Η ικανότητά μας να αντιλαμβανόμαστε τις αλλαγές θερμοκρασίας είναι απαραίτητη για την επιβίωσή μας. Μικρές αλλαγές στη θερμοκρασία του πυρήνα μας μπορεί να έχουν επιζήμιες επιπτώσεις, θέτοντας μας τον κίνδυνο θερμοπληξίας το καλοκαίρι ή υποθερμίας το χειμώνα.
Για να διατηρήσουμε σταθερή τη θερμοκρασία του σώματος, ο οργανισμός μας έχει αναπτύξει εξελιγμένους μηχανισμούς για την ανίχνευση και την ανταπόκριση στις διακυμάνσεις της θερμοκρασίας.
Τα νεύρα στο δέρμα μας είναι η πρώτη μας “γραμμή άμυνας”. Ανιχνεύουν τις αλλαγές στη θερμοκρασία και μεταδίδουν αυτές τις πληροφορίες στον εγκέφαλο.
Ωστόσο, η αντίληψη του καθενός μας για το κρύο είναι πολύ υποκειμενική. Γιατί μερικοί άνθρωποι αρχίζουν να τρέμουν έστω και με μικρή πτώση της θερμοκρασίας, ενώ άλλοι δεν κρυώνουν καθόλου;
Θερμοκρασία σώματος: Τι συμβαίνει όταν νιώθουμε κρύο;
Μόλις ο εγκέφαλος ενημερωθεί για μια πτώση της θερμοκρασίας, στέλνει σήματα στα αιμοφόρα αγγεία για να περιορίσουν τη ροή του αίματος στο δέρμα.
Η αγγειοσύσπαση στα δάκτυλα χεριών και ποδιών είναι μια αίσθηση που πολλοί ίσως έχετε προσέξει όταν αρχίζετε να κρυώνετε.
Εκτός από τον περιορισμό της ροής του αίματος στο δέρμα, αρχίζουμε να τρέμουμε. Αυτές οι ακούσιες, ρυθμικές συστολές των μυών αυξάνουν την θερμότητα για να ζεστάνουμε το σώμα μας.
Αυτές οι φυσιολογικές αντιδράσεις ποικίλλουν από άτομο σε άτομο. Επομένως, τι επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο αντιδράει ο καθένας μας στο κρύο;
Τι ρόλο παίζει το σχήμα του σώματος στην θερμοκρασία του
Το μέγεθος μετράει… όταν μιλάμε για την αίσθηση του κρύου. Όσο μεγαλύτερο είναι το εμβαδόν σώματος ενός ατόμου, τόσο περισσότερη θερμότητα χάνει.
Αυτό είναι στενά συνδεδεμένο με το ποσοστό υποδόριου λιπώδους ιστού, δηλαδή το λίπος κάτω από την επιφάνεια του δέρματος. Το λίπος είναι ένα σπουδαίο μονωτικό υλικό. Όσο περισσότερο υποδόριο λίπος έχει ένα άτομο, τόσο καλύτερη είναι η μόνωση του σώματος στις αλλαγές της θερμοκρασίας.
Η διαφορά ανάμεσα στον τρόπο με τον οποίο οι άνδρες και οι γυναίκες ανταποκρίνονται στο κρύο οφείλεται εν μέρει στο σχήμα του σώματός τους.
Σκεφτείτε έναν άνδρα και μια γυναίκα με την ίδια σωματική μάζα και συγκρίσιμο εμβαδόν δέρματος. Επειδή η γυναίκα πιθανότατα θα έχει περισσότερο υποδόριο λίπος, θα είναι καλύτερα μονωμένη από το κρύο.
Από την άλλη, αν ένας άνδρας και μια γυναίκα έχουν την ίδια ποσότητα υποδόριου λίπους, η γυναίκα πιθανότατα θα έχει μεγαλύτερη επιφάνεια (εμβαδόν) επιδερμίδας, αλλά μικρότερη σωματική μάζα και θα χάσει θερμότητα πιο γρήγορα.
Θερμοκρασία σώματος: Τι ρόλο παίζουν το φύλο και η ηλικία
Το φύλο παίζει ρόλο να παίξει και στο πως αντιδρούν τα άκρα μας στο κρύο. Η αγγειοσυστολή εκεί είναι πιο έντονη στις γυναίκες. Μάλιστα, υπάρχουν στοιχεία από μια μεγάλη μελέτη σε δίδυμα άτομα, που δείχνουν ότι τα κρύα δάχτυλα χεριών και ποδιών οφείλονται, εν μέρει, στα γονίδιά μας.
Οι διακυμάνσεις των ορμονών συμβάλλουν επίσης στο πώς νιώθουμε το κρύο. Οι αντιδράσεις των γυναικών στο κρύο ποικίλλουν κατά τη διάρκεια των εμμηνορροϊκών τους κύκλων. Στους άνδρες, τα υψηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης μπορεί να μειώσουν την ευαισθησία τους στο κρύο, όταν απευαισθητοποιείται ενός από τους κύριους υποδοχείς θερμότητας στο δέρμα, με την ονομασία TRPM8.
Από την ηλικία των 60 ετών και μετά, η ικανότητα του οργανισμού μας να διατηρεί την θερμότητα και να αισθάνεται το κρύο αρχίζει να μειώνεται.
Οι ηλικιωμένοι, επίσης, δεν αρχίζουν να τρέμουν προτού η θερμοκρασία πέσει πολύ χαμηλά, εν αντιθέσει με τους νεότερους. Έτσι δεν θερμαίνεται το σώμα τους μέσω της σύσπασης των μυών που αναφέραμε παραπάνω.
Θερμοκρασία σώματος: Πώς να συνηθίσετε το κρύο
Όταν τα σώματά μας εκτίθενται επανειλημμένα σε χαμηλές θερμοκρασίες, τελικά “αυτο-ρυθμίζονται”. Αλλά δεν μιλάμε να βγαίνετε στο κρύο για 5 λεπτά κάθε φορά την ημέρα, ενώ την υπόλοιπη μέρα είστε κουκουλωμένοι δίπλα στην σόμπα!
Πολλοί κάτοικοι σε πολικές περιοχές έχουν λιγότερο έντονη αντίδραση στο κρύο. Εξακολουθούν να τρέμουν και να περιορίζουν τη ροή του αίματος στο δέρμα, αλλά σε μικρότερο βαθμό.
Υπάρχουν δύο άλλοι τρόποι με τους οποίους ο οργανισμός μπορεί να προσαρμόζεται στις χαμηλές θερμοκρασίες:
Η αύξηση της μεταβολικής παραγωγής θερμότητας
Η διατήρηση της θερμότητας
Ο τρόπος με τον οποίο ένα άτομο θα αντιδράσει στην επαναλαμβανόμενη και πολύωρη έκθεση στο κρύο, ενδεχομένως να οφείλεται στην έκταση της απώλειας θερμότητας από το σώμα. Αλλά υπάρχουν ακόμα πολλά που οι ερευνητές δεν γνωρίζουν για το πώς αισθάνονται και προσαρμόζονται τα σώματά μας στις χαμηλές θερμοκρασίες.
Έτσι, εάν τείνετε να νιώθετε ότι κρυώνετε συχνά, μπορείτε να δοκιμάσετε να περάσετε λίγο χρόνο έξω για να δημιουργήσετε μια ανοχή. Ή, φορέστε γάντια, ζεστές κάλτσες και σκούφο, ώστε να καλύψετε τα άκρα σας, που είναι και το σημαντικότερο στην απώλεια θερμότητας από το σώμα.
