«”Ρέμα “Βανικιώτη” (“Χείμαρρος Αράπης”)» Αλεξανδρούπολης”: Αυξημένος κίνδυνος πλημμυρών μετά την πυρκαγιά στην ευρύτερη περιοχή

Αυξημένος είναι ο κίνδυνος πλημμυρών στο «Ρέμα “Βανικιώτη”» («Χείμαρρος Αράπης») καθώς πολύ μεγάλο μέρος της επιφάνειάς του έχει πληγεί από την πρόσφατη πυρκαγιά που έπληξε, μεταξύ άλλων, και τον «Δήμο Αλεξανδρούπολης». Το «Ρέμα “Βανικιώτη”» («Χείμαρρος Αράπης» είναι, στο σύνολό του, ένα ρέμα «2^ης Τάξης», (κατά την μέθοδο “Strahler” κατάταξης των ρεμάτων), με συνολικό μήκος ρεμάτων «1^ης Τάξης», «L₁^STR=16.007,69 μ.μ.» («ως επί το πλείστον, ορεινά πηγαία ρέματα, απομακρυσμένα από την θάλασσα») και  με συνολικό μήκος ρεμάτων «2^ης Τάξης», «L₂^STR=6.559,75 μ.μ.» («ως επί το πλείστον, πεδινά ρέματα, κοντά στην θάλασσα»), δηλαδή με συνολικό μήκος ρεμάτων, («Ανεξάρτητα Τάξης»), «L₍₁₊₂₎^TOTAL =22.567,44 μ.μ.» (ή αλλιώς, περίπου, «L₍₁₊₂₎^TOTAL=22,567 χιλιόμετρα»). Το συνολικό εμβαδόν της «λεκάνης απορροής» του «Ρέμα “Βανικιώτη”» («Χείμαρρος Αράπης» είναι ίσο με «46.236,88 στρέμματα» (ή αλλιώς είναι ίσο με το «3,80%» του εμβαδού της επιφάνειας του «Δήμου Αλεξανδρούπολης»). Η καμένη επιφάνεια της προαναφερθείσας λεκάνης απορροής έχει εμβαδόν ίσο με «36.836,30 στρέμματα» (ή αλλιώς είναι ίσο με το «79,67%» του εμβαδού της προαναφερθείσας «λεκάνης απορροής») [1,2,3,4].

Δεδομένου ότι ο «συντελεστής απορροής πλημμύρας» («runoff coefficient»), για παράδειγμα, σε περιοχές με «δάση» («woodlands»), (όπως ενδεχόμενα αυτά μπορούν να χαρακτηριστούν πριν την έναρξη της πυρκαγιάς), κυμαίνεται, (σύμφωνα με την διεθνή βιβλιογραφία), μεταξύ των τιμών «0,05-0,25» ενώ των «γυμνών συμπυκνωμένων/συμπιεσμένων εδαφών με ανώμαλη υφή» («bare packed soil with rough texture»), (όπως ενδεχόμενα αυτά μπορούν να χαρακτηριστούν μετά το πέρας της πυρκαγιάς), κυμαίνεται μεταξύ των τιμών «C=0,20-0,50» γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι από την αύξηση του συγκεκριμένου και μόνο παράγοντα/συντελεστή έως και, περίπου, κατά «1.000%» («από C=0,05 σε C=0,50»), σε ανάλογο βαθμό, κατά προσέγγιση, μπορούν να αυξηθούν και οι αναμενόμενες ποσότητες υδάτων που θα μεταφέρει, «μετά την πραγματοποιηθείσα εκδήλωση πυρκαγιών», ο «Ρέμα “Βανικιώτη”» («Χείμαρρος Αράπης» σε συνάρτηση πάντοτε με την ένταση και την διάρκεια της εκάστοτε βροχόπτωσης, (ωστόσο, για τον ακριβή καθορισμό του «συντελεστή απορροής πλημμύρας» απαιτείται αναλυτικός και ακριβής καθορισμός των χρήσεων γης, εκτίμηση της υγρασίας και της γεωλογικής κατάταξης του εδάφους, αποτύπωση των κλίσεων του εδάφους κλπ.) [5,6].

Στην Ελλάδα, στις μελέτες οριοθέτησης ρεμάτων, υδραυλικές μελέτες κλπ. χρησιμοποιείται, (μεταξύ άλλων), και η «Ορθολογική Μέθοδος Υπολογισμού Πλημμυρικών Παροχών» [«Προεδρικό Διάταγμα υπ’αριθ. 696/1974, (Φ.Ε.Κ.:301/08-10-1974), Άρθρο 186,187,188»] όπου η «μέγιστη πλημμυρική παροχή» («maxQ») είναι συνάρτηση του «εμβαδού της λεκάνης απορροής» «F», της «μέσης έντασης βροχόπτωσης διάρκειας ίσης προς τον χρόνο συρροής των υδάτων από την επιφάνεια “F” μέχρι της εξεταζόμενης διατομής του ρέματος» «i» και του «συντελεστή απορροής πλημμύρας»  «C».

Εικόνα 1.    Η απεικόνιση, της «καμένης επιφάνειας» («ανοιχτή βυσσινί» απόχρωση), της «λεκάνης απορροής» («ανοιχτή θαλασσιά» απόχρωση) [του «Ρέματος “Βανικιώτη”» («Χείμαρρος Αράπης»)], του «υδρογραφικού (γραμμικού) δικτύου» («έντονη μπλε» απόχρωση) [του «Ρέματος “Βανικιώτη”» («Χείμαρρος Αράπης»)], του «Δήμου Αλεξανδρούπολης» («πράσινη» απόχρωση) και των «οικισμών του “Δήμου Αλεξανδρούπολης”» (κουκίδες με «καφέ» απόχρωση και ονομασίες), όπως απεικονίζονται στο «ελεύθερο διαδικτυακά λογισμικό» «Q.G.I.S.» [9], μέσω των σχετικών αρχείων που ανακτήθηκαν τόσο από την σχετική διαδικτυακή «πλατφόρμα» («Copernicus») όσο και από την σχετική διαδικτυακή «πλατφόρμα» («ΕΛ.ΣΤΑΤ.») [3]. Το «υδρογραφικό (γραμμικό) δίκτυο» («έντονη μπλε» απόχρωση) αναπαρίσταται με γραμμές πάχους ανάλογα με την «Τάξη» του κάθε ρέματος δηλαδή οι λεπτότερες γραμμές αντιστοιχούν στα ρέματα «1^ης Τάξης» ενώ οι γραμμές με το μεγαλύτερο πάχος αντιστοιχούν στα ρέματα «2^ης Τάξης», με ανάλογη βαθμιαία διαβάθμιση [1,3,4].

—————————————————————————————————————–

Στο παρόν άρθρο αναλύθηκαν δύο διαφορετικά επεισόδια βροχοπτώσεων, (ένα “προσομοιωμένο ρεαλιστικό” με “466,00 mm” και ένα “υποθετικό” με “1.000 mm”), των οποίων τα αποτελέσματα αναφέρονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα [7,8]:

Πίνακας 1. Τα στοιχεία των δύο (2) διαφορετικών, (“προσομοιωμένο, ιστορικό, ρεαλιστικό” ίσο με “466,00 mm” και “υποθετικό” ίσο με “1.000 mm”), αθροιστικών επεισοδίων βροχόπτωσης, (ημερομηνία, διάρκεια και συνολικό ύψος βροχόπτωσης), οι αντίστοιχες παροχές αιχμής νερού και οι αντίστοιχες, εκτιμηθείσες, συνολικές ποσότητες νερού στην εκβολή του «Ρέματος Βανικιώτη (“Χείμαρρου Αράπη)”», εκφραζόμενες σε “χιλιοστόμετρα ύψους νερού”, σε “κυβικά μέτρα νερού” και “τόννους νερού” [7,8].

Επιπλέον, αρχικά, στην παρακάτω εικόνα απεικονίζεται το, “προσομοιωμένο, ιστορικό, ρεαλιστικό”, «ιστόγραμμα βροχόπτωσης» του χρονικού διαστήματος, “04-08/09/2023” (“466,00 mm”), (το οποίο και «θα απέδιδε» την, φυσιολογικά, μικρότερη, “προσομοιωμένη ρεαλιστική”, παροχή αιχμής νερού και συγκεκριμένα «116,30 κυβικά μέτρα ανά δευτερόλεπτο» ή αλλιώς «116,30 m³/sec»), (το οποίο και «θα απέδιδε», λόγω του ακραίου μετεωρολογικού φαινομένου με την κωδική ονομασία «Daniel», την, φυσιολογικά, μικρότερη, “προσομοιωμένη ρεαλιστική”, συνολική ποσότητα νερού και συγκεκριμένα «18.233.600 κυβικά μέτρα (τόννους νερού)» ή αλλιώς «18.233.600 m³ (τόννους νερού)»), και το αντίστοιχο, “προσομοιωμένο ρεαλιστικό”, «υδρογράφημα πλημμύρας» που προκύπτει από το συγκεκριμένο, “προσομοιωμένο ρεαλιστικό”, επεισόδιο βροχόπτωσης, (λόγω του ακραίου μετεωρολογικού φαινομένου με την κωδική ονομασία «Daniel») [7,8].

Εικόνα 2. Το, “προσομοιωμένο, ιστορικό, ρεαλιστικό”, «ιστόγραμμα βροχόπτωσης» του χρονικού διαστήματος, 04-08/09/2023 (“466,00 mm”), (το οποίο και «θα απέδιδε», λόγω του ακραίου μετεωρολογικού φαινομένου με την κωδική ονομασία «Daniel», την, φυσιολογικά, μικρότερη συνολική ποσότητα νερού και συγκεκριμένα «18.233.600 κυβικά μέτρα (τόνους νερού)» ή αλλιώς «18.233.600 m³ (tons νερού)»), και το αντίστοιχο, “προσομοιωμένο ρεαλιστικό”, «υδρογράφημα πλημμύρας» που προκύπτει από το συγκεκριμένο, “προσομοιωμένο, ιστορικό, ρεαλιστικό”, επεισόδιο βροχόπτωσης, (λόγω του ακραίου μετεωρολογικού φαινομένου με την κωδική ονομασία «Daniel») [7,8].

Τέλος, στην παρακάτω εικόνα απεικονίζεται το, “υποθετικό”, «ιστόγραμμα βροχόπτωσης» του χρονικού διαστήματος, “04-08/09/2023” (“1.000,00 mm”), (το οποίο και «απέδωσε» την, φυσιολογικά, μεγαλύτερη, “υποθετική”, παροχή αιχμής νερού και συγκεκριμένα «133,00 κυβικά μέτρα ανά δευτερόλεπτο» ή αλλιώς «133,00 m³/sec»), και το αντίστοιχο, υποθετικό, «υδρογράφημα πλημμύρας» που προκύπτει από το συγκεκριμένο, “υποθετικό”, επεισόδιο βροχόπτωσης, (το οποίο και «απέδωσε», λόγω του, “υποθετικού”, ακραίου μετεωρολογικού φαινομένου την, φυσιολογικά, μεγαλύτερη, “υποθετική”, συνολική ποσότητα νερού και συγκεκριμένα «42.627.800 κυβικά μέτρα (τόνους νερού)» ή αλλιώς «42.627.800 m³ (tons νερού)») [7,8].

Εικόνα 3. Το, “υποθετικό”, «ιστόγραμμα βροχόπτωσης» του χρονικού διαστήματος, “04-08/09/2023” (“1.000,00 mm”), (το οποίο και «έδωσε» την, φυσιολογικά, μεγαλύτερη, “υποθετική”, παροχή αιχμής νερού και συγκεκριμένα «133,00 κυβικά μέτρα ανά δευτερόλεπτο» ή αλλιώς «133,00 m³/sec»), και το αντίστοιχο, “υποθετικό”, «υδρογράφημα πλημμύρας» που προκύπτει από το συγκεκριμένο, “υποθετικό”, επεισόδιο βροχόπτωσης [7,8].

Αξίζει να σημειωθεί, (όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα), ότι σύμφωνα με την μέθοδο «Fuller» (όπως αυτή περιγράφεται στο «Φ.Ε.Κ. Α’ 301, 08/10/1974, Άρθρο 188, Παράγραφος 1»), η “πλημμυρική (μέγιστη) παροχή”, στην “έξοδο της λεκάνης απορροής” του «Ρέματος Βανικιώτη (“Χείμαρρου Αράπη”)», είναι ίση με «192,21 m³/sec» [για “περίοδο επαναφοράς ίση με 50 έτη”, «213,65  m³/sec» [για “περίοδο επαναφοράς ίση με 100 έτη”, (“Τ=100”)], είναι ίση με «263,43 m³/sec» [για “περίοδο επαναφοράς ίση με 500 έτη”, (“Τ=500”)] και τέλος είναι ίση με «284,87  m³/sec» [για “περίοδο επαναφοράς ίση με 1.000 έτη”, (“Τ=1.000”)], [σύμφωνα με την μέθοδο «Fuller» (όπως αυτή περιγράφεται στο «Φ.Ε.Κ. Α’ 301, 08/10/1974, Άρθρο 188, Παράγραφος 1»)]:

Εικόνα 4. Οι μέγιστες τιμές της “πλημμυρικής παροχής στην έξοδο της λεκάνης απόρροής” του «Ρέματος Βανικιώτη (“Χείμαρρου Αράπη”)», για περίοδο επαναφοράς “T=50 έτη” (“192,21 m³/sec”), “T=100 έτη” (“213,65 m³/sec”), “T=500 έτη” (“263,43 m³/sec”) και “T=1.000 έτη” (“284,87 m³/sec”), [σύμφωνα με την μέθοδο «Fuller» (όπως αυτή περιγράφεται στο «Φ.Ε.Κ. Α’ 301, 08/10/1974, Άρθρο 188, Παράγραφος 1»)].

–Παρατήρηση: Το παρόν δημοσίευμα θα αναμορφωθεί όταν, έπειτα από προσωπική έρευνα στο διαδίκτυο, επεξεργαστούν από τον συγγραφέα του παρόντος και τα υπόλοιπα διαθέσιμα στοιχεία των: 1).“βροχοπτώσεων της ευρύτερης περιοχής”, 2).“αναλυτικών χρήσεων γης της ευρύτερης περιοχής” (έτσι ώστε να καθοριστεί ο ακριβής αριθμός “curve number”), 3).“γεωλογικάστοιχεία της ευρύτερης περιοχής“ (έτσι ώστε να καθοριστεί ο ακριβής “curve number”), που αφορούν την περιοχή της “λεκάνης απορροής” του «Ρέματος Βανικιώτη (“Χείμαρρου Αράπη”)», ενώ, επιπρόσθετα η παρούσα, (αποκλειστικά ιδιωτική και υποκειμενική), μελέτη εκπονήθηκε δωρεάν (και δόθηκε ανοιχτά στην δημοσιότητα) και δεν έχει επιδοτηθεί, (ούτε με ένα ευρώ), από κανένα είτε Εθνικό είτε Ευρωπαϊκό οικονομικό πόρο ή άλλη Υπηρεσία είτε Οργανισμό. Τέλος, τα πραγματικά δεδομένα βροχοπτώσεων, αφορούν, αποκλειστικά, τον μετεωρολογικό σταθμό των «“Χαλκιάδων”, του “Δήμου Φαρσάλων”, του “Νομού Λάρισας”», (αθροιστική βροχόπτωση ίση με «466,00 mm»), όπως αυτά ανακοινώθηκαν από την ιστοσελίδα “meteo.gr” και αφορούσαν το χρονικό διάστημα «04-08/09/2023» [8].

Θωμάς Κ. Παπαλάσκαρης

Π.Ε. Πολιτικός Μηχανικός MSc.

- Χορηγούμενη-