Μεγάλη Πέμπτη το Θείο Δράμα φτάνει στην κορύφωσή του. Ο Ιησούς παραθέτει στην Ιερουσαλήμ το Μυστικό Δείπνο στους μαθητές του και ο Ιούδας τον προδίδει.
Το νόημα του Μυστικού Δείπνου είναι οι δύο όψεις της αγάπης, η χαρά και η λύπη, το φως και το σκοτάδι. Η αγάπη του Χριστού προς τους μαθητές του και τον άνθρωπο φέρνει τη λύτρωση από τα πάθη. Η αγάπη όμως του Ιούδα προς τα τριάκοντα αργύρια είναι καταστροφική και τον οδηγεί από το φως στο σκοτάδι.
Οι εκ διαμέτρου αντίθετες εκφάνσεις της ανθρώπινης ζωής που μπορούν να οδηγήσουν τον άνθρωπο από τη σωτηρία στο θάνατο και το αντίθετο, ανάλογα με τις επιλογές του, είναι το μήνυμα που στέλνει ο Μυστικός Δείπνος.
Το τελετουργικό του Ιησού και οι συμβολισμοί του Μυστικού Δείπνου έχουν κινήσει το ενδιαφέρον ιστορικών, μελετητών, θρησκειολόγων και έχουν εμπνεύσει καλλιτέχνες. Διάφορες ερμηνείες, έχουν πυροδοτήσει ανά τους αιώνες διαμάχες και έχουν υφάνει ιστορίες συνομοσιολογίας.
Η τοιχογραφία με το Μυστικό Δείπνο του Λεονάρντο Ντα Βίντσι που βρίσκεται στο Μιλάνο στη Σάντα Μαρία Ντελε Γκράτσιε, είναι από τα πλέον αναγνωρίσιμα έργα τέχνης όλων των εποχών, έχει αποτελέσει «μήλον έριδος» και αντικείμενο μελέτης επιστημόνων και συνομωσιολόγων.
Το τελετουργικό που ακολούθησε ο Ιησούς στο Μυστικό Δείπνο που παρέθεσε στους μαθητές του είναι γεμάτο συμβολισμούς. Ο Χριστός πριν ξεκινήσει το γεύμα έβαλε νερό στο νιπτήρα και ένιψε τα πόδια των μαθητών του, δείχνοντάς τους ότι δεν πρέπει να επιζητούμε τα πρωτεία. «Όποιος θέλει να είναι πρώτος, να είναι τελευταίος απ’ όλους», τους είπε.
Ο Δείπνος λέγεται μυστικός όχι γιατί έγινε εν κρυπτώ αλλά γιατί ο Χριστός ήθελε να αποκαλύψει στους μαθητές του το μυστήριο της Θείας Μετάληψης. Για αυτό άλλωστε τους είπε: «Λάβετε φάγετε», προσέφεροντάς τους ψωμί (το σώμα Του) και κρασί (το αίμα Του). «Λάβετε φάγετε τοῦτό μου ἐστι τὸ σῶμά… Τοῦτό ἐστι τὸ αἷμά μου τὸ τῆς καινῆς διαθήκης τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυνόμενον».
Ο Ιούδας αποχωρεί βάζοντας σε εφαρμογή το σχέδιο της προδοσίας του. Ο Ιησούς κάνει την τελευταία διδασκαλία στους μαθητές του στο όρος των Ελαιών. Όταν εκείνοι αποχωρούν, προσεύχεται. Ο Ιούδας φθάνει με τη συνοδεία Ρωμαίων στρατιωτών. Τους υποδεικνύει τον Ιησού, δίδοντάς του ένα φιλί. Ο Ιησούς συλλαμβάνεται και οδηγείται στους Αρχιερείς Άννα και Καϊάφα. Περνά από δίκη. Τον ρωτούν εάν είναι ο Χριστός και εκείνος το παραδέχεται. Κρίνεται ένοχος θανάτου. Η πορεία των Παθών ξεκινά, από τον κήπο της Γεσθημανής, στο Γολγοθά και στη Σταύρωση.
Το τελετουργικό των δύο «αμνών»
Το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης οι ιερείς κατά την ετοιμασία της Θείας Κοινωνίας εξάγουν δύο «αμνούς». Πρόκειται δηλαδή για το τμήμα του άρτου το οποίο μεταβάλλεται σε σώμα Χριστού. Το ένα από τα δύο το διατηρούν (αφού το τεμαχίσουν και το αποξηράνουν) στο αρτοφόριο πάνω στην αγία τράπεζα για έναν ολόκληρο χρόνο για τη Θεία Μετάληψη σε έκτακτες περιπτώσεις. Το βράδυ τελείται ο όρθρος της Μεγάλης Παρασκευής, στον οποίο αναπαρίσταται το Θείο Δράμα της Σταύρωσης και διαβάζονται τα δώδεκα ευαγγέλια που περιγράφουν τα γεγονότα από τη σύλληψη έως και την ταφή του Χριστού.
