Η υπογεννητικότητα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα δημογραφικά ζητήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, και η ευρύτερη περιοχή της Θράκης δεν αποτελεί εξαίρεση. Συγκεκριμένα, οι νομοί Έβρου και Ροδόπης παρουσιάζουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όσον αφορά τις τάσεις γεννητικότητας, οι οποίες επηρεάζουν την κοινωνική και οικονομική δομή της περιοχής.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), ο δείκτης γεννητικότητας στην Ελλάδα έχει υποχωρήσει στα επίπεδα των 1,3 με 1,4 παιδιών ανά γυναίκα, πολύ χαμηλότερα από το αναγκαίο για τη διατήρηση του πληθυσμού (2,1 παιδιά ανά γυναίκα). Όσον αφορά τη Θράκη, τα δεδομένα δείχνουν ακόμη χαμηλότερους δείκτες. Το 2020, ο μέσος όρος γεννητικότητας στους νομούς Έβρου και Ροδόπης ήταν περίπου 1,2 παιδιά ανά γυναίκα, σύμφωνα με το Γραφείο Δημογραφικής Ανάλυσης της ΕΛΣΤΑΤ (πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, 2020).
Οι λόγοι για την υπογεννητικότητα στην περιοχή είναι πολλαπλοί. Οικονομικοί παράγοντες, όπως η ανεργία και η χαμηλή οικονομική ανάπτυξη, φαίνεται να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο. Ο Νομός Έβρου, με ποσοστό ανεργίας περίπου 15% το 2022, και ο Νομός Ροδόπης, με παρόμοια επίπεδα, δημιουργούν περιβάλλον αβεβαιότητας που αποθαρρύνει τα νέα ζευγάρια από το να αποκτήσουν παιδιά (πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, 2022).
Επιπλέον, η διατήρηση και η ανάπτυξη των κοινωνικών υποδομών, όπως η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και παιδείας, επηρεάζει τις αποφάσεις των ζευγαριών. Στην περιοχή, η έλλειψη επαρκών υπηρεσιών φροντίδας παιδιών και η περιορισμένη πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας συμβάλλουν στην αποφυγή της τεκνοποίησης.
Ένας ακόμα παράγοντας είναι η μεταναστευτική κίνηση. Τα τελευταία χρόνια, αρκετοί νέοι και νέες μετακινούνται προς μεγαλύτερες πόλεις ή στο εξωτερικό αναζητώντας καλύτερες επαγγελματικές ευκαιρίες, γεγονός που μειώνει τον αριθμό των γυναικών σε αναπαραγωγική ηλικία στην περιοχή. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η πληθυσμιακή συρρίκνωση και η γήρανση του πληθυσμού είναι ανησυχητικά φαινόμενα. Το 2021, ο πληθυσμός του Έβρου είχε μειωθεί κατά περίπου 3% σε σύγκριση με την προηγούμενη δεκαετία, ενώ στη Ροδόπη η μείωση ήταν της τάξης του 2,5% (πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, 2021).
Οι συνέπειες αυτής της τάσης είναι σοβαρές για την περιοχή. Η υπογεννητικότητα οδηγεί σε γήρανση του πληθυσμού, με αποτέλεσμα την ανάγκη για αυξημένες κοινωνικές και υγειονομικές υπηρεσίες, αλλά και την υποβάθμιση της τοπικής οικονομίας. Επιπλέον, η μείωση του ενεργού πληθυσμού επηρεάζει την παραγωγική δυναμικότητα και την ανάπτυξη των τοπικών κοινοτήτων.
Για την αντιμετώπιση του φαινομένου, έχουν προταθεί διάφορα μέτρα από τις αρμόδιες αρχές, όπως η ενίσχυση των οικογενειακών επιδομάτων, η βελτίωση των υπηρεσιών φροντίδας παιδιών, και η παροχή κινήτρων για την παραμονή και την επιστροφή νέων στην περιοχή. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα αυτών των μέτρων εξαρτάται από μια συνολική στρατηγική που θα στοχεύει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και στην οικονομική αναπτυξιακή προοπτική της Θράκης.
Συνοψίζοντας, η υπογεννητικότητα στους νομούς Έβρου και Ροδόπης αποτελεί ένα σύνθετο και πολυπαραγοντικό πρόβλημα που απαιτεί άμεσες και στοχευμένες παρεμβάσεις. Η δημογραφική συρρίκνωση απειλεί τη βιωσιμότητα των τοπικών κοινωνιών και οικονομικών δομών, και η αντιμετώπισή της προϋποθέτει ολιστικές πολιτικές που θα ενισχύσουν την κοινωνική συνοχή και την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής.
Πηγές:
Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), 2020, 2021, 2022
Υπουργείο Εσωτερικών, Στατιστικά στοιχεία για την ανεργία
Πηγή: https://otanews.gr
