Ο ιός CCHF Crimean-Congo haemorrhagic fever μεταδίδεται στους ανθρώπους είτε μέσω τσιμπημάτων τσιμπουριών είτε μέσω επαφής με μολυσμένο αίμα ή ιστούς ζώων κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά τη σφαγή. Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο μπορεί να συμβεί ως αποτέλεσμα στενής επαφής με το αίμα, τις εκκρίσεις, τα όργανα ή άλλα σωματικά υγρά μολυσμένων ατόμων. Οι νοσοκομειακές λοιμώξεις μπορούν επίσης να προκληθούν λόγω ακατάλληλης αποστείρωσης ιατρικού εξοπλισμού.
Ο ιός CCHF είναι ένας αρμποϊός που ανήκει στο γένος Nairovirus στην οικογένεια Bunyaviridae . Tο γονιδίωμα του ιού κωδικοποιεί το ιικό νουκλεοκαψίδιο, διάφορες δομικές και μη δομικές πρωτείνες, την πολυμεράση. Η πλειονότητα των κρουσμάτων εντοπίζεται σε άτομα που ασχολούνται με την κτηνοτροφία.
Η νόσος περιγράφηκε κλινικά για πρώτη φορά στην Κριμαία (Ουκρανία) το 1944, σε στρατιώτες και αγρότες και ονομάστηκε αιμορραγικός πυρετός της Κριμαίας. Αργότερα, το 1969, ο ιός αναγνωρίσθηκε ως αιτία της λοίμωξης παιδιού που είχε νοσήσει στο Κονγκό , οπότε και προέκυψε η σημερινή ονομασία της νόσου. Αρκετά κρούσματα CCHF έχουν καταγραφεί σε Βαλκάνια Ρωσία Μέση Ανατολή Ασία Αφρική. Σήμερα εκτιμάται ότι τρία δισεκατομμύρια άνθρωποι διατρέχουν κίνδυνο μόλυνσης παγκοσμίως και 10.000 έως 15.000 μολύνσεις συμβαίνουν κάθε χρόνο.
Άνω του 80% των περιπτώσεων είναι ασυμπτωματικές ή ήπιες. Τα παιδιά συνήθως εμφανίζουν τη νόσο με ηπιότερη μορφή. Σε σοβαρές περιπτώσεις, τα κύρια παθοφυσιολογικά χαρακτηριστικά είναι η αυξημένη αγγειακή διαπερατότητα και η καταιγίδα κυτοκινών. Επί συμπτωμάτων, οι ασθενείς συνέρχονται συνήθως σε δύο εβδομάδες. Σπάνια η ανάρρωση μπορεί να είναι πολύ αργή έως έτος. Επί σοβαρής νόσου που επιβάλλει νοσηλεία η θνητότητα κυμαίνεται από 9% έως 50%.
Τα συμπτώματα, στις τυπικές μορφές της νόσου, όταν υπάρχουν, ξεκινούν απότομα, 1–14 ημέρες μετά την έκθεση με συνδρομή που ομοιάζει με ίωση:
Κεφαλαλγία
Πυρετός
Μυϊκοί πόνοι
Ρίγη
Ναυτία
Έμετος
Διάρροια
Διαταραχές συνείδησης
Φωτοφοβία
Προοδευτικά όμως εάν το ανοσοποιητικό σύστημα δεν καταφέρει να εξουδετερώσει τον ιό, εμφανίζονται αιμορραγικά συμπτώματα: αιμορραγία από ούλα, μύτη, έντερο, αιμορραγικά εξανθήματα, εκχυμώσεις, αιμορραγία από σημεία ενδοφλέβιων ενέσεων, πολυοργανική ανεπάρκεια.
Οι αιματολογικές και βιοχημικές ανωμαλίες περιλαμβάνουν θρομβοπενία, λευκοπενία, τρανσαμινασαιμία, παρατεταμένους χρόνους πήξης, αυξημένα D-διμερή, μειωμένα επίπεδα ινωδογόνου και αυξημένα επίπεδα κρεατινικής φωσφοκινάσης και γαλακτικής αφυδρογονάσης.
Προφύλαξη από τσιμπούρια
- Η περίοδος κατά την οποία τα τσιμπούρια είναι σε έξαρση είναι από την Άνοιξη έως το Φθινόπωρο.
• Φορέστε κλειστά παπούτσια κάλτσες μακριά ενδύματα κατά τις εξορμήσεις σας στην εξοχή ή κατά την τέλεση γεωργικών εργασιών.
- Τοποθετήστε την μπλούζα μέσα στο παντελόνι
- Στην ύπαιθρο περπατάτε στα μονοπάτια και όχι σε μέρη με πυκνά χόρτα ή βλάστηση.
- Μην κάθεστε κατάχαμα αλλά να έχετε πάντοτε μαζί σας πετσέτες και ψάθες.
- Χρησιμοποιήστε απωθητικά για τσιμπούρια παρασκευάσματα με αντίστοιχη έγκριση. Βάλτε εντομοαπωθητικό στις γυμνές/ακάλυπτες περιοχές του δέρματός σας. Διαβάστε τα συστατικά στη συσκευασία θα πρέπει να περιέχουν μία από τις παρακάτω ουσίες: DΕΕΤ πάνω από 20% για ενήλικες, ή ικαριδίνη/πικαριδίνη ή IR3535 ή Citriodiol ή Eucalyptus citriodora oil, hydrated, cyclized (ecoil (h/c)
- Μην κόβετε χόρτα με γυμνά χέρια.
- Κρατήστε καθαρό χωρίς αγριόχορτα τον χώρο που περιβάλλει το σπίτι σας.
- Κάντε ντους ή μπάνιο αμέσως μετά την επιστροφή σας από την ύπαιθρο.
- Εάν εντοπίσετε τσιμπούρι στα ρούχα σας, αφαιρέστε το προσεκτικά με γάντια.
- Αν βρείτε τσιμπούρι στο σώμα σας, βάλτε γάντια και αφαιρέστε το απαλά με κατάλληλη λαβίδα/ τσιμπιδάκι χωρίς να το τραυματίσετε ή να το ενοχλήσετε.
- Φοράτε γάντια και προστατευτικό ρουχισμό, όταν έρχεστε σε επαφή με ζώα ή με το αίμα ή άλλους ιστούς/ εκκρίσεις ζώων, π.χ. κατά τη σφαγή ζώων.
- Εάν έχετε ζώα επικοινωνήστε με τον κτηνίατρο για τον έλεγχο των τσιμπουριών στα ζώα σας.
- Συνιστάται σωστή αποθήκευση κρέατος στους 4–8°C, καλό μαγείρεμα κρέατος και τήρηση αυστηρών κανόνων υγιεινής κατά την διαχείριση του ωμού κρέατος.
- Πρέπει να καταναλώνετε μόνο παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Dr. Αναστασία Μοσχοβάκη
