Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η εξέλιξή της σε παρατεταμένο πόλεμο έχουν αναδιαμορφώσει ριζικά την ενεργειακή στρατηγική της Ευρώπης. Επί δεκαετίες, πολλές ευρωπαϊκές χώρες εξαρτιόνταν από το ρωσικό φυσικό αέριο για θέρμανση, ηλεκτροπαραγωγή και τη λειτουργία των βιομηχανιών τους. Η εξάρτηση αυτή αποδείχθηκε πλέον επικίνδυνη, καθώς η Μόσχα χρησιμοποίησε το αέριο ως μέσο πίεσης και επιρροής.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα αναδεικνύεται σε σημαντικό ενεργειακό κόμβο, χάρη στις υποδομές LNG που έχουν αναπτυχθεί στη Ρεβυθούσα και στην Αλεξανδρούπολη. Αυτή την εβδομάδα, δύο Αμερικανοί υπουργοί, κορυφαίοι Ευρωπαίοι υπουργοί Ενέργειας από 25 χώρες και περίπου 50 επικεφαλής μεγάλων εταιρειών ενέργειας, φθάνουν στην Αθήνα για να συμμετάσχουν στη Σύνοδο Σύμπραξης για τη Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία (R-TEC). Στόχος της συνόδου είναι η επιβεβαίωση της στήριξης των ΗΠΑ και της Ευρώπης στο σχέδιο «Κάθετος Διάδρομος», το οποίο αλλάζει τον ενεργειακό χάρτη της Ανατολικής Ευρώπης και της Ουκρανίας.
Ο Κάθετος Διάδρομος αποτελεί δίκτυο αγωγών και ενεργειακών υποδομών που ξεκινά από τη Ρεβυθούσα και την Αλεξανδρούπολη, συνδέει την Ελλάδα με Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία, Ουγγαρία και τελικά την Ουκρανία. Το LNG φτάνει με πλοία από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες, όπως το Κατάρ, εκφορτώνεται στις ελληνικές εγκαταστάσεις, επαναεριοποιείται και διοχετεύεται μέσω αγωγών στις χώρες που το χρειάζονται. Το σχέδιο προσφέρει μια ασφαλή και αξιόπιστη πηγή ενέργειας, ανεξάρτητη από τη Ρωσία.
Η Αλεξανδρούπολη αποκτά διπλό στρατηγικό ρόλο: ενεργειακό και αμυντικό, καθώς ο πλωτός σταθμός FSRU μπορεί να υποδεχθεί και να αποθηκεύσει μεγάλες ποσότητες LNG. Παράλληλα, η περιοχή ενισχύει τη γεωπολιτική θέση της Ελλάδας, με αυξημένη παρουσία των ΗΠΑ και σημαντικές επενδύσεις.
Πριν λίγες ημέρες ολοκληρώθηκε η πρώτη μεγάλη συμφωνία για δέσμευση ποσοτήτων LNG από τη Ρεβυθούσα προς την Ουκρανία, μέσω Βουλγαρίας, Ρουμανίας και Μολδαβίας, με στόχο μείωση κόστους και διασφάλιση ενεργειακής σταθερότητας για τη χώρα που πλήττεται από τον πόλεμο. Παράλληλα, η Ελλάδα προχωρά σε εμπορική συμφωνία με αμερικανική εταιρεία για προμήθεια LNG πάνω από 20 χρόνια, ενισχύοντας την ενεργειακή ασφάλεια και προβλεψιμότητα.
Η ενεργειακή σκακιέρα της Ελλάδας περιλαμβάνει επίσης την Κρήτη, όπου ExxonMobil και Chevron δραστηριοποιούνται σε μεγάλα θαλάσσια οικόπεδα, ενώ η άφιξη της νέας πρέσβειρας των ΗΠΑ στην Αθήνα, Κίμπερλι Γκιλφόιλ, αναμένεται να ενισχύσει τον συντονισμό για επενδύσεις σε φυσικό αέριο και ανανεώσιμες πηγές.
Η Ελλάδα μετατρέπεται από χώρα εισαγωγής ενέργειας σε πύλη ενεργειακής τροφοδοσίας για την Ευρώπη, ενισχύοντας τη γεωπολιτική και οικονομική της θέση στην Ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια, σε μια περίοδο που η ήπειρος αναζητά σταθερότητα και ενεργειακή ασφάλεια.
