Κάθε μέρα 35 άνδρες, γυναίκες και παιδιά από το Αφγανιστάν, τη Συρία και την Παλαιστίνη έφταναν στα ελληνικά νησιά την τρίτη εβδομάδα του Απριλίου (15-21 Απριλίου).
Και αυτός ο ρυθμός αφίξεων ήταν αρκετά πιο χαμηλός από τη δεύτερη εβδομάδα του μήνα, που 64 άτομα κατά μέσο όρο περνούσαν κάθε μέρα από την Τουρκία στην Ελλάδα ή τα 98 άτομα τη μέρα την πρώτη εβδομάδα του Απριλίου.
Το 2024 συνολικά 12.264 πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο έφθασαν στην Ελλάδα, εκ των οποίων 10.854 διά θαλάσσης. Η πλειονότητα είναι από Αφγανιστάν (49%), Συρία (14%), Αίγυπτο (13%), Ερυθραία (5%) και Παλαιστίνη (4%). Το 18% είναι γυναίκες, τα παιδιά το 33% και οι άνδρες το 49%.
Μετά τον Οκτώβριο του 2023, ο Φεβρουάριος ήταν ο πρώτος μήνας του 2024 που κατέγραψε νέα αύξηση στις ροές των αφίξεων στα νησιά με 4.282 άτομα να καταφθάνουν, σε αντίθεση με τον Ιανουάριο, όταν είχαν φθάσει 3.677 άτομα (+18%). Η σύγκριση με τον Φεβρουάριο του 2023 είναι χαοτική, με +426% και 827 άτομα να φτάνουν στην Ελλάδα.
Είναι χαρακτηριστικό πως ο αριθμός των αφίξεων το 2024 έχει αυξηθεί συνολικά κατά 148% σε σύγκριση με το 2023. Τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2024 η πλειονότητα των νέων αφίξεων έγινε ακόμα μία φορά στη Λέσβο, αντιπροσωπεύοντας το 45% του συνόλου, και ακολουθούν τα Δωδεκάνησα με 18%, η Σάμος με 13% και η Χίος με 12% και τα υπόλοιπα νησιά με 12%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία για τις αφίξεις του 2023, η πλειονότητα των προσφύγων και των μεταναστών ήταν από το Αφγανιστάν, το κράτος της Παλαιστίνης και τη Συριακή Αραβική Δημοκρατία. Οι τουρκικές Αρχές ανέφεραν ότι διέσωσαν ή αναχαίτισαν 6.100 πρόσφυγες και μετανάστες στη θάλασσα τον Φεβρουάριο, αύξηση 67% σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα.
Κύπρος
Αντίστοιχα με την Ελλάδα και η Κύπρος καταγράφει μεγάλες αυξήσεις στις ροές. Ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης χαρακτήρισε το φαινόμενο ως «κατάσταση σοβαρής κρίσης», καθώς 2.000 άνθρωποι έφτασαν στην Κύπρο διά θαλάσσης τους πρώτους τρεις μήνες του 2024, έναντι μόλις 78 (!) την ίδια περίοδο του 2023, σύμφωνα με στοιχεία της κυπριακής κυβέρνησης. Φαίνεται πως κύρια αιτία για την αύξηση των ροών στην Κύπρο είναι η νέα κρίση στα σύνορα του Λιβάνου και η αποσταθεροποίηση της αιγυπτιακής οικονομίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Υπατης Αρμοστείας, οι αφίξεις στην Κύπρο μέχρι και τις 21 Απριλίου έφτασαν τις 4.000! Η πλειονότητα των αφίξεων ήταν από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κογκό, τη Νιγηρία και τη Συριακή Αραβική Δημοκρατία.
«Η Κομισιόν βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία σε ανώτατο και σε τεχνικό επίπεδο με τις κυπριακές αρχές και είναι έτοιμη να παράσχει στήριξη στην Κύπρο για να διαχειριστεί αυτή τη νέα πρόκληση» δήλωσε εκπρόσωπος της Κομισιόν, ενώ προσέθεσε ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες της Ε.Ε., όπως η Frontex και η Europol, «θα συνεχίσουν να παρέχουν την απαραίτητη οικονομική και επιχειρησιακή στήριξη». Για τον λόγο αυτό, η Κομισιόν αναμένεται το 2024 να προωθήσει πακέτο χρηματοδοτικής στήριξης που αφορά στην ενίσχυση της ασφάλειας στον Λίβανο, ενώ εκπρόσωπος της Επιτροπής υπενθύμισε πως «τρέχει» παράλληλα πρόγραμμα στήριξης ολοκληρωμένης διαχείρισης των συνόρων.
Ο Λίβανος είναι μία από τις χώρες που πλήττονται περισσότερο από την προσφυγική κρίση που προκλήθηκε από τον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία, ο οποίος διαρκεί περισσότερο από μία δεκαετία. Σήμερα φιλοξενεί περίπου 1,5 εκατ. Σύρους πρόσφυγες, σύμφωνα με την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Μείωση σε Μεσόγειο και Ιταλία
Αντίθετα, οι ροές συνολικά στη Μεσόγειο και κυρίως στην Ιταλία εμφανίζουν μείωση. Από την αρχή του χρόνου έχουν φτάσει στις ιταλικές ακτές περίπου 15.000 πρόσφυγες και μετανάστες, καταγράφοντας μείωση κατά 55% στις αφίξεις, έναντι 35.000 το αντίστοιχο χρονικό διάστημα το 2023. Δεν είναι μόνο ο ρυθμός των αφίξεων που έχει μειωθεί, αλλά αλλαγές καταγράφονται και στις εθνικότητες, ένα σημαντικό στοιχείο που παρατηρούν ερευνητές για να εκτιμήσουν καλύτερα τις τάσεις στις μεταναστευτικές κινήσεις πληθυσμών.
Το 2024 η πρώτη εθνικότητα στις ιταλικές αφίξεις είναι από το Μπαγκλαντές (26%) και ύστερα από τη Συρία (17%) και την Τυνησία (15%), ενώ ακολουθούν η Αίγυπτος (11%) και το Πακιστάν (6%). Το 2023 η πρώτη εθνικότητα ήταν οι μετανάστες από την Ακτή Ελεφαντοστού (17%) και ακολούθησαν οι πρόσφυγες από τη Γουινέα (16%), το Μπαγκλαντές (9%), την Τυνησία (8%) και το Πακιστάν (8%). Τον Φεβρουάριο ένα νέο hotspot άνοιξε και τέθηκε σε λειτουργία στο Porto Empedocle, στην επαρχία Agrigento, με χωρητικότητα 500 ατόμων. Η χωρητικότητα αυτή μπορεί να αυξηθεί σε 1.000 άτομα, σε περίπτωση μαζικών αφίξεων για την ανακούφιση του hotspot στη Λαμπεντούζα.
