Σε ιστορικά υψηλά επίπεδα έχει φτάσει ο αριθμός των συνταξιούχων που συνεχίζουν να εργάζονται, όπως καταγράφεται στην ειδική πλατφόρμα του e-ΕΦΚΑ. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, 254.724 συνταξιούχοι – σχεδόν το 10% του συνόλου – δηλώνουν ότι παραμένουν ενεργοί στην αγορά εργασίας. Πρόκειται για αύξηση πολλαπλάσια σε σχέση με μερικά χρόνια πριν, όταν μόλις 30.000 άτομα συνέχιζαν να εργάζονται μετά τη συνταξιοδότησή τους.
Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι η τάση αυτή αποτυπώνει την αλλαγή της σχέσης των συνταξιούχων με την εργασία. Η ανάγκη για συμπληρωματικό εισόδημα, αλλά και η δυνατότητα να παραμένουν ενεργοί επαγγελματικά, έχουν οδηγήσει σε σημαντική αύξηση του ποσοστού απασχόλησης.
Η μεταρρύθμιση που καθιέρωσε ειδικό φόρο 10% επί του μηνιαίου μισθού αντί της προηγούμενης ποινής περικοπής της σύνταξης έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματική. Η υπουργός Εργασίας, Νίκη Κεραμέως, σημείωσε πρόσφατα ότι οι εργαζόμενοι συνταξιούχοι επωφελούνται από τον τρέχοντα μισθό τους, ενώ ταυτόχρονα η απασχόλησή τους προσμετράται στην αύξηση της σύνταξης, ανάλογα με τη διάρκεια εργασίας και τις αμοιβές τους.
Ιστορικά, πριν το 2016 με το νόμο Κατρούγκαλου, οι εργαζόμενοι συνταξιούχοι υπέστησαν περικοπή 60% της σύνταξής τους. Το 2020, με το νόμο Βρούτση, η ποινή μειώθηκε στο 30%, ενώ η ισχύουσα σήμερα ρύθμιση (νόμος 5078/2023) καθιερώνει τον ειδικό φόρο 10%, διασφαλίζοντας τη συνέχιση της απασχόλησης χωρίς πλήγμα στο εισόδημα.
Ασφαλιστικές εισφορές και προσαύξηση σύνταξης
Οι εργαζόμενοι συνταξιούχοι καταβάλλουν κανονικά τις προβλεπόμενες ασφαλιστικές εισφορές. Όταν διακόψουν την εργασία τους, μπορούν να υποβάλουν αίτηση μέσω της πλατφόρμας του e-ΕΦΚΑ ώστε να προσμετρηθούν τα επιπλέον ένσημα στην προσαύξηση της σύνταξής τους. Το ποσοστό προσαύξησης για κάθε έτος απασχόλησης ανέρχεται σε 0,77%. Η αύξηση ισχύει από την πρώτη μέρα του επόμενου μήνα υποβολής της αίτησης και εφαρμόζεται τόσο στην κύρια όσο και στην επικουρική σύνταξη.
Για τους συνταξιούχους που απασχολούνταν πριν την 12η Μαΐου 2016 και συνέχισαν απασχόληση χωρίς διακοπή, η προσαύξηση υπολογίζεται με τις διατάξεις των παλαιότερων ασφαλιστικών νόμων, χωρίς να εφαρμόζονται οι συντελεστές των νόμων Κατρούγκαλου ή Βρούτση. Σε περιπτώσεις διακοπής και νέας απασχόλησης μετά το 2016, εφαρμόζεται μεικτός τρόπος υπολογισμού ανά χρονικό διάστημα.
Ένας συνταξιούχος που εργάστηκε για επτά χρόνια μετά τη συνταξιοδότηση, για παράδειγμα, δικαιούται προσαύξηση 5,39% στην κύρια σύνταξή του (0,77% x 7 χρόνια).
Οι εξαιρέσεις
Η προσαύξηση καταβάλλεται μόνο σε όσους καταβάλλουν εισφορές. Ο νόμος προβλέπει εξαιρέσεις για ορισμένες κατηγορίες, όπως οι αγρότες συνταξιούχοι που συνεχίζουν αγροτική δραστηριότητα. Από τους 254.724 συνταξιούχους που εργάζονται, οι 135.000 δικαιούνται την προσαύξηση, ενώ περίπου 120.000 ανήκουν στις εξαιρούμενες κατηγορίες.
Οι ειδικοί σημειώνουν ότι η τάση αυτή αποτυπώνει τις κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές στην Ελλάδα: μεγαλύτερη ανάγκη για εισόδημα, αυξημένη συμμετοχή των ηλικιωμένων στην αγορά εργασίας και ταυτόχρονα η αναγνώριση της συνεισφοράς τους στη διατήρηση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Οι αλλαγές αυτές δεν επηρεάζουν μόνο τους ίδιους τους συνταξιούχους, αλλά έχουν και ευρύτερες οικονομικές συνέπειες, καθώς ενισχύουν τη ρευστότητα και τη δραστηριότητα στην αγορά εργασίας.
