Από τις αρχές του 2026 καταργείται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης η τελωνειακή απαλλαγή για δέματα αξίας κάτω των 150 ευρώ. Όλες οι αποστολές από τρίτες χώρες θα μπαίνουν πλέον σε κανονικές τελωνειακές διαδικασίες, με δασμούς και τέλη διαχείρισης. Η απόφαση ελήφθη από το ECOFIN, το οποίο επισπεύδει το νέο καθεστώς δύο χρόνια νωρίτερα από το αρχικό χρονοδιάγραμμα.
Η Ελλάδα υποστήριξε ενεργά την εφαρμογή του μέτρου, με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκο Πιερρακάκη να το χαρακτηρίζει αναγκαίο για την προστασία των δημοσίων εσόδων, την ασφάλεια των προϊόντων και την αποκατάσταση ισότιμου ανταγωνισμού με ξένες πλατφόρμες χαμηλού κόστους.
Το προηγούμενο πλαίσιο, που προέβλεπε απαλλαγή για αγορές έως 150 ευρώ, είχε οδηγήσει σε εκτεταμένη υποτιμολόγηση και τεχνητό «σπάσιμο» παραγγελιών σε μικρότερα πακέτα, προκειμένου να αποφεύγονται οι δασμοί. Σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές, έως και τα δύο τρίτα των μικροδεμάτων δηλώνονταν με χαμηλότερη αξία από την πραγματική.
Τι αλλάζει από το 2026
Κάθε δέμα από τρίτη χώρα θα αξιολογείται για δασμούς ανεξαρτήτως αξίας, επιβαρύνοντας την τελική τιμή των προϊόντων. Πέρα από τον ΦΠΑ που ήδη καταβάλλεται τη στιγμή της αγοράς, προτείνεται και ξεχωριστό «τέλος διεκπεραίωσης» περίπου 2 ευρώ ανά πακέτο, το οποίο αναμένεται να τεθεί σε ισχύ μετά τα μέσα του 2026. Το ακριβές ποσό θα αποφασιστεί πολιτικά το επόμενο διάστημα.
Οι χώρες-μέλη θα καταθέσουν τις προτάσεις υλοποίησης έως τις 12 Δεκεμβρίου, με στόχο η νέα αρχιτεκτονική εισαγωγών μικροδεμάτων από Κίνα και άλλες τρίτες χώρες να λειτουργήσει το συντομότερο εντός του 2026, χωρίς πρόσθετες καθυστερήσεις στα τελωνεία.
Επιπτώσεις για καταναλωτές
Οι αγορές από πλατφόρμες χαμηλού κόστους αναμένεται να γίνουν ακριβότερες, ιδιαίτερα για προϊόντα μικρής αξίας που σήμερα εισάγονται χωρίς δασμούς. Αναμένονται επίσης καθυστερήσεις λόγω αυξημένων ελέγχων στα τελωνεία, κάτι που θα απαιτήσει αναβάθμιση πληροφοριακών συστημάτων και νέες διαδικασίες για ταχυδρομεία και εταιρείες ταχυμεταφορών.
Πώς επηρεάζονται Temu, Shein και οι μεγάλες ασιατικές πλατφόρμες
Το νέο καθεστώς βάζει στο στόχαστρο το μοντέλο των ultra-low-price προϊόντων και των δωρεάν αποστολών. Η κατάργηση της απαλλαγής των 150 ευρώ αφαιρεί ένα βασικό πλεονέκτημα των εταιρειών Temu, Shein, Bangood, Trendyol κ.ά., που στηρίζονταν στο χαμηλό κόστος και στην αποφυγή δασμών.
Οι νέες επιβαρύνσεις και οι έλεγχοι ενδέχεται να οδηγήσουν σε αλλαγές στις πολιτικές αποστολής, επιστροφών και τιμολόγησης.
Τι σημαίνει για τα ευρωπαϊκά e-shops
Για τα ευρωπαϊκά καταστήματα ηλεκτρονικού εμπορίου, η αλλαγή θεωρείται ότι δημιουργεί πιο ισότιμους όρους ανταγωνισμού. Τα προϊόντα τρίτων χωρών δεν θα εισάγονται πλέον αδασμολόγητα, μειώνοντας τη διαφορά τιμής σε σχέση με τους ευρωπαϊκούς πωλητές που καλύπτουν πλήρεις υποχρεώσεις δασμών και πιστοποίησης.
Η Ελλάδα, ως πύλη εισόδου κινεζικών προϊόντων στην ΕΕ, είχε ζητήσει την επίσπευση του μέτρου, υπογραμμίζοντας τις επιβαρύνσεις για τις εγχώριες επιχειρήσεις και τις απώλειες δημοσίων εσόδων.
Γιατί αλλάζει το καθεστώς
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει να αντιμετωπίσει:
- τον αθέμιτο ανταγωνισμό από πλατφόρμες τρίτων χωρών,
- τις εκτεταμένες υποτιμολογήσεις,
- τις απώλειες εσόδων,
- τη διακίνηση προϊόντων που δεν συμμορφώνονται με τα ευρωπαϊκά πρότυπα,
- την περιβαλλοντική επιβάρυνση από μαζική παραγωγή και υπερκατανάλωση χαμηλής ποιότητας ειδών.
Η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι πλέον «όλα τα δέματα θα περνούν από συνήθεις τελωνειακές διαδικασίες», κάνοντας λόγο για «δίκαιο ανταγωνισμό και καλύτερη προστασία του καταναλωτή».
Ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ Σταύρος Καφούνης υπογράμμισε ότι «η κερκόπορτα του αθέμιτου ανταγωνισμού πρέπει να κλείσει», ενώ ο κ. Πιερρακάκης δήλωσε πως «η Ελλάδα στηρίζει πλήρως το μέτρο» ζητώντας άμεση εφαρμογή από το 2026.
