Μέτσο Τζεμαλή, Εμίν Σινίκογλου και Χαμζά Οσμάν παρουσίασαν για πρώτη φορά δημόσια τη θέση τους με επιχειρήματα υπέρ της διατήρησης του ισλαμικού δικαίου στη Θράκη, με φόντο τη νομοθετική ρύθμιση της κυβέρνησης που προβλέπει προαιρετική εφαρμογή της σαρίας στη μουσουλμανική μειονότητα. Στις αρχές Ιανουαρίου 2018 ψηφίστηκε στην Ολομέλεια της Βουλής το νομοσχέδιο για τη Σαρία, με τον πρωθυπουργό να κάνει λόγο για “ιστορικό βήμα”. Στον απόηχο αυτής της εξέλιξης οι τρεις μουφτήδες Κομοτηνής, Ξάνθης και Διδυμοτείχου βρέθηκαν σε ένα κοινό τραπέζι διαλόγου, παρουσία, μάλιστα, εκπροσώπου της κυβέρνησης του γενικού γραμματέα Θρησκευμάτων Γιώργου Καλαντζή.
Στο ξενοδοχείο «Chris & Eve» στην Κομοτηνή το απόγευμα της Τετάρτης 28 Μαρτίου φιλοξενήθηκε η ημερίδα με θέμα «Μουφτείες και Σαρία στη Θράκη», υπό τη διοργάνωση του Σωματείου Ιεροδιδασκάλων Ισλαμικής Θρησκείας.
Ο λόγος καταρχήν δόθηκε στον μουφτή Κομοτηνής Μέτσο Τζεμαλή, ο οποίος εκκίνησε την ομιλία του με μία προσευχή, για να συνεχίσει λέγοντας “έχουμε ελευθερία και δικαιώματα σε οικογενειακά και κληρονομικά ζητήματα”. Μίλησε για στρέβλωση του Ισλάμ σε ευρωπαϊκό επίπεδο λέγοντας “στην Ευρώπη νομίζουν ότι κόβουμε κεφάλια και χέρια. Λάθος…”. Για 94 χρόνια εφαρμόζεται η Σαρία στη Θράκη, είπε ο μουφτής και αναφερόμενος ειδικότερα στη νομοθετική ρύθμιση της κυβέρνησης τόνισε “δεν μάθαμε ακριβώς το περιεχόμενο, αλλά θα το μάθουμε”. Απευθυνόμενος προς μέλη της μειονότητας είπε “μερικοί από τη μειονότητα θέλουν να καταργήσουν τη Σαρία. Μιλώντας με έναν τέτοιον άνθρωπο του είπα “εσύ εφόσον είσαι ζωντανός κάποια μέρα θα πεθάνεις. Με την κηδεία σου τι θα γίνει; Θα έρθει ο ιμάμης; Θα υπάρχει προσευχή πριν οδηγηθείς στον τάφο σου; Αφού δεν θέλεις να υπάρχει η Σαρία τι θα γίνει με το σώμα σου;”. Επικαλέστηκε το παράδειγμα αυτό για να καταδείξει τι θα σημάνει η πλήρης κατάργηση του ισλαμικού δικαίου για τα μέλη της μειονότητας.
Η Σαρία είναι το Ισλάμ, ο δρόμος του Θεού. Με τα λόγια αυτή απευθύνθηκε στο κοινό της ημερίδας ο μουφτής Ξάνθης Εμίν Σινίκογλου, παρακινώντας ιδιαίτερα τους ιεροδιδασκάλους να διαβάζουν “μελέτη και πίστη για να εξηγήσετε στον κόσμο. Αυτό είναι το όπλο για να πολεμήσετε τους εχθρούς που δεν θέλουν τη Σαρία και το Ισλάμ”. Τέλος κάλεσε τον γενικό γραμματέα Θρησκευμάτων να τους καλέσει σε ένα κοινό τραπέζι διαλόγου για να συζητήσουν τις αλλαγές που θέλει να κάνει η κυβέρνηση στη Σαρία.
Μία, σημαντική περιεχομένου, ομιλία, το πλήρες περιεχόμενο της οποίας θα φιλοξενήσουμε σε αυριανή έκδοση του “Χ”, πραγματοποίησε ο μουφτής Διδυμοτείχου Χαμζά Οσμάν. Παραθέτουμε το σημείο εκείνο στο οποίο ο μουφτής είπε “με μεγάλη μας χαρά είδαμε ότι η πολιτεία δήλωσε ότι το επόμενο βήμα θα είναι η οργάνωση των μουφτειών. Αυτό αποτελεί σημείο ελπίδας και θάρρους για εμάς. Η αποδοχή αυτού του αιτήματος μας αποδεικνύει ότι υπάρχει πραγματική πρόθεση ώστε μια νομοθετική ρύθμιση να μην λειτουργήσει εις βάρος των νόμιμων μουφτειών, αλλά να λειτουργήσει πραγματικά για να διασφαλίσει το δικαίωμα της επιλογής των μουσουλμάνων, που είναι μέλη της μειονότητας της Θράκης, μεταξύ του Αστικού Κώδικα και της Σαρία. Εάν ταυτόχρονα οι μουφτείες αποκτήσουν πραγματική υπόσταση, γιατί σήμερα στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν μουφτείες, τότε η ελληνική πολιτεία θα έχει αποδείξει ότι ξέρει να βρίσκει τη χρυσή τομή μεταξύ δυο κόσμων, της δύσης και της ανατολής.
Εάν η πολιτεία είχε ψηφίσει το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο ώστε οι μουφτείες να υπάρχουν ως θεσμοί και να έχουν οριστεί θεσμικοί κανόνες ο μουφτής να έχει νομικό σύμβουλο και τα δικαστήρια να ελέγχουν τις αποφάσεις των μουφτήδων, όπως προβλέπει ο νόμος από το 1991, δεν θα είχαμε φτάσει στη σημερινή κατάσταση. Σήμερα με επιχείρημα όλες τις αδυναμίες και τα σοβαρά λάθη που συνδέονται με την ανυπαρξία δομών, αλλά και την έλλειψη ικανοτήτων διαφόρων προσώπων φτάσαμε στο σημείο να αμφισβητείται η πιο σημαντική παραχώρηση της Ελλάδας στη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης. Η Ελλάδα πιστεύω πως αποτελεί υπόδειγμα για όλο το μη μουσουλμανικό κόσμο ως προς την τήρηση των κανόνων της ιδεολογικής ελεύθερης έκφρασης της μουσουλμανικής πίστης και λατρείας. Είναι αλήθεια πως η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της δύσης που έχει εμπλουτίσει τη νόμιμη τάξη της με την δικαιοταξία του Ισλάμ σε αστικής φύσεως διαπροσωπικές σχέσεις των μουσουλμάνων πολιτών της”.
Σχολιάζοντας τον απόηχο της νομοθετικής ρύθμισης για προαιρετική εφαρμογή της σαρίας στη μουσουλμανική μειονότητα, ο γενικός γραμματέας Θρησκευμάτων είπε τα εξής: “η πρώτη εικόνα που έχω είναι ότι υπάρχει μια μεγάλη μερίδα Ελλήνων μουσουλμάνων πολιτών οι οποίοι θεωρούν ότι η λύση που δόθηκε είναι προς τη σωστή κατεύθυνση ειδικά στο θέμα του Αστικού Κώδικα και περιμένουν να δουν πως θα λειτουργήσει στο ζήτημα του προσωπικού δικαίου για να λάβουν την τελική τους απόφαση για τη νομοθετική πρωτοβουλία. Υπάρχει μια άλλη μερίδα μουσουλμάνων οι οποίοι θα ήθελαν την κατάργηση της Σαρία εδώ και τώρα και υπάρχει και μια άλλη μερίδα μουσουλμάνων που θα ήθελε να παραμείνει υποχρεωτική όπως ήταν. Είναι όλα αυτά φυσιολογικά και αναμενόμενα, οι μουσουλμάνοι δεν είναι ένα πρόσωπο που έχει μια γνώμη όπως όλοι οι Έλληνες πολίτες έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις και καλό είναι να εκφράζονται αυτές.
Η πολιτεία επέλεξε τη μέση οδό, επέλεξε να δώσει ένα δικαίωμα και για να ολοκληρωθεί αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να εκδοθεί το προεδρικό διάταγμα ώστε και η Μουφτεία στο ζήτημα αυτό να είναι οργανωμένη σωστά αλλά και να θεραπευτούν πολλές υπαρκτές και αληθινές αδυναμίες”. Παραδέχτηκε ότι αυτή τη στιγμή οι Μουφτείες “δεν έχουν οργάνωση η οποία ταιριάζει, συμβαδίζει με αυτό που πρέπει να έχει η ίδια η Μουφτεία και αυτό είναι και ευθύνη της πολιτείας”.
Αξιολόγηση της καινούριας νομοθετικής ρύθμισης όσο αφορά την Σαρία έκανε ο δικηγόρος Στέργιος Γιαλάογλου, έχοντας, όπως είπε, “βιωματικά έχω αξιολογήσει όλα αυτά τα χρόνια την συνεισφορά της Σαρίας στην ειρηνική συμβίωση χριστιανών και μουσουλμάνων στην περιοχή μας”. Τόνισε την ανάγκη “η πολιτεία να δει με μεγάλη σοβαρότητα πως θα αναδείξει τα καλά αυτής της ρύθμισης και την Σαρία γενικότερα. Είμαι από αυτούς που πιστεύουν ότι συνεισφέρει πολλά στην περιοχή και για αυτό τον λόγο δεν είμαι απόλυτα σίγουρος για την κατάργησή της”. Αυτή την αξιολόγηση έθεσε στην κρίση του κοινού της ημερίδας εκτιμώντας ότι πυλώνας μιας σωστής ρύθμισης είναι ο εκσυγχρονισμός του ρόλου των Μουφτειών και ο εκσυγχρονισμός των Μουφτειών ως δημόσια υπηρεσία.
Επιμέρους εισηγήσεις πραγματοποίησαν ο νομικός Γιώργος Δούδος και ο πρόεδρος του Σωματείου Ιεροδιδασκάλων Ισλαμικής Θρησκείας Μεμέτ Μουσταφά.
Δήμητρα Συμεωνίδου
