρση των συγκεκριμένων νοσημάτων. Για παράδειγμα, το 2003 (όταν ολοκλήρωσα το βιβλίο μου), οι πάσχοντες από σκλήρυνση κατά πλάκας στην Ελλάδα αριθμούσαν περίπου 5.000, ενώ σήμερα, δεκατρία χρόνια μετά, υπολογίζονται σε 12.500 περιστατικά (αύξηση αριθμού πασχόντων κατά 250%!). Σχεδόν το σύνολο των ασθενών έχει άγνοια (ή ακόμα και αμφισβητεί) για τον ρόλο της διατροφής στην πάθησή τους.
Το επίσης εντυπωσιακό είναι ότι η όλη θεραπευτική προσέγγιση των αυτοάνοσων νοσημάτων πολλές φορές αφορά μόνο το όργανο-στόχο (π.χ. δέρμα στην περίπτωση της ψωρίασης, θυρεοειδή στην περίπτωση της θυρεοειδίτιδας Hashimoto κ.λπ.), χωρίς να ασχολείται καθόλου με τη βάση του προβλήματος, η οποία αναμφισβήτητα είναι το ανοσοποιητικό. Κατ’ ουσία, δηλαδή, η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να «κουκουλώνει» ένα πρόβλημα, αγνοώντας το επίκεντρο και την ουσία του.
Κατά την επαγγελματική μου διαδρομή, έχω καταγράψει περιπτώσεις (ένα περιστατικό με σκλήρυνση κατά πλάκας, δύο με ψωρίαση και δύο με λεύκη) όπου, με την κατάλληλη προσοχή στη διατροφή και στον τρόπο ζωής, υπήρξε αναστροφή και ενδεχομένως ίαση του προβλήματος. Αυτό βέβαια δεν μπορώ να το ισχυριστώ για όλους και όλα τα αυτοάνοσα νοσήματα, αλλά πιστεύω ότι και μόνο η έστω περιορισμένη καταγραφή ιαθέντων αυτοάνοσων περιστατικών προσδίδει μια ουσιαστική ελπίδα σε όλους τους πάσχοντες. Τους υπενθυμίζει ότι, αντί να περιμένουν χωρίς αντίδραση το «μοιραίο», μπορούν να ευαισθητοποιηθούν και να βελτιώσουν τις συνήθειες διατροφής και τρόπου ζωής. Σε κάθε περίπτωση έχουν χρέος να το πράξουν απέναντι στην υγεία τους. Το αποτέλεσμα δεν μπορεί να είναι γνωστό, αλλά τουλάχιστον προσδίδει μία πολύ σημαντική ελπίδα!
Δρ. Δημήτρης Γρηγοράκης – ΔιαιτολόγοςΔημήτρης Γρηγοράκης
Κλινικός Διαιτολόγος- Διατροφολόγος,PhD
Επιστημονικός Διευθυντής Κέντρου Διαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου ΑΠΙΣΧΝΑΝΣΙΣ – ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ & Πρόεδρος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας
