Με σαφή αναφορά στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών ως βασικό άξονα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, η 6ωρη επίσκεψη του προέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην Αθήνα επιβεβαίωσε για ακόμη μία φορά τη σταθερή θέση της Ελλάδας απέναντι στον πόλεμο στην Ουκρανία.
Στον διπλωματικό απολογισμό ξεχωρίζει η τοποθέτηση του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο οποίος συνέδεσε ανοιχτά τη στάση της Ελλάδας με το τραύμα της Κύπρου. Όπως τόνισε, η τουρκική εισβολή αποτελεί ιστορικό προηγούμενο που καθοδηγεί τη σημερινή ελληνική στάση απέναντι στη ρωσική εισβολή: «Είναι ταυτόσημες περιπτώσεις και όταν τίθενται ζητήματα αρχών και αξιών, παραμερίζονται οι άλλες σχέσεις», σημείωσε, επισημαίνοντας πως παρά τις παραδοσιακές σχέσεις με τη Ρωσία, η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να πράξει διαφορετικά.
Στο ίδιο πλαίσιο, η επίσκεψη ανέδειξε και την περαιτέρω ενίσχυση της ελληνοαμερικανικής συνεργασίας. Η παρουσία της πρέσβειρας των ΗΠΑ Κίμπερλι Γκιλφόιλ στη διμερή συνάντηση των δύο ηγετών, κάτι που δεν αποτελεί συνήθη πρακτική βάσει πρωτοκόλλου, ερμηνεύτηκε ως σαφές μήνυμα για τον αυξημένο ρόλο της Ουάσιγκτον.
Τα ενεργειακά: Συμφωνία για άμεση προμήθεια φυσικού αερίου
Το πρώτο σκέλος της επίσκεψης αφορούσε τα ενεργειακά. Ελλάδα και Ουκρανία κατέληξαν σε συμφωνία για την προμήθεια φυσικού αερίου από τον Δεκέμβριο έως και τον Μάρτιο, προκειμένου να καλυφθούν οι χειμερινές ανάγκες του Κιέβου. Η Ουκρανία έχει ήδη εξασφαλίσει κεφάλαια από ευρωπαϊκές πηγές και τράπεζες, με εγγυήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ βρίσκεται σε συνεργασία και με αμερικανικούς φορείς για τη χρηματοδότηση.
Η συμφωνία αυτή ανοίγει τον δρόμο για ακόμη μεγαλύτερη ενεργειακή διαφοροποίηση της Ουκρανίας, μακριά από το ρωσικό φυσικό αέριο. Παράλληλα, πέντε μεγάλα projects τίθενται σε τροχιά υλοποίησης, δημιουργώντας ένα νέο περιφερειακό ενεργειακό τοπίο.
Τα πέντε ενεργειακά projects που προχωρούν
- Κάθετος διάδρομος εφοδιασμού φυσικού αερίου για τις χώρες της περιοχής, με αφετηρία την Ελλάδα.
- Μακροχρόνια συμφωνία εισαγωγής LNG από τις ΗΠΑ και επανεξαγωγή του στην περιοχή.
- Ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου.
- Εφοδιασμός της Κύπρου με φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα του Ισραήλ.
- Γεώτρηση στο Ιόνιο για διερεύνηση στόχου φυσικού αερίου.
Οι εξελίξεις αυτές δεν περνούν απαρατήρητες από την Τουρκία, η οποία βρίσκεται πλέον αντιμέτωπη με περιορισμένα περιθώρια αντίδρασης στις μεταβαλλόμενες ισορροπίες.
Αμυντική συνεργασία: Εστίαση στα αυτόνομα συστήματα
Το δεύτερο σκέλος της επίσκεψης αφορούσε την αμυντική συνεργασία. Οι δύο ηγέτες δεν αναφέρθηκαν δημόσια στο ενδεχόμενο παραχώρησης επιπλέον οπλικών συστημάτων από την Ελλάδα, ωστόσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης επανέλαβε ότι «η Ουκρανία μπορεί να στηρίζεται στη σταθερή στήριξη της Ελλάδας».
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η συζήτηση επικεντρώθηκε στα αυτόνομα συστήματα και ειδικότερα στα θαλάσσια drones, έναν τομέα όπου η Ουκρανία διαθέτει σημαντική τεχνογνωσία και ο οποίος θεωρείται κρίσιμος για την Ελλάδα.
Η επίσκεψη Ζελένσκι, έστω και σύντομη, κατέγραψε ουσιαστικές διπλωματικές και ενεργειακές τομές, αναδεικνύοντας τον ρόλο της Ελλάδας ως σταθερού και ενεργού εταίρου σε ένα ρευστό γεωπολιτικό περιβάλλον.
