Η τρέχουσα επιδείνωση στην ανατολική Ουκρανία απομακρύνει τις ελπίδες για «κατάπαυση του πυρός»
Όλως τυχαίως στις 29 Μαρτίου, το ουκρανικό κοινοβούλιο ενέκρινε το ψήφισμα αριθ. 5312, το οποίο καταστρατηγεί τη συμφωνία του Μινσκ και χαρακτηρίζει τη Ρωσία ως επιτιθέμενη και υπεύθυνη για της συγκρούσεις. Μέσα σε λίγες ημέρες από την έκκριση του ψηφίσματος, οι ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας άρχισαν να μετακινούν μεγάλες ποσότητες βαρύ εξοπλισμού και υλικού μέχρι τη γραμμή επαφής ενώ ορισμένες μονάδες προχώρησαν εντός της αποστρατικοποιημένης ζώνης. Ταυτόχρονα στην πολιτική προπαγάνδα η κυβέρνηση Zelensky έκανε δημόσιες εκκλήσεις για υποστήριξη από το ΝΑΤΟ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες ανταποκρίθηκαν άμεσα. Η Ρωσία απάντησε με προειδοποιήσεις στο Κίεβο να υποχωρήσει, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη στρατιωτικών μονάδων στα νοτιοανατολικά σύνορα με την Ουκρανία και την ενίσχυση μονάδων επιφορτισμένων με την προστασία της Κριμαίας.
Μέσα σε μια εβδομάδα από την προκλητική κοινοβουλευτική ψηφοφορία, περισσότεροι από 100 πρώην αξιωματικοί του Τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού υπέγραψαν τις υπογραφές τους σε μια ανοιχτή επιστολή που επέκρινε τις αποφάσεις της κυβέρνησης του Ερντογάν σχετικά με θαλάσσια θέματα και ζήτησε να διατηρήσει τη δέσμευση της Τουρκίας στη Σύμβαση του Μοντρέ. Οι δέκα πρώην ναύαρχοι που υπέγραψαν την επιστολή συνελήφθησαν γρήγορα και χρωματίστηκαν ως προδότες που σχεδίαζαν κυβερνητικό πραξικόπημα. Αυτή η ιστορία καλύφθηκε σύντομα από τα ελεγχόμενα μέσα μαζικής ενημέρωσης της Τουρκίας. Αυτό το περιστατικό έχει δύο αναγνώσεις. Η πρώτη να είχε ως στόχο την υπονόμευση της κυβέρνησης Ερντογάν και η δεύτερη να ήταν ένα διπλωματικό τέχνασμα που δημιουργήθηκε από την κυβέρνηση του Ερντογάν. Υπάρχουν αρκετοί λόγοι που υποστηρίζω το δεύτερο και έχει να κάνει με την υπενθύμιση στις δυτικές δυνάμεις τη συνθήκη του Μοντρέ.
Αλλά γιατί ξαφνικά η επανέναρξη του θέματος της συμφωνίας του Μοντρέ και μάλιστα με τόσο έντονο τρόπο; Τα γεγονότα δείχνουν ότι είναι μακριά από μια απλή σύμπτωση αν αναλογιστούμε ότι ο πρόεδρος της Ουκρανίας Ζελένσκι πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Τουρκία και συναντήθηκε με τον Ερντογάν στις 10 Απριλίου για να συζητήσει την αμυντική συνεργασία ….
Σε αυτή τη συνάντηση ο Ερντογάν επανέλαβε τη δέσμευση και την στήριξη του για την εθνική κυριαρχία της Ουκρανίας, αλλά παράλληλα τόνισε ότι η Συμφωνία του Μινσκ ήταν το μέσο για την επίτευξη λύσης στο αδιέξοδο με την Ρωσία. Εξέφρασε επίσης υποστήριξη για την επίσημη ένταξη της Ουκρανίας ως πλήρους μέλους της συμμαχίας του ΝΑΤΟ στο μέλλον. Λιτή τοποθέτηση μικτά μηνύματα και για την Ρωσία και για την Αμερική.
Το καθεστώς των Στενών, όπως εγκρίθηκε για πρώτη φορά από τους υπογράφοντες το 1936 στο Montre της Ελβετίας, προσπάθησε να ρυθμίσει την εμπορική και στρατιωτική κυκλοφορία μέσω των Στενών του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων. Η συνθήκη αυτή, αντικατέστησε την προηγούμενη Συνθήκη της Λωζάνης του 1923. Ήταν σαφώς μια σημαντική διπλωματική νίκη για την Τουρκία, το έθνος διατήρησε την κυριαρχία του στο θαλάσσιο έδαφος των στενών του Βοσπόρου, των στενών των Δαρδανελίων και της Θάλασσας του Μαρμούρα και της έδωσε τη δυνατότητα να κλείσει αυτή η μεγάλη λωρίδα θαλάσσιας κυκλοφορίας σε κάθε επιτιθέμενο της Τουρκίας σε καιρό πολέμου. Το πιο σημαντικό, όμως είναι η ελαχιστοποιήσει της δυνατότητας διέλευσης πολεμικών πλοίων και πολεμικού υλικού οποιουδήποτε έθνους του οποίου το έδαφος δεν συνορεύει με την Μαύρη Θάλασσα.
Καθώς η κατάσταση κατά μήκος της γραμμής συγκρούσεων στην ανατολική Ουκρανία συνεχίζει να επιδεινώνεται, και οι δηλώσεις που βγαίνουν από την Ουκρανία, το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ γίνονται εξαιρετικά προκλητικές, η πιθανότητα μιας ένοπλης σύγκρουσης σε μεγαλύτερη κλίμακα αυξάνεται κάθε μέρα. Η Ρωσία εξέφρασε τις ανησυχίες της και γνωστοποίησε τις «κόκκινες γραμμές». Το ίδιο ώμος κάνει και η Αμερική μέσω του ΝΑΤΟ.
Σ΄ αυτή την διαφαινόμενη ψυχροπολεμική σύγκρουση η συνθήκη του Montre είναι καθοριστική για την έκβαση του «νικητή». Η Τουρκία τα τελευταία χρόνια έχει δήξει ό,τι είναι και δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ.
Το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης είναι εναλλακτική μεταφοράς πολεμικού υλικού για τις νατοϊκές δυνάμεις; Είναι στόχος;
Αυτά συμβαίνουν … και οι άμεσα εμπλεκόμενοι της πόλης μας ανύπαρκτοι.
Τα συμπεράσματα δικά σας …
—
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Γ. ΜΕΡΚΟΥΡΗΣ
