Η δημογραφική απίσχνανση του Έβρου, αποτελεί δυστυχώς μια σκληρή πραγματικότητα. Το φαινόμενο είναι πιο ισχυρό στο κεντρικό και βόρειο κομμάτι του νομού, αλλά και στο νησί του, τη Σαμοθράκη. Το ζήτημα είναι σαφώς πολυπαραγοντικό, με μια σειρά παραμέτρων να συνεισφέρουν λιγότερο ή περισσότερο στην τελική γιγάντωση του προβλήματος. Θα εξετάσω εδώ μία του πτυχή, αφήνοντας για την ώρα εκτός το κομμάτι ανάπτυξη και θέσεις εργασίας, ασχολούμενος μόνο με τη διαμονή στον τόπο μας αυτή καθαυτή.
Ξεκινώ με μια διαπίστωση, που όσο και να είναι δυσάρεστη, ισχύει σε όλον το δυτικό κόσμο: Το φαινόμενο της αστυφιλίας είναι συντριπτικό, αποτελεί μια τάση που δε δύναται να ανασχεθεί. Οπότε, εξ αρχής, θέτω το πλαίσιο εντός του οποίου θα αναπτύξω τα επιχειρήματά μου και αυτό είναι ο ρεαλισμός. Ας είμαστε ειλικρινείς με τους εαυτούς μας, ούτε στον Έβρο θα βρούμε τον μαγικό τρόπο να το σταματήσουμε. Τι κάνουμε λοιπόν;
Θέτουμε στο προσκήνιο ένα μοναδικό χαρακτηριστικό, που έχει ο νομός μας και χτίζουμε πάνω σε αυτό! Ποιο είναι το χαρακτηριστικό αυτό; Οι πόλεις του, μεγαλύτερες ή μικρότερες, που εκτείνονται από άκρη σε άκρη του ιδιαίτερου μακρόστενου σχήματός του.
Αλεξανδρούπολη, Φέρες, Σουφλί, Διδυμότειχο, Ορεστιάδα, Νέα Βύσσα!
Μια ραχοκοκαλιά, που η ενδυνάμωσή της θα πρέπει να αποτελεί αυτοσκοπό κάθε σχεδίου δράσης για τον τόπο μας. Οπότε, ας το συγκεκριμενοποιήσουμε τώρα, αναφορικά με τη πτυχή που εξετάζουμε εδώ, ήτοι τη διαμονή.
Παραδοχή: Η διαβίωση σε μια πόλη είναι το ζητούμενο κάθε νέου ανθρώπου, κάθε νέας οικογένειας. Εκκινεί από δύο σημεία, τις περισσότερες ευκαιρίες επαγγελματικής ανέλιξης και των περισσότερων προσφερόμενων κοινωνικών διεξόδων. Αφήνοντας – όπως προείπα – το κομμάτι ανάπτυξη και θέσεις εργασίας, τι θα καταστήσει τις προαναφερθείσες πόλεις του Έβρου κοινωνικά ελκυστικές; Μα τι άλλο, παρά από τη προσιτή στέγη και τις σύγχρονες αστικές υποδομές, που θα προσφέρουν ίσες ευκαιρίες.
Προσιτή Στέγη. Αυτό θα είναι το 1ο βήμα για τη διαμονή – ΠΑΡΑΜΟΝΗ των νεαρών εβριτισσών και εβριτών στις δικές τους πόλεις, στις δικές μας πόλεις, τις πόλεις του Έβρου. Εδώ, υπάρχει μια αρχικά καλή σκέψη, το πρόγραμμα Σπίτι μου, το οποίο με τη διεύρυνση του ηλικιακού ορίου των δικαιούχων αυξάνει την περίμετρο δράσης του προγράμματος, ενώ στα τελευταία μέτρα της κυβέρνησης ανακοινώθηκε ότι στον Έβρο θα ισχύσει περαιτέρω μείωση του επιτοκίου δανεισμού.
Όμως κάπου εδώ σταματούν τα καλά νέα, αφού το πρόγραμμα στην πράξη είναι δυσλειτουργικό, καθώς προκύπτουν οι παρακάτω στρεβλώσεις στην αγορά:
* Οι πωλητές των ακινήτων τείνουν να ζητούν ως τιμή πώλησης το μέγιστο επιδοτούμενο ποσό, ανεξαρτήτου επιφάνειας ή παλαιότητας του ακινήτου τους, δημιουργώντας μια φούσκα στην αγορά, που προκαλεί ασφυξία στους επίδοξους αγοραστές.
* Οι εκτιμητές των τραπεζών υπολογίζουν την αξία των ακινήτων σχεδόν πάντοτε χαμηλότερη από την αξία πώλησης, συμπαρασύροντας έτσι προς τα κάτω και το ύψος του προς έγκριση δανείου, υποχρεώνοντας τον αγοραστή να καλύψει -εάν μπορεί- τη διαφορά που προκύπτει.
* Τα χιλιάδες κλειστά ακίνητα, που βρίσκονται στην κατοχή των τραπεζών και των διάφορων servicers και υπολογίζονται σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ σε 790.000 κενές κατοικίες, εξαιρουμένων των δευτερευουσών και των εξοχικών κατοικιών, όπου 13.402 εξ αυτών βρίσκονται στον Έβρο και περιορίζουν σημαντικά τις διαθέσιμες επιλογές των αγοραστών.
Σύγχρονες αστικές υποδομές. Αυτό θα είναι το 2ο απαιτούμενο βήμα, εξίσου σημαντικό με το πρώτο. Η αναβάθμιση των κοινωνικών αστικών υποδομών των πόλεων του Έβρου, που θα επιτρέπουν τη σύνθεση ενός πλέγματος υπηρεσιών και δραστηριοτήτων και θα καθιστούν τη διαβίωση εφάμιλλη με οποιοδήποτε μέτρο σύγκρισης:
* Σχολεία
* Υποδομές υγείας
* Γήπεδο με στίβο
* Κλειστό γυμναστήριο
* Κολυμβητήριο
* Ωδείο
* ΚΔΑΠ STEM
* Φροντιστήρια ξένων γλωσσών
* Κλειστό θέατρο – αίθουσα εκδηλώσεων
Όλα, σε κάθε εβρίτικη πόλη, διαθέσιμα για να υποστηρίζουν το ευ ζην όλων εμάς, που επιμένουμε να ζούμε στην -κατά άλλους- εσχατιά!
Και το σπίτι στο χωριό, τι θα απογίνει, εάν μετακινήσουμε τους νέους μας στις πόλεις του νομού; Η απάντηση είναι απλή και σαφής: πρέπει πάση θυσία και το σπίτι στο χωριό να παραμείνει στα χέρια τους, έστω και κλειστό. Άρα, πρέπει να πάψει να αποτελεί «βάρος» η κατοχή του. Όπως λοιπόν συνέβαινε στα χρόνια του Βυζαντίου με τους Ακρίτες, η λύση είναι προφανής:
* Μηδενικός φόρος κατοχής του ακινήτου.
* Μηδενικός περιουσιακός φόρος επί του ακινήτου.
* Μηδενικός φόρος μεταβίβασης του ακινήτου από γονείς προς τα τέκνα.
* Καμία προσμέτρηση του ακινήτου και της αξίας αυτού, κατά τον έλεγχο κριτηρίων απολαβής διαφόρων επιδομάτων.
Κοινώς, αυτό στο οποίο πρέπει να εστιάσει το Κράτος σε αυτή την περίπτωση είναι η υψίστης εθνικής σημασίας ΆΥΛΗ ΑΞΙΑ αυτών των σπιτιών και όχι κοντόφθαλμα στη δυσανάλογα σημαντικά μικρότερη φορολογική χρηματική ροή, που μπορεί να του αποφέρουν.
Έτσι, έχοντας ένα σπίτι ελεύθερο φορολογικών βαρών, δεν θα μπει κανείς στον πειρασμό να το ξεφορτωθεί. Διότι η εβρίτισσα και ο εβρίτης είναι προκομένοι, ξέρουν να το συντηρούν, αλλά και ξέρουν πότε θα το ανοίξουν διότι πάντα τιμούν τους προγόνους τους και την παράδοσή τους. Επιπρόσθετα θα μπορούσαν να το χρησιμοποιούν και ως βάση, αν πρόκειται για αγρότες ή κτηνοτρόφους, για να δραστηριοποιούνται στις γεωργικές ή κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις τους αντίστοιχα, παρότι θα έχουν επιλέξει να κατοικούν σε μια από τις πόλεις του Έβρου.
Πολλές φορές, σε κουβέντες για το θέμα, ακούω να αναφέρεται ως επιχείρημα τα φώτα των απέναντι το βράδυ ή η γιγάντωση της Αδριανούπολης. Φανταστείτε μια ισχυρή ραχοκοκαλιά να διατρέχει τον Έβρο, απ’ άκρη σε άκρη, ένας ζωντανός τόπος, που θα μεγαλώνει μαζί με κάθε πόλη του, που θα φωτίζει και τα 150 χιλιόμετρά του με φως ελληνικό!
ΥΓ1: Προφανώς ότι αναφέρω ισχύει στο ακέραιο και για το Νησί μας!
ΥΓ2: Προφανώς η αναβάθμιση του οδικού δικτύου είναι εκ των ων ουκ άνευ!
Ιωάννης Κανάρης
Σύμβουλος Ποιότητας, MSc, MBA
Γραμματέας ΔΕΕΠ Έβρου
