Πρώτη Αυγούστου κάθε έτους ξεκινά η νηστεία του Δεκαπενταυγούστου.
Η περίοδος αυτή της νηστείας προηγείται της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και αρχικά ήταν διηρημένη σε δύο τμήματα: αυτό που προηγείτο της εορτής της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, και εκείνο της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Η νηστεία αυτή όπως επικράτησε να την τηρούμε, έχει αυστηρό χαρακτήρα. Εφόσον μπορούμε, νηστεύομε από λάδι όλες τις ημέρες.
Κατάλυση οίνου και ελαίου έχουμε μόνο τα Σάββατα και τις Κυριακές, ενώ κατά την εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, οποιαδήποτε ημέρα κι αν πέσει καταλύουμε ψάρι.
Κατάλυση ιχθύος και μόνον έχουμε και κατά την ημέρα της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, αν αυτή πέσει Τετάρτη ή Παρασκευή.
Η Νηστεία αυτή γίνεται προς τιμήν της Θεοτόκου, η Οποία και Εκείνη νήστευσε πριν από την Κοίμησή Της. Κατά την παράδοση, μόλις η Παναγία πληροφορήθηκε τον επικείμενο θάνατό της, προσευχήθηκε στο Όρος των Ελαιών, ετοιμάστηκε και ενημέρωσε και τους Αποστόλους.
Κατά την ημέρα της Κοίμησης, επειδή δεν ήταν όλοι οι Απόστολοι στα Ιεροσόλυμα, μια νεφέλη τους άρπαξε και τους έφερε κοντά της. Την τοποθέτησαν στο μνήμα της Γεσθημανής και μετά από τρεις μέρες ο τάφος ήταν άδειος, καθώς η Παναγία ανελήφθη στους ουρανούς.
Η νηστεία που προηγείτο της Μεταμορφώσεως του Κυρίου, καθώς φαίνεται, ήταν η αρχαιότερη. Είχε διάρκεια πέντε ημερών, αρχίζοντας την 1η και λήγοντας την 5η Αυγούστου. Για την 6η, ημέρα της Δεσποτικής εορτής, προβλεπόταν κρεοφαγία. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει ο Αναστάσιος, επίσκοπος Καισαρείας της Παλαιστίνης που ήκμασε κατά τον ΙΑ΄ αιώνα, ο αυτοκράτορας Λέων ο ΣΤ΄ ο Σοφός κατήργησε την κρεοφαγία και συνήνωσε τη νηστεία της Μεταμορφώσεως μ’ εκείνην της Κοιμήσεως της Παναγίας.
Οι πρώτες μαρτυρίες που έχουμε για τη νηστεία προ της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου φθάνουν στον Ζ΄ αιώνα, χωρίς εν τούτοις να προσδιορίζουν επακριβώς τη χρονική της διάρκεια.
Τέτοιες μαρτυρίες είναι του Αναστασίου του Σιναΐτού, του Αγίου Θεοδώρου του Στουδίτου, του Τόμου Ενώσεως που εκδόθηκε το έτος 920 και σχετίζεται με το ζήτημα του τέταρτου γάμου του αυτοκράτορος Λέοντος του Σοφού και του Θεοδώρου Βαλσαμώνος στη γνωστή επιστολή του προς τους Αντιοχείς «χάριν τῶν ὁφειλουσῶν τελεῖσθαι νηστειῶν ἐκάστου ἒτους».
