Ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα Αντίστασης ενάντια στις κατοχικές δυνάμεις των Ναζί και των Βουλγάρων φασιστών στον Έβρο της περιόδου 1941 – 1944 ήταν η ανατίναξη των σιδηροδρομικών γεφυρών των Δικαίων μήκους 50 μέτρων και των Λουτρών 40 μέτρων από τους μαχητές του 81ου Συντάγματος του Ε.Λ.Α.Σ σε συνεργασία με Αμερικανούς σαμποτέρ.
Η απόφαση για την επιχείρηση πάρθηκε στο Κάιρο είχε τον κωδικό «ΣΙΚΑΓΟ» , στόχος να διακοπεί η τροφοδοσία της ναζιστικής Γερμανίας με χρώμιο, χαλκό κ.λ.π από την Τουρκία, υλικά άκρως απαραίτητα για την πολεμική τους βιομηχανία. Μόνο από τον σταθμό Δικαίων περνούσαν την ημέρα περισσότερα από 200 βαγόνια φορτωμένα με χρώμιο.
Στα τέλη του Μάρτη του 1944 έφτασαν από το Κάιρο στο Δέλτα του Έβρου οι Αμερικανοί σαμποτέρ μαζί με έναν τόνο εκρηκτικά. Από εκεί τους παρέλαβαν οι μαχητές του ΕΛΑΣ και με άκρα μυστικότητα τους μετέφεραν και τους φιλοξένησαν στον κόρφο της Γκίμπρενας. Επικεφαλής των αμερικανών σαμποτέρ ήταν ο ταγματάρχης James Kelly .
Αφού όλα ήταν έτοιμα στις 29 Μάη το 1ο τάγμα με Διοικητή τον Τερζούδη Λεωνίδα οδήγησε μια ομάδα σαμποτέρ στη γέφυρα των Δικαίων και το 2ο τάγμα με Διοικητή τον Δημουλά Μανόλη μια άλλη ομάδα στη γέφυρα των Λουτρών. Και αφού οι μαχητές του ΕΛΑΣ εξασφάλισαν στους σαμποτέρ την άνεση να εργαστούν επί δίωρο στα πέλματα των γεφυρών, τα μεσάνυχτα όλα ήταν έτοιμα, άναψαν το φιτίλι, πυροδοτήθηκαν τα εκρηκτικά και οι δυο γέφυρες έγιναν κομμάτια με ένα εκκωφαντικό θόρυβο.
Το πλήγμα για την πολεμική βιομηχανία των Ναζί τεράστιο. Την επόμενη μέρα οι ραδιοφωνικοί σταθμοί της εποχής BBC κλπ μετέδιδαν με πανηγυρικό τρόπο σε όλο τον κόσμο την μεγάλη επιτυχία του ΕΛΑΣ και των Αμερικανών σαμποτέρ. Για την επιτυχία του επικίνδυνου εγχειρήματος η κυβέρνηση των ΗΠΑ απέμεινε στον James Kelly τα παράσημα της «Λεγεώνας της Αξίας » και της « Πορφυράς Καρδίας» όπως γράφει ο ίδιος στα απομνημονεύματά του.
Οι κατοχικές δυνάμεις δίστασαν τελικά να προχωρήσουν σε αντίποινα και μαζικές εκτελέσεις, όπως συνήθιζαν, καθώς το ηθικό τους ήταν καταρρακωμένο, γιατί τα νέα από το ανατολικό μέτωπο ήταν πολύ δυσάρεστα γι’ αυτούς. Ενίσχυσαν όμως τις δυνάμεις τους στον Έβρο με ένα τάγμα και 10 άρματα που ήρθαν από την Ουγγαρία.
Διδασκόμαστε – Εμπνεόμαστε – Συνεχίζουμε…
Με αφορμή τη συμπλήρωση 76 χρόνων από ημέρα της ανατίναξης των γεφυρών Δικαίων και Λουτρών η Τ.E Έβρου του ΚΚΕ μαζί με την ΚΝΕ τιμώντας τους παρτιζάνους μαχητές του ΕΛΑΣ, οργανώνουν ιστορικό περίπατο στη γέφυρα των Δικαίων το Σάββατο 30 Μάη και ώρα 7μμ, θα αποθέσουν λουλούδια και θα ακολουθήσει ενημέρωση για τον αντιφασιστικό αγώνα στον Έβρο από εκπρόσωπο του παραρτήματος εθνικής αντίστασης Διδυμοτείχου – Ορεστιάδας.
ΚΚΕ: Τομεακή Επιτροπή Έβρου
Μάης 2020
