fbpx
14.9 C
Alexandroupoli
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

«Από μηχανής θεός» το ίδρυμα Σ. Νιάρχος για το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης;

Μέσω του ιδρύματος ελπίζουν το ΤΙΕ και το ΔΠΘ να αγοραστεί το κτίριο που στεγάζεται σήμερα το μουσείο - Την Αγγελική Γιαννακίδου τίμησε το Πανεπιστήμιο στην Κομοτηνή, με ημερίδα για το μέχρι τώρα έργο της

- Χορηγούμενη-

Την συνδρομή του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος για να αγοραστεί το κτίριο Αλτιναλμάζη, όπου στεγάζεται το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης, έχει ζητήσει το Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ, σύμφωνα με τον πρόεδρό του κ. Μανόλη Βαρβούνη. Ο κ. Βαρβούνης έκανε αυτή την ανακοίνωση από το βήμα της επιστημονικής ημερίδας «Ο λαϊκός πολιτισμός της Θράκης και η διαχείρισή του», που αποτέλεσε ένα είδος τιμητικού αφιερώματος στην Ιδρύτρια και Πρόεδρο του Εθνολογικού Μουσείου Θράκης κ. Αγγελικής Γιαννακίδου, παρουσία της ίδιας.

Το κτίριο, που αποτελεί ένα από τα ελάχιστα αξιόλογα αρχιτεκτονικά δείγματα στην πόλη της Αλεξανδρούπολης, από την εποχή της γένεσης της πόλης κατά τη δεκαετία του 1870, βρίσκεται υπό πώληση από τους ιδιοκτήτες του, για αυτό και το Τμήμα, σε συνεργασία με τις Πρυτανικές Αρχές του ΔΠΘ, διερευνά τρόπους να αγοραστεί το κτίριο, με την πρώτη επιλογή να είναι το ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, ενώ όπως δήλωσε ο κ. Βαρβούνης, υπάρχει και plan B.

Να υπενθυμίσουμε πως το Τμήμα, με το επιστημονικά καταρτισμένο έμψυχο δυναμικό του, συνεργάζεται ήδη με μεγάλη επιτυχία με την κ. Γιαννακίδου και θα αναλάβει τη διαχείριση του μουσείου όταν η ίδια δεν θα είναι σε θέση να το κάνει.

Εξαιρετικό το Εθνολογικό Μουσείο
Κατά τη διάρκεια της ημερίδας η κ. Γιαννακίδου βραβεύτηκε για το έργο της και την προσφορά της από τον Πρύτανη του ΔΠΘ κ. Αλέξανδρο Πολυχρονίδη.

«Είναι δύσκολο ένας άνθρωπος της πρακτικής να βρει τις κατάλληλες λέξεις και τη φρασεολογία για να δώσει την πραγματική διάσταση του τι έχει δημιουργήσει η κ. Γιαννακίδου», σημείωσε ο Πρύτανης, για να συμπληρώσει όμως πως πρόκειται για ένα εξαιρετικό έργο το οποίο προέκυψε από μια μεγάλη προσπάθεια στην οποία αφιερώθηκε πάρα πολύς χρόνος, κόπος και χρήμα από πάρα πολύ παλιά, για να δημιουργηθεί ένα εξαιρετικό Εθνολογικό Μουσείο, από τα καλύτερα σε όλη την Ελλάδα, που αποτελεί πόλο έλξης και σημείο αναφοράς για την Αλεξανδρούπολη.

Είναι επιπλέον, πρόσθεσε ο Πρύτανης, και ένα ιδιαίτερα καλαίσθητο μουσείο, στεγασμένο σε ένα κτίριο, το οποίο μαζί με το πρώτο Νοσοκομείο είναι από τα πιο ιστορικά κτίρια στην Αλεξανδρούπολη, το οποίο όμως πρόσφατα έχει περιπέτειες με το ιδιοκτησιακό του καθεστώς, για αυτό και το ΔΠΘ μαζί με το ΤΙΕ κάνουν προσπάθειες ώστε μείνει στο σημερινό του χώρο.

Σημαντική η πολιτισμική παρουσία στη Θράκη
Το όνομα της κ. Αγγέλας Γιαννακίδου έχει γίνει συνώνυμο του θρακιώτικου πολιτισμού, σημείωσε η κ. Πηνελόπη Καμπάκη – Βουγιουκλή, κοσμητόρισσα της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, χαρακτηρίζοντας το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης ένα από τα σπουδαιότερα επιτεύγματα των τελευταίων δεκαετιών στην περιοχή.

Πλέον η θρακιώτικη παράδοση διαχέεται σε όλο τον κόσμο, με το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης να έχει καταστεί χώρος πνευματικής δημιουργίας που ξέρει να συμφιλιώνει, να εμπνέεται και να οραματίζεται.

Από την πλευρά της η πρόεδρος του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας κ. Τζιάτζη τόνισε πως η κ. Γιαννακίδου έχει προβάλλει και υπηρετήσει μοναδικά τον λαϊκό πολιτισμό τη Θράκης, θέτοντας την καλή διαχείρισή του ως στόχο της ζωής της.

Για αυτό και τη συνεχάρη για την προσφορά της στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή της Θράκης, ευχόμενη το τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας να αποδειχθεί άξιος συνεχιστής της.

Η κ. Γιαννακίδου έχει θέσει με αξιώσεις αποδοχής, σημείωσε η Πρόεδρος του τμήματος Γλώσσας Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών κ. Μαρία Δημάση, το πλαίσιο των πολιτισμικών σπουδών και την ανάδειξη της αξίας της λαϊκής κουλτούρας σε μια παγκοσμιοποιημένη κοινωνία, όπου διακυβεύονται οι προσδιορισμοί των ατομικών και συλλογικών ταυτοτήτων.

Τόνισε δε πως είναι ύψιστη τιμή για όλο το ΔΠΘ η παραχώρηση της συλλογής.

Γνωστό σε όλους το έργο της κ. Γιαννακίδου
Στο πρόσωπο της κ. Γιαννακίδου, σημείωσε ο πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας κ. Βαρβούνης, τιμούν την ακατάληπτη λαϊκή παράδοση της Θράκης, την αφιέρωσή της στον ελληνικό πολιτισμό και την δια βίου αφιέρωσή της στην καλλιέργεια της πνευματικής ζωής και της πολιτισμικής έρευνας στον θρακικό χώρο.

Το έργο της κ. Γιαννακίδου, σημείωσε, που για δεκαετίες απλώνεται ακέραιο και λαμπερό, είναι γνωστό σε όλους, όμως αφορμή για την εκδήλωση της Τετάρτης αποτέλεσε η πρωτοβουλία της να αναθέσει την διαχείριση και διεύθυνση του ιδρύματος της, όταν έρθει ο καιρός, στο τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας.

«Μας τιμά όλους ιδιαιτέρως η δωρεά της αυτή, και μας δίνει προνομιακό χώρο για την άσκηση των φοιτητών μας αλλά και αντικείμενο έρευνας για όσους ασχολούνται ερευνητικά με τον λαϊκό πολιτισμό της Θράκης και τα αντικείμενα.

Αυτή η πράξη άλλωστε δείχνει τους δεσμούς που χρόνια τώρα έχουν δομηθεί από το Τμήμα και τη Σχολή με την Τοπική Κοινωνία της Θράκης, ένα από τα βασικά ζητούμενα του έργου και του σχεδιασμού.

Θεωρεί δε ότι η φυσική θέση του Εθνολογικού Μουσείου Θράκης, είναι η ένταξή του στην παράδοση των λαογραφικών σπουδών, όπως αυτές έχουν οργανωθεί στο ΔΠΘ, και η γενναία πράξη της ανάθεσης του στην επιστημονική μέριμνα και την φροντίδα του πανεπιστημίου, φωτίζεται ως απολύτως φυσική και τεκμηριωμένη επιλογή.

Για αυτό και για την κατανόηση των συνθηκών και την ορθή και ψύχραιμη θεώρησή τους, την γενναιοδωρία και την αρχοντιά της, την καλή διάθεση και την πρόθυμη συνεργασία αλλά πρωτίστως για την εξαιρετική προσφορά της στη μελέτη του λαϊκού πολιτισμού της Θράκης, ευχαρίστησε εκ μέρους του τμήματος την κ. Γιαννακίδου.

Όσο για το μέλλον, το τμήμα έχει διαμορφώσει ένα πλήρες σχέδιο δράσης με την διοίκηση του πανεπιστημίου, που έχει μπει σε εφαρμογή, ώστε να αγοραστεί το κτίριο, με την πρώτη κρούση να γίνεται στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, για το προς πώληση κτίριο του Ιδρύματος, ενώ έχουν και ένα plan Β όπως το χαρακτήρισε, αν το πρώτο αποτύχει. «Έχουν επιστρατευτεί πάρα πολλές δυνάμεις και νομίζω πως το πανεπιστήμιό μας, λόγω και της ακριτικής του θέσης και της δυναμικής του, μπορεί να κινητοποιεί δυνάμεις» κατέληξε.

Καταγράφοντας τον πολιτισμό της καθημερινής ζωής
Κατά τη διάρκεια της ημερίδας για το Μουσείο μίλησαν ο κ. Βαρβούνης, η κ. Νάντια Μαχά – Μπιζούμη, διδάσκουσα ΕΣΠΑ στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ, ο κ. Θανάσης Κούγκουλος, μέλος ΕΔΙΠ του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ, και η κ. Νάγια Δαλακούρα αρχαιολόγος – δρ.μουσειολόγος,

Από την πλευρά της η κ. Γιαννακίδου ξεκίνησε με τα λόγια δύο καλλιτεχνών, του Van Gogh, που είχε πει πως «Η ευαισθησία είναι ένα είδος εξορίας» και του Γιάννη Κουνέλλη, «Η τέχνη είναι μια χώρα που φιλοξενεί τους εξόριστους ευαίσθητους. Αν, όμως, η τέχνη είναι χώρα, τότε ασφαλώς τα μουσεία είναι η πρωτεύουσά της, γιατί εκεί υπάρχουν, φυλάσσονται, εκτίθενται ή μελετώνται τα έργα της και η αλήθεια τους».

Όπως εξήγησε η ίδια, η ευαισθησία και η συναισθηματική της σχέση με τη Θράκη ήταν αυτά που την οδήγησαν σε αυτή τη συνειδητοποίηση και την ίδρυση του Εθνολογικού Μουσείου Θράκης.

Η σχέση της με το χώρο ξεκίνησε τη δεκαετία του 70 και η ανακάλυψη μιας ανθρωπογεωγραφίας όπου η πολιτισμική της φυσιογνωμία συναγωνίζεται την ποικιλομορφία του φυσικού τόπου.

Από τις πρώτες καταγραφές γνώρισε τον πολιτισμό της καθημερινής ζωής των ανθρώπων, αντιλήψεις και πρακτικές που έδιναν απαντήσεις σε βασικά ερωτήματα που απασχολούσαν την κοινωνική συμβίωση, τη συμβίωση με τους άλλους αλλά και τη σχέση με τη φύση.

Αλλά και τα αντικείμενα, που αποτελούσαν καθοριστικό συστατικό της ανθρώπινης ζωής, δεν εικονογραφούν απλώς την ανθρώπινη πράξη, αλλά μετέχουν σε αυτή και εμπλέκονται στην παραγωγή κοινωνικών πραγματικοτήτων και στη διαμόρφωση των ανθρώπινων συμπεριφορών.

Αποτελούν έτσι αντικείμενα μνημεία της πολιτισμικής κληρονομιάς σήμερα, που διατηρούν μια ιερότητα και παραμένουν απτές πρωτογενείς ιστοριογραφικές πηγές. «Για μένα ήταν η ιερότητα του μόχθου και φορείς μια ιστορίας που δεν γράφτηκε ποτέ» τόνισε, επισημαίνοντας πως στη Θράκη οι ιστορίες είναι πολλές με πολλαπλά διλλήματα και σύνθετες πολιτισμικές σημασίες.

Στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, νέα πεδία μελέτης της ιστορίας, όπως η προφορική ιστορία, η δημόσια ιστορία κ.α. έδιναν φωνή στα ίδια τα υποκείμενα της ιστορίας, ώστε να θυμηθούν τις ιστορίες τους με το δικό τους τρόπο, ιχνογραφώντας ουσιαστικά μια ιστορία από τα κάτω.

Το ένστικτό της δικαιώθηκε, σημείωσε, με τις μαρτυρίες και τα υλικά να έχουν διαμορφώσει πλέον την οπτική της για τη Θράκη και να έχει προσδιορίσει την ίδια ως άνθρωπο μέσα από τη σχέση της με αυτή.

Προβάλλοντας το σιωπηλό κοινό της Θράκης
Μέσα από τους χώρους του μουσείου, σημείωσε, θέλησε να προβάλλει το σιωπηλό κοινό της Θράκης, που εκφράστηκε καθημερινά και για αιώνες, μέχρι τη δεκαετία του ‘60 αλλά και σε μερικές περιπτώσεις μέχρι σήμερα, με την ιδιόμορφη και ποικιλόμορφη πολιτισμική του λαλιά.

Στόχος να διασωθεί ό,τι πιο αυθεντικό έχει να παραδώσει η Θράκη και να προβάλλει βασικά στοιχεία της πολιτισμικής της ταυτότητας. Ένα από αυτά τα στοιχεία είναι ο βαθύτατος αγροτικός της πολιτισμός, κατάλοιπα του οποίου ανιχνεύονται σε δρώμενα, ιεροτελεστίες κτλ. Το δεύτερο στοιχείο ήταν ο πολιτισμός που αναπτύχθηκε στα αστικά και περαστικά κέντρα τη Θράκης, που αναπτύχθηκε μέσα από την επικοινωνία τους με το μεγαλύτερο αστικό κέντρο για το χώρο, μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, την Κωνσταντινούπολη. Και το τρίτο και βασικότερο είναι η συνύπαρξη και η συμβίωση ομάδων διαφορετικής εθνοτικής και πολιτισμικής προέλευσης ανθρώπων.

Το υλικό λοιπόν, που συγκεντρώθηκε στο Μουσείο, θέλει να πιστεύει πως διασώζει την τοπική ιστορία και παράδοση ως ένα τμήμα μιας δυναμικής που δεν στρέφεται μόνο στο παλιό, αλλά βοηθά και στη διαμόρφωση του αύριο, γιατί πολιτική τους ήταν να αγγίξουν τις μαρτυρίες προβάλλοντας νέες ερμηνευτικές, εμβαθύνοντας και ερμηνεύοντας σχέσεις του σύγχρονου και του διαφορετικού, γονιμοποιώντας και διαδίδοντας νέες ιδέες προς όφελος του κοινωνικού συνόλου, με ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα.

Ξεπερνά τα όρια της Ελλάδας το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης
Την αποδοχή του Εθνολογικού Μουσείου Θράκης πέρα από τα σύνορα της Ελλάδας, δείχνει το γεγονός τόσο ότι η κ. Γιαννακίδου έχει κάνει ομιλίες στην Τουρκία, και στο πανεπιστήμιο Trakya της Αδριανούπολης. Το μέγεθος του ενδιαφέροντος, φαίνεται από το γεγονός ότι αυτή την περίοδο, μια φοιτήτρια από το πανεπιστήμιο Trakya της Αδριανούπολης, η κ. Μερβέ Κιζανλίκ, εκπονεί μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία για το Εθνολογικό Μουσείο και την κ. Αγγελική Γιαννακίδου.

Η φοιτήτρια αυτή βρέθηκε στο χώρο του συνεδρίου, και με τη βοήθεια του κ. Κούγκουλου, ο οποίος είναι και ένας από τους επιβλέποντες καθηγητές της, αναφέρθηκε στην ευρύτερη πολιτισμική σημασία του μουσείου, πέρα από τα όρια της Ελληνικής Θράκης.

 

Κωνσταντίνος Μαρκενδούδης

- Χορηγούμενη-

Ακολουθήστε μας και στο Instagram

ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP ΤΟΥ evros24.gr

Διαβασε και αυτο