Ανησυχίες εκφράζουν οι ειδικοί σχετικά με την άσκοπη -πλέον- χρήση αντιμικροβιακών χημικών ουσιών που βρίσκονται στα απολυμαντικά και το σαπούνι και προτρέπουν τον κόσμο να γυρίσει στις παλιές συνήθειες του προ- κορονοϊού.
Οι τεταρτοταγείς ενώσεις αμμωνίου ή QACs, διατίθενται όλο και περισσότερο στην αγορά και χρησιμοποιούνται σε σπίτια, σχολεία και χώρους εργασίας με περιορισμένα στοιχεία για την καταλληλότητα ή την ασφάλειά τους. Αυτές οι χημικές ουσίες μπορούν να βρεθούν σε κοινά απολυμαντικά διαλύματα, μαντηλάκια, απολυμαντικά χεριών, σπρέι και ακόμη και σε συσκευές ομίχλης.
Όπως αναφέρουν οι ειδικοί στην επιστημονική επιθεώρηση Environmental Science and Technology, μελέτες σε ζώα έχουν διαπιστώσει ότι ορισμένες από αυτές τις ουσίες έχουν αναπαραγωγική τοξικότητα και με παρατεταμένη έκθεση μπορεί να συμβάλλουν στην αύξηση του σωματικού βάρους και να επηρεάσουν την παραγωγή ενέργειας στα κύτταρα.
Παραδόξως, παρά τις ανησυχίες αυτές, οι μελέτες σε ανθρώπους έχουν περιοριστεί σε ασθενείς με αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής και σε εργασιακό άσθμα μεταξύ εργαζομένων σε νοσοκομεία και άλλες εγκαταστάσεις που απαιτούν αποστειρωμένο περιβάλλον. Όπως επισημαίνεται, δεν έχουν γίνει οι απαραίτητες μελέτες και επαρκή στοιχεία για τις παρενέργειες της χρήσης τέτοιων χημικών ουσιών.
Η αλόγιστη χρήση των μικροβιακών οδηγεί στην αύξηση της μικροβιακής αντοχής, η οποία συμβάλλει σε εκατομμύρια θανάτους ετησίως παγκοσμίως. Τα QACs και άλλα αντιμικροβιακά δημιουργούν «υπερβακτήρια» που όχι μόνο δεν μπορούν να εξολοθρεύουν από τα απολυμαντικά αλλά μπορούν επίσης να γίνουν ανθεκτικά στα αντιβιοτικά που σώζουν ζωές.
Όταν ξεκίνησε η πανδημία της Covid 19 κυκλοφόρησαν παντού συστάσεις για απολύμανση των πάντων. Επειδή ο κορονοϊός δεν μεταδίδεται κυρίως από επιφάνειες, πολλές από αυτές τις πρακτικές απολύμανσης δεν μειώνουν ουσιαστικά τον κίνδυνο μετάδοσης.
Οι περισσότεροι άνθρωποι πιθανότατα δεν γνωρίζουν για τις υπάρχουσες ανησυχίες για την υγεία σχετικά με τα QACs ή δεν γνωρίζουν ότι τα QACs μπορούν να παραμείνουν στις επιφάνειες και στον αέρα και τη σκόνη των εσωτερικών χώρων για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά το στέγνωμα του προϊόντος, εκθέτοντας περισσότερους ανθρώπους σε αυτές τις χημικές ουσίες από τον αρχικό χρήστη. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα μέσα επίπεδα αυτών των χημικών ουσιών στον οργανισμό των ανθρώπων έχουν αυξηθεί από τότε που ξεκίνησε η πανδημία.
Προσοχή στις ετικέτες
Ένα από τα πιο συχνά QACs σε χρήση είναι το χλωριούχο βενζαλκόνιο. Στς ετικέτες των προϊόντων μπορεί να αναγράφεται με ονόματα που τελειώνουν σε «χλωριούχο αμμώνιο» ή παρόμοιους όρους.
Ενώ η ανάγνωση των ετικετών μπορεί να βοηθήσει τους καταναλωτές να εντοπίσουν τα QACs, ορισμένα προϊόντα μπορεί να μην απαιτούν τη γνωστοποίηση αυτών των χημικών ουσιών στον κατάλογο των συστατικών. Για παράδειγμα, οι ετικέτες των φυτοφαρμάκων υποχρεούνται να αναγράφουν τα QACs, ενώ οι ετικέτες των χρωμάτων όχι.
Επιστροφή σε ασφαλή καθαριστικά
Οι ειδικοί συνιστούν στο κόσμο, τα σχολεία και τους χώρους εργασίας να εξετάσουν προσεκτικά τις πρακτικές καθαρισμού τους για να δουν πού μπορούν να αντικατασταθούν τα απολυμαντικά με ασφαλή καθαριστικά ή ασφαλέστερα απολυμαντικά.
Ο καθαρισμός με σαπούνι ή απορρυπαντικό απομακρύνει τους περισσότερους τύπους επιβλαβών μικροβίων όπως τον κορονοϊό από τις επιφάνειες. Ενώ η απολύμανση μπορεί να βοηθήσει στην εξόντωση τυχόν εναπομεινάντων μικροβίων, θα πρέπει να περιορίζεται σε περιπτώσεις όπου οι άνθρωποι έχουν νοσήσει, όπου υπάρχει για παράδειγμα εμετός σε μια επιφάνεια, και κατά τη διάρκεια ορισμένων εστιών ασθενειών.
Για να λειτουργήσουν σωστά τα απολυμαντικά, πρέπει να παραμείνουν στην επιφάνεια για αρκετό χρονικό διάστημα ώστε να σκοτώσουν τα μικρόβια, και αυτός ο απαιτούμενος χρόνος επαφής συχνά αναφέρεται στο προϊόν. Όταν χρησιμοποιείτε απολυμαντικά θα πρέπει να φοράτε προστατευτικά γάντια και γυαλιά οράσεως ή προστατευτικά γυαλιά, και θα πρέπει να ανοίγετε παράθυρα και πόρτες για να αερίζετε τους εσωτερικούς χώρους.
