O Δήμος Αλεξανδρούπολης προκειμένου να αξιοποιήσει τις ευρωπαϊκές πολιτικές για τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη και τις πιθανές χρηματοδοτήσεις, συμμετείχε στην ένταξη ενός τμήματος της κεντρικής αστικής περιοχής στην Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη του ΠΕΠ Αν. Μακεδονίας – Θράκης 2014-2020 με χρηματοδότηση 100% από ευρωπαϊκούς πόρους.
Η Στρατηγική Β.Α.Α. του Δήμου Αλεξανδρούπολης ήταν το σχεδιαστικό αποτέλεσμα όλων των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών φορέων της πόλης και στόχευσε βάσει του προγράμματος που είχε προκηρυχθεί στην αύξηση των επισκεπτών και των τουριστών της πόλης με επίκεντρο παράλληλα την κοινωνική και την οικονομική βελτίωση.
Το σχέδιο ονομάστηκε «ΕΛΚΥΣΤΙΚΗ ΠΟΛΗ» και η διαδικασία ήταν ανταγωνιστική, καθώς δεν θα χρηματοδοτούνταν όλες οι προτάσεις και είχε στόχο α) την ολοκληρωμένη παρέμβαση για τη λειτουργία του κεντρικού πυρήνα της πόλης ως βασικού πυλώνα ανάπτυξης του Δήμου β) την αντιστροφή της κοινωνικής και περιβαλλοντικής υποβάθμισης εγκαταλελειμμένων αστικών ζωνών στις πολεοδομικές υπο-ενότητες λιμένα και παραλίας γ) την άμεση αντιμετώπιση των κοινωνικών συνεπειών της κρίσης μέσω της υποστήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και κοινωφελών δράσεων απασχόλησης, βελτίωσης ικανοτήτων και πολιτισμού δ) την προώθηση εφαρμογών καινοτομίας στο αστικό περιβάλλον.
Προκειμένου ο Δήμος Αλεξανδρούπολης να επιτύχει τη βιωσιμότητα του βασικού κεντρικού ιστού της, πρότεινε τις εξής παρεμβάσεις – έργα:
1) Διαμόρφωση του χώρου της παραλίας 2) Ανάπλαση της δυτικής χερσαίας ζώνης του λιμένα 3) Επέκταση του δικτύου ποδηλατοδρόμων 4) Διαμόρφωση υπαίθριου χώρου στάθμευσης 5) Έρευνα αρχιτεκτονικής αποκατάστασης κτιρίων 6) Ανάδειξη – Αξιοποίηση των ιστορικών αποθηκών του ΟΣΕ 7) Εμπλουτισμό του αστικού εξοπλισμού 8) Ανάπτυξης της τουριστικής συνείδησης 9) Επιμόρφωση στελεχών του τουριστικού τομέα 10) Δομή υποστήριξης των επιχειρήσεων 11) Δημιουργία ταυτότητας της πόλης 12) Ανάπτυξη ψηφιακού τουριστικού οδηγού 13) Βελτίωση των υπηρεσιών προς τις ευπαθείς ομάδες 14) Δράσεις πολυπολιτισμικού χαρακτήρα 15) Τεχνική & επιστημονική Υποστήριξη 16) Δράσεις δικτύωσης, ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης.
Οι υπηρεσίες που συντονίστηκαν για τον σκοπό αυτό είναι η Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών και η Διεύθυνση Προγραμματισμού του Δήμου Αλεξανδρούπολης και όλες οι μελέτες εκπονήθηκαν από τους υπαλλήλους των υπηρεσιών αυτών (πλην των αρχιτεκτονικών μελετών των αποθηκών στο λιμάνι, τις οποίες εκπόνησε ο κ. Λιανός).
Οι άνθρωποι που συμμετείχαν σε αυτή την προσπάθεια εκτός του Δημάρχου που συντόνισε το όλο θέμα, είναι οι παρακάτω:
• Χρήστος Γερακόπουλος, Αντιδήμαρχος Τεχνικών Υπηρεσιών • Στέλιος Βραχιόλογλου, Αντιδήμαρχος Προγραμματισμού, Ανάπτυξης, Επιχειρηματικότητας και Αγοράς • Νίκος Λιανός, Καθηγητής Δ.Π.Θ. • Μαστορόπουλος Διονύσης, Διεύθυνση Πολεοδομίας • Χρυσόπουλος Ιωάννης, Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών • Πορτοκαλίδης Κωνσταντίνος, Διεύθυνση Πολεοδομίας • Μπρίκα Αικατερίνη, Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών • Ιντζές Κωνσταντίνος, Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών • Καδόγλου Κωνσταντίνος, Διεύθυνση Προγραμματισμού • Καδόγλου Μαριάννα, Διεύθυνση Προγραμματισμού • Σβιντρίδης Μιχάλης, Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών • Πολουξίδου Ειρήνη, Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών • Χρυσοχοΐδου Δέσποινα, Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών • Καναρίδης Ευάγγελος, Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών • Κάβουρας Γεώργιος, Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών • Τανταλάκης Θεμιστοκλής, Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών • Ουσταδάκης Δημήτριος, Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών • Γιοβανάκης Θεόδωρος, Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών • Πάλλης Αθανάσιος, Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών • Τζιτζής Σταμάτης, Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών • Μάκρας Απόστολος, Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας • Χατζόπουλος Αντώνης Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών • Κασκαμπάνης Δ/νση Τεχνικών Υπηρεσιών • Μάρκου Κατερίνα Δ/νση Προγραμματισμού, αλλά παράλληλα εργάστηκαν για αυτό όλοι οι μηχανικοί των οικ. αδειών της Πολεοδομίας δίνοντας τις πολύτιμες οδηγίες τους καθώς και δευτερογενώς και άλλοι μηχανικοί της Δ/νσης Τεχνικών Υπηρεσιών.
Οι φορείς που συμμετείχαν ενεργά και συνέβαλαν στην όλη προσπάθεια είναι:
Πολυκοινωνικό Δήμου Αλεξανδρούπολης, Τ.Ι.Ε.Δ.Α., Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Ο.Λ.Α., Επιμελητήριο Έβρου, Εμπορικός Σύλλογος Αλεξανδρούπολης, Σωματείο Επαγγελματιών Εστιατορίων – Καφέ – Μπαρ Αλεξανδρούπολης, Αθλητικός Σύλλογος ΑμΕΑ ΚΟΤΙΝΟΣ, Νομαρχιακός Σύλλογος ΑμΕΑ Ν. Έβρου, Ε.ΠΟ.Φ.Ε., Σύνδεσμος Ξενοδόχων Θράκης και Επαγγελματική Οργάνωση Ιδιοκτητών ΤΑΞΙ Αλεξανδρούπολης «Η ΟΜΟΝΟΙΑ».
Άρα, σε αντίθεση με τους περί του αντιθέτου ισχυρισμούς του κ. Μιχαηλίδη, όπως προκύπτει από τα προαναφερόμενα, μάλλον έγινε καλός συντονισμός των ενδιαφερόμενων για να επιτευχθεί το αποτέλεσμα της Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης.
Έγιναν δύο ανοιχτές συζητήσεις με φορείς, κοινό και ενεργούς πολίτες, και η όλη προσπάθεια κατέληξε στο σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης.
Σημειωτέον ότι, ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων με την κα Ρεΐζη, βεβαίως και ο ανωτέρω δημοτικός σύμβουλος, «έλαμψαν» δια της απουσίας τους από όλη αυτή την ανοιχτή και προσβάσιμη σε όλους διαδικασία, ενώ ήταν πάντα παρόντες στην ανέξοδη κριτική.
Το τρίπτυχο ανάπτυξης (περιβάλλον – φυσικό και ανθρωπογενές, κοινωνική συνοχή, οικονομική ανάπτυξη- αρχή του αειφορικού σχεδιασμού) ήταν πετυχημένο, και ο Δήμος μετά από μία εξαιρετική παρουσίαση και μελέτη, χρηματοδοτήθηκε με 8.600.000€ για την ολοκλήρωση των συγκεκριμένων παρεμβάσεων από την Ε.Ε.
Ως προς τις αιτιάσεις του κ. Μιχαηλίδη και της κας Ρεΐζη για αποσπασματική κυκλοφοριακή μελέτη:
Το 2013, ο Δήμος Αλεξανδρούπολης (εργοδότης), ανέθεσε σε ειδικούς μελετητές / συγκοινωνιολόγους και πολεοδόμους, την «Κυκλοφοριακή Μελέτη Δήμου Αλεξανδρούπολης». Το αντικείμενό της ήταν η λεπτομερής καταγραφή του συστήματος μεταφορών και της κυκλοφοριακής οργάνωσης του οδικού δικτύου της περιοχής μελέτης καθώς και ο εντοπισμός και η επισήμανση τόσο των υφιστάμενων όσο και των αναμενόμενων στο μέλλον προβλημάτων και, τελικά, η διατύπωση προτάσεων για την αντιμετώπισή τους.
Παράλληλα, έθεσε ως στόχο οι όποιες κυκλοφοριακές παρεμβάσεις να εμπλουτίσουν τις πολεοδομικές / χωρικές προτάσεις που θα διατυπωθούν από το νέο ΓΠΣ του Δήμου που βρίσκεται σε εξέλιξη. Πρέπει να γίνει σαφές ότι ο Σχεδιασμός του Δήμου, παράλληλα και όχι αποσπασματικά, σχεδιάζει την νέα Αλεξανδρούπολη χρησιμοποιώντας όλα τα σχεδιαστικά εργαλεία του θεσμικού πλαισίου χωροταξίας – πολεοδομίας που υπάρχουν στη χώρα. Η συμβατότητα και η ταύτιση των σχεδιαστικών μελετών είναι δεδομένη και προκύπτει από την παράλληλη συμβατική τους εξέλιξη αλλά και επίβλεψή τους από το αρμόδιο γραφείο. Το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο, του οποίου η Α΄ Φάση έχει ολοκληρωθεί, περιλαμβάνει όλες εκείνες τις παραμέτρους που α) η εξέλιξη της πόλης ανέδειξε, β) που οι εγκεκριμένες μελέτες σημείωσαν και πρότειναν. Η συμμετοχική διαδικασία του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου που έπεται, όπου οι πολίτες θα ενημερωθούν για όλα τα δεδομένα, είναι επιτακτική και θα αναδείξει επιπλέον στοιχεία που πιθανόν να διέφυγαν από την Διοίκηση.
Ειδικότερα, στην Α΄ Φάση της Κυκλοφοριακής Μελέτης, έγινε ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης και πραγματοποιήθηκαν σειρά ερευνών, απογραφών και καταγραφών, όπως:
-
Απογραφή οδικού δικτύου και σήμανσης
-
Απογραφή χρήσεων γης
-
Απογραφή στάθμευσης
-
Απογραφή χαρακτηριστικών των δημόσιων συγκοινωνιών
-
Μετρήσεις κυκλοφοριακού φόρτου συνολικά σε 40 σταθμούς
-
Απογραφή τροχαίων ατυχημάτων την τελευταία πενταετία, 2009-2013
-
Καταγραφή σηματοδότησης (στις θέσεις όπου έγιναν μετρήσεις κυκλοφοριακού φόρτου)
ενώ παράλληλα αξιολογήθηκαν σχετικές μελέτες και έγιναν επαφές με φορείς της πόλης που διατύπωσαν τις απόψεις τους. Τα αποτελέσματα και οι προκαταρκτικές προτάσεις της Α΄ Φάσης αναρτήθηκαν στην κεντρική σελίδα του Δήμου Αλεξανδρούπολης (www.alexpolis.gr), προς διαβούλευση και κατάθεση των απόψεων των πολιτών και διαδικτυακά αλλά και με παρουσιάσεις της μελέτης στο κοινό.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της διαβούλευσης και τις απόψεις του Δημοτικού Συμβουλίου που κλήθηκε να γνωμοδοτήσει, εμπλουτίστηκαν οι τελικές προτάσεις κυκλοφοριακών ρυθμίσεων, που κατατέθηκαν προς νέα διαβούλευση (Β΄ Φάση). Ειδικότερα, το σύνολο των παρεμβάσεων στηρίχθηκαν καταρχήν στη βελτίωση των θετικών κυκλοφοριακών και πολεοδομικών προοπτικών της πόλης, όπως προέκυψαν από τις μετρήσεις, τις έρευνες κοινού και τις καταγραφές. Παράλληλα, το γεγονός ότι η στάθμευση στο κέντρο είναι το μείζον κυκλοφοριακό πρόβλημα της πόλης, οδήγησε στη διεύρυνση της περιοχής ελέγχου ενώ παράλληλα υιοθετείται ένα πιο αποτελεσματικό σύστημα ελεγχόμενης στάθμευσης. Μετά το πέρας της διαβούλευσης, η συνολική πρόταση κατατέθηκε προς κρίση στο Δημοτικό Συμβούλιο, όπου και εγκρίθηκε οριστικά με την υπ’ αριθμ. 164/2016 ΑΔΣ.
Ως προς την παραλία:
Ολοκληρώνοντας την κυκλοφορική μελέτη, και τοποθετώντας τα νέα δεδομένα σε ειδικό εξομοιωτή κυκλοφοριακής μέτρησης και πρόβλεψης, η πρόταση ανάπλασης της παραλιακής ζώνης ήταν καθόλα έτοιμη να έχει λύσει όλα τα πιθανά δεδομένα λάθους. Με αυτό το σκεπτικό προχωρήσαμε στην πρόταση συνολικά ενός βιώσιμου αστικού κέντρου μέσω της Σ.Β.Α.Α.. Ως εκ τούτου, κανείς δεν κινήθηκε αποσπασματικά και μεμονωμένα για την ανάπλαση της παραλιακής ζώνης, χωρίς να λάβει υπ’ όψιν του το πολεοδομικό κέντρο (Λ. Δημοκρατίας – Γήπεδο – Λιμάνι) και την ευρύτερη αστική περιοχή της πόλης. Δηλαδή, κινηθήκαμε σε 9 συνολικά σημεία παρεμβάσεων μελετητικά, συντονισμένα και ταυτόχρονα. Αυτός ήταν και ο βασικός λόγος που η Αλεξανδρούπολη κατατάχθηκε 1η στην αξιολόγηση και κέρδισε τα 8.600.000€ λόγω της αρτιότητας της ολικής πρότασης.
Σχεδιαστικά ως προς τις αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες της πρότασης, η κριτική που ασκήθηκε από τον συγκεκριμένο δημοτικό σύμβουλο και τους αρχιτέκτονες αφορούσε την παραλία, δηλαδή ένα σημείο από τα 9 των παρεμβάσεων, για τα οποία εγκρίθηκε η χρηματοδότηση. Δεν ανέφερε για παράδειγμα, καμία κριτική στην αρχιτεκτονική μελέτη των αποθηκών στο λιμάνι.
Σε αυτό το σημείο μπορεί να γίνει δεκτή η κριτική από αρχιτέκτονες για σχεδιαστικές λεπτομέρειες και υπάρχει μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον από όλους να ακούσουν τη διαφορετικότητα σκέψεων και ιδεών.
Σε καμία όμως περίπτωση δεν μπορεί να αναφέρει κάποιος ότι δεν έγινε συντονισμένη προσπάθεια και ότι δεν είναι δουλειά του Δήμου (!) να σχεδιάζει την πόλη μέσα από τις υπηρεσίες του. Άλλωστε και εκ του αποτελέσματος φαίνεται ότι η πολιτική και ο σχεδιασμός του Δήμου Αλεξανδρούπολης τα πάει πραγματικά καλά (8.600.000€). Βεβαίως οι διεθνείς αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί αποτελούν σχεδιαστικά εργαλεία στην υπηρεσία των Δήμων, θα πρέπει όμως να υπολογιστεί α) πόσο θα κοστίσουν (;;;;;;). Στην περίπτωση της Αλεξανδρούπολης η εκπόνηση των μελετών ΔΕΝ ΣΤΟΙΧΗΣΕ ΤΙΠΟΤΑ. Και β) πόσος χρόνος απαιτείται (σίγουρα πάρα πολύς), με δεδομένη την πρόσκληση για χρηματοδότηση από το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης του ΠΕΠ Αν. Μακ. Θράκης 2014-2020 με χρηματοδότηση 100% από ευρωπαϊκούς πόρους, το οποίο έπρεπε να έχει έτοιμες όλες τις μελέτες μέσα σε 14 ΜΗΝΕΣ.
Συνεπώς, ο Δήμος Αλεξανδρούπολης τα κατάφερε, ανέξοδα και άριστα, με το παραπάνω επιτελείο των μηχανικών και των υπολοίπων υπαλλήλων που απαξιώνει ο ανωτέρω δημοτικός σύμβουλος και ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων.
Και μία παρατήρηση:
Σε καμία πόλη του κόσμου, σε κανένα μέρος του πλανήτη, δεν παρουσιάζεται σχεδιαστική πρόταση από κάποιον επιστήμονα ο οποίος ΔΕΝ ΕΚΑΝΕ ΚΑΝ ΤΟΝ ΚΟΠΟ ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΕΙ με την αρμόδια υπηρεσία για να ελέγξει την υπάρχουσα κατάσταση της πόλης και τον προγραμματισμό των ενεργειών της πολιτικής ηγεσίας (Δήμαρχος) και των τεχνικών για να ενημερωθεί, ώστε η παρουσίασή του να είναι πλήρης, σύγχρονη και να ταυτίζεται μα τις χωρικές πολιτικές στην Ελλάδα και στην Ευρώπη (χρηματοδοτικά εργαλεία και εξέλιξη της χωρικής νομοθεσίας), συνδυαστικά με τον τοπικό σχεδιασμό. Δηλαδή να διαπιστώσει εάν ο τοπικός σχεδιασμός τα πάει καλά ή όχι. Αυτό, όσον αφορά τον κατά τα άλλα αξιόλογο κύριο Νικηφορίδη.
Η διαδικασία της ενημέρωσης των πολιτών και των φορέων (όπως και των σχεδιαστών) είναι χρονικά καθορισμένη. Στην περίπτωση της Αλεξανδρούπολης διήρκεσε χρόνια, στη διάρκεια των οποίων κατατέθηκαν και καταγράφηκαν οι διαφορετικές απόψεις, προτάσεις και σκέψεις για την πόλη, προκειμένου ρεαλιστικά να οδηγηθούμε και στην αναζήτηση χρηματοδοτήσεων για να υλοποιήσουμε τον σχεδιασμό μας. Διαδικασία, από την οποία ο κ. Μιχαηλίδης και η κα Ρεΐζη ήταν παντελώς απόντες. Κι αφού ο Δήμος κέρδισε τη χρηματοδότηση των 8.600.000€, ο κ. ανωτέρω δημοτικός σύμβουλος διοργάνωσε – εκ των υστέρων και προ τετελεσμένων – ημερίδα «για να σκεφτούμε την πόλη μας αλλιώς». Πρόκειται δηλαδή ασφαλώς, για μία ακόμη επικοινωνιακή «φούσκα» χωρίς ουσία, στις οποίες έχουμε πλέον συνηθίσει. Γιατί άραγε ο κ. Μιχαηλίδης δεν συμμετείχε στις συμμετοχικές διαδικασίες πριν κατατεθεί για αξιολόγηση το Σ.Β.Α.Α., για να έχει μερίδιο της επιτυχίας του Δήμου Αλεξανδρούπολης, όπως έκαναν άλλες παρατάξεις του Δήμου (π.χ. «Λαϊκή Συσπείρωση») που ήταν παρούσες με όλη την ομάδα τους στις συμμετοχικές διαδικασίες των μελετών.
Οι καλεσμένοι επιστήμονες της ημερίδας (Νικηφορίδης – Κουόμο), δεν ήταν δυνατόν να καταθέσουν απόψεις για τον σχεδιασμό της πόλης μας, καθώς η μόνη ενημέρωση που φρόντισαν να λάβουν προήλθε από τον μη ενημερωμένο κ. Μιχαηλίδη, άλλωστε προσδοκούν διαγωνιστική αμοιβή για τις υπηρεσίες τους και αποβλέπουν στην προώθησή του ονόματός τους.
Στοιχειώδης επιστημονική και ορθολογική λεπτότητα και σοβαρότητα δεν έβλαψε ποτέ κανέναν.
