“Ως κάτοικος της Σαμοθράκης, ενός νησιού με μοναδική πολιτιστική και ιστορική κληρονομιά, αισθάνομαι την ανάγκη να εκφράσω δημόσια μια βαθιά μου ανησυχία που αφορά δύο σημαντικά βυζαντινά μνημεία του τόπου μας: το Κάστρο της Χώρας και τους Πύργους της Παλαιάπολης.
Εδώ και σχεδόν μία δεκαετία, και τα δύο αυτά μνημεία παραμένουν στο σκοτάδι – κυριολεκτικά και μεταφορικά. Ο φωτισμός τους, που κάποτε τα ανέδεικνυε και τα καθιστούσε σημείο αναφοράς για κατοίκους και επισκέπτες, έχει πάψει να λειτουργεί. Για το Κάστρο της Χώρας, έχει εφαρμοστεί τα τελευταία χρόνια μια πρόχειρη λύση, ενώ οι Πύργοι στην Παλαιάπολη όχι μόνο δεν φωτίζονται, αλλά παραμένουν πλήρως κλειστοί, μη επισκέψιμοι και αποκομμένοι από κάθε πολιτιστική δραστηριότητα.
Πρόσφατα, σε σχετική συζήτηση με τον Δήμαρχο, ειπώθηκε ότι η αιτία είναι… ο λογαριασμός του ρεύματος. Επειδή το κόστος καλυπτόταν παλαιότερα από την
Αρχαιολογική Υπηρεσία, και οι υπάρχοντες προβολείς είναι ενεργοβόροι, απαιτείται –λέει– μια ολόκληρη διαδικασία με νέες κολώνες, μελέτες, ρολόγια και εγκαταστάσεις, ώστε να περάσει η ευθύνη στον Δήμο. Όμως, όλα αυτά μένουν εδώ και χρόνια μόνο στα λόγια, χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα.
Αντίστοιχα, το ζήτημα της μελέτης για τον φωτισμό του Κάστρου φαίνεται να έχει εμπλακεί σε διοικητικές αστοχίες και τυπικά ζητήματα υπογραφών, χωρίς ποτέ να προχωρήσει ουσιαστικά. Έτσι, ενώ μνημεία αυτού του βεληνεκούς και αυτής της πολιτιστικής αξίας θα έπρεπε να βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, μένουν στην αφάνεια, ξεχασμένα.
Το παράδοξο είναι ότι μόλις πέρσι είχαμε την τιμή να σας υποδεχθούμε στο νησί για τα εγκαίνια του ανακαινισμένου Αρχαιολογικού Μουσείου, και για την επιθεώρηση του έργου αποκατάστασης στον τρίτο βυζαντινό Πύργο. Αναρωτιέμαι λοιπόν: Είναι δυνατόν να παραμένουν οι υπόλοιποι δύο Πύργοι κλειστοί, παραμελημένοι και αφώτιστοι εδώ και τόσα χρόνια; Και κυρίως, γνωρίζετε εσείς προσωπικά αυτή την κατάσταση;
Θυμάμαι με νοσταλγία τα καλοκαίρια όπου η Παλαιάπολη έσφυζε από ζωή: συναυλίες, εκδηλώσεις, τοπικά πανηγύρια, ένα μικρό καφενεδάκι που θύμιζε άλλες εποχές… Όλα αυτά έχουν σβήσει μαζί με τα φώτα των μνημείων. Η εικόνα είναι θλιβερή – όχι μόνο για εμάς τους κατοίκους, αλλά και για όσους επισκέπτονται το νησί και δεν μπορούν να κατανοήσουν γιατί τέτοιοι πολιτιστικοί θησαυροί μένουν κλειδωμένοι και βυθισμένοι στο σκοτάδι.
Σας απευθύνω αυτή την επιστολή με σεβασμό, αλλά και με την ελπίδα ότι θα υπάρξει επιτέλους ένα ουσιαστικό ενδιαφέρον για την αποκατάσταση της λειτουργικότητας αυτών των χώρων. Το χρωστάμε στην ιστορία μας, στον πολιτισμό μας – αλλά και στις επόμενες γενιές”.
Με εκτίμηση,
Δάφνη Χαλκιά Σταυράκη
