fbpx
14.9 C
Alexandroupoli
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Η απάντηση είναι «ο άνθρωπος»!

- Χορηγούμενη-

Aπό την Αφρική, στην Ελλάδα, στην Αυστραλία, από την αρχαιότητα έως σήμερα η απάντηση του Οιδίποδα παραμένει διαχρονική – Η Σύρμω Καπούτση, αποσπασμένη φιλόλογος στη Μελβούρνη, μάς ταξιδεύει νοερά σε μέρη και εποχές και μοιράζεται μαζί μας τους στοχασμούς της

Η Σύρμω Καπούτση είναι φιλόλογος από την Ελλάδα και υπηρετεί με απόσπαση του Υπουργείου Παιδείας σε σχολεία της Μελβούρνης όπου διδάσκεται η Ελληνική γλώσσα. Έχει, επίσης, ασχοληθεί με την επιμέλεια παιδικών βιβλίων και διασκεύασε την ελληνική μυθολογία για παιδιά. Η κουβέντα που κάναμε έγινε με αφορμή τον κορονοϊό, όπως και οι περισσότερες συζητήσεις που μας απασχολούν τελευταία, ωστόσο πιάστηκα από μια κουβέντα της για το πώς ένα ταξίδι της στην αρχή του 2020 στην Αφρική την έκανε να εκτιμήσει την αξία του νερού και πολλών άλλων πραγμάτων τα οποία και σας παραθέτω.

Στο πρόσφατο προ-κορονοϊού ταξίδι σου στην Κένυα, εκτίμησες, όπως είπες χαρακτηριστικά, την αξία του νερού. Σίγουρα είναι πολλά πράγματα που στις δυτικές κοινωνίες θεωρούμε δεδομένα. Εσένα τι σε έκανε τα αναθεωρήσεις την αξία των πραγμάτων;

Τον περασμένο Ιανουάριο 20 εθελοντές της ελληνικής οργάνωσης Wheeling2Help, από την Ελλάδα και την Κύπρο, επισκεφθήκαμε το χωριό Lekuru της φυλής των Samburu στην Κένυα. Εκεί συνεργαστήκαμε με οργανώσεις που έχουν μια σταθερή παρουσία χρόνων στην περιοχή για τη δημιουργία βασικών υποδομών που θα βελτιώσουν την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής των κατοίκων. Η έλλειψη νερού λόγω του ξηρού κλίματος είναι ένα βασικό πρόβλημα στην περιοχή. Ζώντας σε σκηνές στην ύπαιθρο για λίγες μέρες, βιώσαμε και εμείς την εμπειρία της έλλειψης βασικών αγαθών, όπως το τρεχούμενο νερό και ο ηλεκτρισμός. Από την άλλη, είχαμε την ευκαιρία να χαρούμε τη γοητεία της φύσης, να ζήσουμε ενταγμένοι αρμονικά σε αυτή και να βιώσουμε τη μοναδική ηρεμία και γαλήνη που προσφέρει η επαφή μαζί της. Την ηρεμία αυτή είδα και στους κατοίκους της περιοχής, τη βλέπω κάθε φορά σε αντίστοιχες περιπτώσεις.

Διαπίστωσα πόσο γρήγορα και εύκολα, τελικά, απαλλασσόμαστε από επίπλαστες ανάγκες που έχουμε δημιουργήσει στη ζωή μας, πόση ηρεμία και εσωτερική γαλήνη μας προσφέρει η απλότητα, η απαλλαγή από τα πολλά και περιττά, η ησυχία μέσα και έξω που μας επιτρέπει να ανακτήσουμε την επικοινωνία με τον εαυτό μας, τις ουσιαστικές ανάγκες και επιθυμίες μας.


Θεωρείς ότι σε προετοίμασε αυτό το ταξίδι για την κατάσταση που ζούμε τώρα, που λόγω ιού και καραντίνας έχει ανατραπεί η καθημερινότητά μας;

Δεν ήταν η πρώτη φορά που επισκέπτομαι μια χώρα μεγάλο ποσοστό των κατοίκων της οποίας ζει σε συνθήκες στέρησης και φτώχειας. Κάθε φορά επιστρέφω εκτιμώντας ακόμη περισσότερο τα αγαθά που χαιρόμαστε στην καθημερινότητά μας και με βαθύτερη συνειδητοποίηση της αξίας τους.

Τίποτε δεν είναι και δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο στη ζωή. Αυτό είναι κάτι που ενώ το γνωρίζουμε θεωρητικά, στην καθημερινότητά μας πολύ εύκολα και γρήγορα το ξεχνάμε. Όταν, όμως, βιώνει κανείς, έστω και για λίγες μέρες, την έλλειψη αγαθών που θεωρούμε βασικά, τότε η ιεράρχηση των αξιών και των αναγκών ανατρέπεται. Για μένα, το 2020 αποτελεί μια μορφή άσκησης που με βοηθά να επικεντρωθώ στα σημαντικά και ουσιαστικά και να επαναπροσδιορίσω την αξία τους. Το ταξίδι μου στην Κένυα μου έδειξε πόσο σημαντική είναι η πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό, η δυνατότητα περίθαλψης και παροχής ιατροφαρμακευτικής βοήθειας, η δυνατότητα να έχεις αρκετό φαγητό και να μπορείς να χορταίνεις την πείνα σου όταν πεινάς.

Οι περιορισμοί λόγω του ιού μου έχουν δείξει πόσο σημαντικό αγαθό είναι η υγεία, η δυνατότητα να εισπνέει κανείς βαθιά και ελεύθερα, η ελευθερία να βγαίνεις από το σπίτι σου και να κυκλοφορείς όπου και όποτε θέλεις, η ανθρώπινη επαφή, οι ανθρώπινες σχέσεις. Ελπίζω ότι το τέλος αυτής της περιπέτειας θα βρει πολλούς από μας αρκετά σοφότερους ώστε να παίρνουμε ικανοποίηση από τη ζωή μας και τα αγαθά που απλόχερα μας προσφέρει.

Γιατί θεωρείς ότι οι θάνατοι από τον κορονοϊό έχουν μεγαλύτερη προβολή από τον θάνατο των παιδιών της Αφρικής που πεθαίνουν χρόνια τώρα από την πείνα και τις αρρώστιες;

Η αλήθεια είναι ότι αυτό που μας ταράζει δεν είναι οι θάνατοι αυτοί καθεαυτοί, όταν θεωρούμε ότι αφορούν κάποιους άλλους. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι η πιθανότητα οι θάνατοι αυτοί να μας αφορούν σε προσωπικό επίπεδο, ο κίνδυνος που αισθανόμαστε ότι ίσως νοσήσουμε οι ίδιοι ή οι αγαπημένοι μας άνθρωποι. Ανεξάρτητα από την κοινωνική και οικονομική του θέση, το μορφωτικό του επίπεδο ή το επάγγελμα που ασκεί, κανείς δεν μπορεί να νιώθει άτρωτος μπροστά σε μια νέα μεταδοτική ασθένεια για την οποία δεν έχουμε ακόμη αρκετά δεδομένα ώστε να μπορούμε να προβλέψουμε με ακρίβεια την εξέλιξή της και τις συνέπειες που θα έχει στην υγεία όσων νοσούν.

Τι είχαν να αντιτάξουν αυτοί οι άνθρωποι (οι κάτοικοι του μέρους που επισκέφθηκες) σε όλες αυτές τις στερήσεις και προκλήσεις; Πώς επιβιώνουν;
Τη δεύτερη μέρα της επίσκεψής μας, οι κάτοικοι μας ετοίμασαν μια μικρή γιορτή υποδοχής στην εκκλησία του χωριού. Εκεί ήταν συγκεντρωμένες αρκετές γυναίκες και πολλά παιδιά. Θα σταθώ στις γυναίκες αυτές, γιατί αυτό που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση ήταν ο τρόπος με τον οποίο συνεργάζονται, στηρίζουν και βοηθούν η μια την άλλη.

Τις παρατηρούσα με θαυμασμό καθώς με πολύ φυσικό τρόπο, ήρεμα και διακριτικά, έπαιρναν η μια το παιδί της άλλης, το φρόντιζαν, το ηρεμούσαν, το τάιζαν, το κοίμιζαν. Τα παιδιά άλλαζαν χέρια με άνεση κι εμπιστοσύνη, χωρίς να φοβούνται ή να διαμαρτύρονται, οι γυναίκες τα φρόντιζαν με τέτοιο τρόπο που μου ήταν δύσκολο να καταλάβω ποια ήταν τελικά η μητέρα κάθε παιδιού. Οι γυναίκες είναι αυτές που επωμίζονται το μεγαλύτερο βάρος της εργασίας και της ευθύνης σ’αυτή την κοινότητα και έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν ένα σταθερό δίχτυ προστασίας, φροντίδας και υποστήριξης μεταξύ τους, που τις βοηθά να ανταποκρίνονται στις πολλές υποχρεώσεις της μέρας τους, αλλά δημιουργεί επίσης μια συναισθηματική ασφάλεια και ηρεμία.

Η δυσκολία στην καλλιέργεια του εδάφους λόγω της έλλειψης νερού είναι ένα βασικό πρόβλημα στην περιοχή που επισκεφτήκαμε. Μεγάλο μέρος του προβλήματος αποτελεί η αποκλειστική σχεδόν ενασχόληση των κατοίκων με την κτηνοτροφία, γεγονός που οδηγεί στην υπερβόσκηση μεγάλων εκτάσεων γης και την ερημοποίησή τους εξαιτίας της επερχόμενης διάβρωσης του εδάφους. Η δική μας συμβολή στη λύση του προβλήματος αυτού ήταν η δημιουργία τρόπων αποθήκευσης βρόχινου νερού, η δημιουργία ενός κοινοτικού λαχανόκηπου, καθώς και η ενημέρωση και εκπαίδευση των κατοίκων για την υιοθέτηση πρακτικών που θα βοηθήσουν στην αναβάθμιση της ποιότητας και της γονιμότητας του εδάφους. Ελπίζουμε ότι η υιοθέτηση τέτοιων πρακτικών θα λύσει μεγάλο μέρος των δυσκολιών που αντιμετωπίζει η φυλή Samburu στην περιοχή.

Νιώθω, όμως, ότι αυτά που κερδίσαμε όσοι συμμετείχαμε σ’αυτή την αποστολή, ήταν πολύ περισσότερα από όσα ίσως προσφέραμε τους κατοίκους. Οι μέρες που ζήσαμε και εργαστήκαμε μαζί τους ήταν κουραστικές και απαιτητικές σωματικά, αλλά ήταν επίσης και από τις πιο όμορφες μέρες της ζωής μου. Πέρα από όσα έχω ήδη αναφέρει, αυτό που χαρήκαμε πολύ ήταν η ανθρώπινη επαφή με τους κατοίκους, η επικοινωνία που αναπτύσσαμε, παρά το εμπόδιο της γλώσσας, η ειλικρίνεια στα βλέμματα και τα χαμόγελα, τα παιχνίδια και τα άφθονα γέλια με τα παιδιά, η ενέργεια και η ζωντάνια τους. Παρ’ όλες τις δυσκολίες και τις στερήσεις, οι άνθρωποι είναι ήρεμοι και χαμογελαστοί και τα παιδιά είναι από τα πιο χαρούμενα και ξένοιαστα παιδιά που θυμάμαι να έχω συναντήσει. Ο αποχαιρετισμός μας το τέλος του ταξιδιού είχε τόσο έντονα συναισθήματα και τέτοια συγκίνηση που θα ήταν αδύνατον να φανταστώ ότι θα νιώθαμε για ανθρώπους με τους οποίους συνυπήρξαμε για τόσο σύντομο διάστημα. Η εμπειρία αυτή με βοήθησε να ανατρέψω στερεότυπα χρόνων για το τι τελικά σημαίνει ποιότητα ζωής και τι περιλαμβάνει η έννοια της ευτυχίας.

Ως φιλόλογος και συγγραφέας παιδικών βιβλίων ελληνικής μυθολογίας, τι διδάγματα μπορούμε να πάρουμε από την ελληνική μυθολογία και ιστορία για να ξεπεράσουμε την παρούσα φάση;

Θα θυμηθώ την απάντηση που έδωσε ο Οιδίποδας στο πρόβλημα που του έθεσε η Σφίγγα, το μυθικό τέρας που τρομοκρατούσε τους κατοίκους της Θήβας. Ο ήρωας κατάφερε να την εξουδετερώσει λύνοντας τον γρίφο που του έθεσε. Η λύση στο αίνιγμά της ήταν η απάντηση: «Ο άνθρωπος». Νομίζω ότι η ίδια απάντηση αποτελεί τη λύση στα περισσότερα προβλήματα της εποχής. Μπορούμε να τα ξεπεράσουμε πολύ πιο εύκολα αν αντιμετωπίσουμε τη ζωή και τους γύρω μας με ανθρωπιά, αν στραφούμε στον άνθρωπο, αν βοηθήσουμε και στηρίξουμε ο ένας τον άλλο. Για να αναφέρω κάτι και από την ελληνική ιστορία, θα θυμηθώ τη φράση του αγαπημένου μου Μακρυγιάννη: «Είμαστε εις το “εμείς” κι’ όχι εις το “εγώ”».

Παραμένει διαχρονική και επίκαιρη; Αρέσει στα παιδιά; Ανταποκρίνονται εδώ στους Αντίποδες;

Η μυθολογία, ιδιαίτερα η ελληνική, που είναι από τις πιο πλούσιες και συναρπαστικές παγκόσμια, προκαλεί πάντα ενδιαφέρον και συγκίνηση. Αρκεί να φέρουμε στο μυαλό μας τα χιλιάδες έργα τέχνης με θέματα από την ελληνική μυθολογία που έχουν δημιουργηθεί μέσα στο χρόνο, την εμπορική επιτυχία ταινιών και βιβλίων των τελευταίων χρόνων με ανάλογα θέματα. Η μυθολογία αρέσει ιδιαίτερα στα παιδιά, έχει όλα τα στοιχεία που μπορούν να τραβήξουν το ενδιαφέρον τους, δράση, περιπέτεια, ήρωες που προκαλούν το θαυμασμό, προσφέρει συγκίνηση, μεταφέρει σημαντικά μηνύματα, δίνει τροφή για σκέψη.

Το μόνο που χρειάζεται είναι να έρθουν σε επαφή μαζί της, να τους δοθεί η ευκαιρία να γνωρίσουν τους ήρωες της ελληνικής μυθολογίας και τις περιπέτειές τους. Αυτό μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους, μέσα από ταινίες ή αφηγήσεις για παράδειγμα. Θεωρώ πως ο καλύτερος τρόπος είναι το βιβλίο.Υπάρχουν πολύ καλές σειρές ελληνικής μυθολογίας για παιδιά με κείμενο γραμμένο στα ελληνικά αλλά και σε άλλες γλώσσες. Για παράδειγμα η σειρά μυθολογίας που εκδώσαμε με τον εκδοτικό οίκο «Διάπλαση» έχει μεταφραστεί και κυκλοφορεί σε έξι ευρωπαϊκές γλώσσες, φυσικά και στα αγγλικά.

Πόσο σε απασχολεί η κάλυψη της ύλης και κατά πόσο έχουν αλλάξει οι προτεραιότητες και η διδασκαλία σου;

Η κάλυψη της ύλης με απασχολεί φυσικά, υπό την έννοια ότι υπάρχουν συγκεκριμένοι μαθησιακοί στόχοι που επιδιώκουμε να επιτευχθούν κάθε χρονιά και εργαζόμαστε γι’ αυτό.

Οι στόχοι παραμένουν, οι τρόποι όμως με τους οποίους τους επιτυγχάνουμε μπορεί να είναι διαφορετικοί κάθε φορά, ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες και τις συνθήκες. Ζούμε σε ιδιαίτερες συνθήκες το διάστημα αυτό, επομένως καλούμαστε να είμαστε επινοητικοί και δημιουργικοί στην επικοινωνία μας με τα παιδιά, ώστε να τα προσεγγίσουμε και να ανταποκριθούμε στις ανάγκες τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Προτεραιότητα αυτή την περίοδο αποτελεί η ψυχική υγεία των παιδιών, η συναισθηματική και ηθική τους στήριξη για να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες της εποχής με ηρεμία, ψυχραιμία και αισιοδοξία.

- Χορηγούμενη-

Ακολουθήστε μας και στο Instagram

ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP ΤΟΥ evros24.gr

Διαβασε και αυτο