fbpx
10.9 C
Alexandroupoli
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Καθαρός αθλητισμός και ο ρόλος του σύγχρονου σχολείου

Παπαπαντελής Νικήτας *

- Χορηγούμενη-

Η θλιβερή διαπίστωση ότι νεαροί αθλητές (σχολικής ηλικίας) έκαναν στο παρελθόν ή ενδεχομένως και κάνουν χρήση αναβολικών στα πλαίσια πανελλήνιων πρωταθλημάτων – ακόμη και των  σχολικών-  έφερε στην επιφάνεια ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα που υφίσταται στη χώρα μας εδώ και πολλά χρόνια. Πρόκειται για το πρόβλημα του ντόπινγκ, το οποίο έφτασε πλέον να αγγίζει τα ελληνόπουλα και να αλλοιώνει την αθλητική ιδέα.

Είναι φυσικό,  μέσα σε ένα ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο αθέμιτου ανταγωνισμού, αξιοποίησης του αθλητισμού για οικονομική, επαγγελματική και κοινωνική καταξίωση και αλλοίωσης αθλητικών αξιών και αρχών, ο μαθητής, στην προσπάθειά του να βρει κοινωνική καταξίωση, να χρησιμοποιεί αθέμιτα μέσα για την επίτευξη υψηλών  αθλητικών διακρίσεων. Άλλωστε η προτροπή του Τσάρλι Φράνσις, προπονητή τού Μπεν Τζόνσον (του ανθρώπου που έσπασε το φράγμα των 100 μέτρων στους ολυμπιακούς αγώνες της Σεούλ), αν και πέρασαν 32 χρόνια, φαντάζει όσο ποτέ άλλοτε επίκαιρη: «Όλοι έξω κλέβουν. Αν θέλεις να γίνεις πρωταθλητής, πρέπει να χρησιμοποιήσεις  τα ίδια όπλα».

Σύμφωνα με τον Dr. Δ. Κουντούρη, οι κοινωνικοί λόγοι που ωθούν τις σχολικές ηλικίες στην χρήση του ντόπινγκ είναι:

  1. Η επικρατούσα κοινωνική άποψη περί μη αξιοκρατικής εξέλιξης στην καριέρα του μαθητή. Άρα είναι επιτρεπτό το ντόπινγκ προκειμένου να έχουμε εξέλιξη, υπό τον όρο να μην γίνει αντιληπτό.

  2. Γενική κοινωνική αποδοχή της ανεπάρκειας ικανοποιητικού κρατικού και ιδιωτικού ελέγχου, πράγμα που, μαζί με την άγνοια, λόγω έλλειψης πληροφόρησης, για  τον κίνδυνο που ελλοχεύει,  καθιερώνει το γενικό κλίμα αναξιοκρατίας.

  3. Θεοποίηση ειδώλων-προϊόντων χρόνιου ντόπινγκ (παγκόσμιων πρωταθλητών, ποδοσφαιριστών κ.τ.λ.).

  4. Σύνδρομο «δανεικής» προσωπικότητας. Γονείς, συγγενείς, αδελφοί, φίλοι κ.τ.λ. βγάζουν τη νεύρωση του κοινωνικού προφίλ μέσω του ντοπαρισμένου οικείου αθλητή.

Αν και οι έλεγχοι ντόπινγκ έχουν καθιερωθεί τα τελευταία χρόνια και στα σχολικά πρωταθλήματα υπό την αιγίδα του ΕΣΚΑΝ (Εθνικού Συμβουλίου Καταπολέμησης του Ντόπινγκ), το θλιβερό αυτό φαινόμενο δυστυχώς δεν έχει εκλείψει  από τον χώρο του σχολικού αθλητισμού. Χαρακτηριστικά είναι όσα δηλώνει  ο αντιπρόεδρος του ΕΣΚΑΝ κ. Αστέριος  Δεληγιάννης, καθηγητής του Α.Π.Θ. και τέως πρόεδρος του ΤΕΦΑΑ Θεσσαλονίκης:

«Δυστυχώς (…) υπάρχουν προπονητές και ορισμένοι γονείς που προτρέπουν τα παιδιά να κάνουν χρήση απαγορευμένων ουσιών για να φτάσουν σε πανελλήνιες νίκες και ρεκόρ, ώστε να εκμεταλλευτούν  τα κίνητρα που δίνονται για την εισαγωγή μαθητών-αθλητών στην Ανώτερη Εκπαίδευση (…) Πρόκειται για μια λανθασμένη νοοτροπία αθλητών που σκέφτονται ότι θα γλιτώσουν τις συνέπειες στην υγεία τους από την χρήση των ουσιών αυτών». Είναι δε χαρακτηριστικό ότι σε παλαιότερη έρευνα που έγινε σε μαθητές είχε διαπιστωθεί, σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο του ΕΣΚΑΝ, ότι σε ποσοστό 5% τα ελληνόπουλα θα δέχονταν να πάρουν απαγορευμένες ουσίες προκειμένου να αποκτήσουν ένα μετάλλιο,  ακόμη κι αν γνώριζαν ότι αυτές οι ουσίες είναι επικίνδυνες για την υγεία τους(!!!).

Οι άνθρωποι του ΕΣΚΑΝ και όλοι οι ειδικοί υποστηρίζουν πλέον σήμερα ότι η άγνοια των γονέων και  κάποιων  «προπονητών» που χορηγούν απαγορευμένες ουσίες στους μαθητές-αθλητές μόνο με ενημέρωση στα σχολεία και αυστηρότερες ποινές μπορεί να αντιμετωπισθεί.
Ειδικότερα, προς την κατεύθυνση αυτή προτείνονται τα παρακάτω μέτρα που αγγίζουν όχι τον τομέα της  καταστολής, αλλά τον ευαίσθητο τομέα της πρόληψης:

  1. Αξιοποίηση του ΕΣΚΑΝ, το οποίο, εκτός των άλλων  (οργάνωση σωστών και αξιόπιστων μηχανισμών ελέγχου και  καταστολής του προβλήματος), μπορεί να παίξει και καθοριστικό  ρόλο στον τομέα της σωστής ενημέρωσης και πρόληψης. ΤοΕΣΚΑΝ αποτελείται από προσωπικότητες κύρους με γνώση και πολυετή εμπειρία στα θέματα του ντόπινγκ και γενικότερα του αθλητισμού. Η αξιοποίηση των ανθρώπων αυτών, τουλάχιστον από το Υπουργείο Παιδείας, είναι επιβεβλημένη. Η οργάνωση συγγραφικής ομάδας που θα συγγράψει υλικό για τις διάφορες ηλικίες του σχολείου, καθώς και για τις διάφορες ηλικίες παιδιών που βρίσκονται σε αθλητικά σωματεία, μπορεί να συμβάλει καθοριστικά την ενημέρωση των μαθητών. Το σημερινό εκπαιδευτικό υλικό που υπάρχει στα σχολεία έχει συγγραφεί με πρωτοβουλία του «Αθήνα 2004». Εκεί γίνονται  κάποιες αναφορές για το ντόπινγκ, αλλά το υλικό δεν ανταποκρίνεται επαρκώς στην ανάγκη πληρέστερης ενημέρωσης μαθητών και εκπαιδευτικών.

  2. Οργάνωση, με την συνεργασία του  ΕΣΚΑΝ και άλλων φορέων (ΤΕΦΑΑ, Υπουργείου Υγείας, Γ.Γ.Α., Ιατρικών Συλλόγων, Συλλόγων γονέων και κηδεμόνων, εκπαιδευτικών ομοσπονδιών, κ.τ.λ.) σε σταθερή και πάγια βάση  εκπαιδευτικών-επιμορφωτικών  σεμιναρίων, με στόχο την ευαισθητοποίηση μαθητών, εκπαιδευτικών, γονέων, προπονητών-γυμναστών, αθλητικών σωματείων, δημοτικών κέντρων άθλησης και συνδέσμων γυμναστηρίων.

  3. Αξιοποίηση των αθλητών υψηλού επιπέδου (όπως οι ολυμπιονίκες  και οι αθλητές των  εθνικών ομάδων), στον τομέα της ενημέρωσης. Η συνεργασία των συναρμόδιων Υπουργείων (Παιδείας και Πολιτισμού-Αθλητισμού) με τις αθλητικές ομοσπονδίες και το σύλλογο των ολυμπιονικών μπορεί να οδηγήσει στη  δημιουργία  ενός τυπικού φορέα που σε σταθερή βάση θα ασχολείται με την  ενημέρωση των  μαθητών της Α/θμιας και της Β/θμιας Εκπ/σης σε θέματα όπως είναι η προβολή του αθλητικού ιδεώδους, η προβολή του υγιούς αθλητισμού και οι αρνητικές συνέπειες των αναβολικών τόσο στην υγεία των μικρών αθλουμένων, όσο και στην ιδέα του ολυμπισμού.

  4. Αξιοποίηση στο έπακρο  των ευεργετημάτων του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής, του μοναδικού ίσως μαθήματος από το πρόγραμμα σπουδών της Α/θμιας  και Β/θμιας  Εκπ/σης  που μπορεί να επιδράσει τόσο καταλυτικά στον τομέα της πρόληψης, της υγείας και της σωστής προσέγγισης στον αθλητισμό.

  5. Επιπλέον, είναι αναγκαία η δημιουργία νέων και η βελτίωση των ήδη υπαρχουσών κτιριακών υποδομών (αιθουσών γυμναστικής) και χώρων άθλησης στα σχολεία  καθώς και η αξιοποίηση των σχολικών προαύλιων χώρων, ώστε να δοθεί η δυνατότητα της μαζικής και ελεύθερης άθλησης των μαθητών τις ελεύθερες ώρες. Στην κατεύθυνση αυτή είναι καθοριστική η συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση. Επίσης, σε συνεργασία των συναρμόδιων Υπουργείων Παιδείας και Πολιτισμού-Αθλητισμού (Γ.Γ.Α.), και ακόμη με την συνδρομή της τοπικής αυτοδιοίκησης, θα μπορούσαν να καθιερωθούν προγράμματα μαζικής άθλησης στους προαύλιους χώρους  των σχολείων. Με τις παρεμβάσεις αυτές δημιουργούμε ουσιαστικά εναλλακτικές μορφές  σωματικής δράσης, όπου θα  δίνεται η δυνατότητα να ασκούνται οι μαθητές μας σε προαιρετική βάση, κατά προτίμηση πέρα της υποχρεωτικής δημόσιας εκπαίδευσης.

  6. Αναπροσαρμογή της φιλοσοφίας των σχολικών αγώνων με περισσότερους – σε συχνότητα – σχολικούς  αγώνες σε περιφερειακό επίπεδο (με την  συμμετοχή περισσότερων παιδιών που δεν βρίσκονται  σε κάποιο σωματείο), προσθήκη και άλλων πιο μαζικών αθλημάτων στα σχολικά πρωταθλήματα (π.χ. ενσωμάτωση του ποδοσφαίρου στα σχολικά πρωταθλήματα της Α/θμιας Εκπ/σης, ποδηλατικοί αγώνες κ.τ.λ.), στενή συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση για την οργάνωση, σε μεγαλύτερη συχνότητα,  αθλητικών πρωταθλημάτων μαζικού χαρακτήρα (π.χ. διοργάνωση ανωμάλου δρόμου υγείας, ποδηλατικοί αγώνες, κολυμβητικοί αγώνες, αγώνες στίβου  κ.τ.λ.).

  7. Θέσπιση και άλλης μορφής κινήτρων, επάθλων εκπαιδευτικού και μορφωτικού κυρίως χαρακτήρα, για τους  νικητές των πανελλήνιων σχολικών πρωταθλημάτων. Έτσι, η χορήγηση εκπαιδευτικών υποτροφιών, η δυνατότητα παρακολούθησης εκπαιδευτικών προγραμμάτων στο εξωτερικό, η χορήγηση νέων τεχνολογιών και πληροφοριακών συστημάτων κ.τ.λ.. είναι ορισμένα από τα «έπαθλα» εκπαιδευτικού χαρακτήρα που θα συνδέσουν άρρηκτα την αθλητική διάκριση με θετικά για την ψυχοσωματική υγεία των μαθητών εκπαιδευτικά, μορφωτικά και πολιτισμικά ευεργετήματα.

Τελειώνοντας, θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθούμε σε μια σημαντική απόφαση για τον ρόλο του αθλητισμού στην παιδεία που έλαβε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με το ψήφισμα της 13ης Νοεμβρίου 2007 (ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ. ΕΚΘΕΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΡΟΛΟ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ 920072086(ΙΝΙ). ΕΠΙΤΡΟΠΗ  ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΑΙΔΕΙΑΣ).

Η μελέτη του ψηφίσματος αυτού από τα κράτη – μέλη θα δώσει την δυνατότητα να αναπροσαρμοσθούν πολλά πράγματα αφενός σχετικά με το ρόλο που  μπορεί και πρέπει να παίξει η σχολική Φυσική Αγωγή και ο αθλητισμός  γενικότερα στην προάσπιση της υγείας, και αφετέρου σχετικά με τη μεγάλη απήχηση που μπορεί να έχει ο αθλητισμός, κάτω από τις σωστές προϋποθέσεις αξιοποίησής του από τα κράτη μέλη, στην προαγωγή της υγείας και στην κοινωνική, πολιτιστική, εκπαιδευτική και οικονομική ζωή των πολιτών. Ειδικότερα η παρ. 12 του παρόντος ψηφίσματος: «καλεί (η Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου) τα κράτη-μέλη να αποδώσουν ιδιαίτερη προσοχή σε καταστάσεις στις οποίες γίνεται εκμετάλλευση του ταλέντου παιδιών με προοπτική την επιτυχία σε αθλητικές εκδηλώσεις και επιμένει, στο πλαίσιο των αθλητικών επαγγελματικών δραστηριοτήτων στις οποίες λαμβάνουν μέρος παιδιά, να γίνονται σεβαστά τα θεμελιώδη δικαιώματα και το ανώτερο συμφέρον των τελευταίων»·

Υ.Γ  Η εκπαίδευση  και ο ρόλος του σχολείου  (Έρευνα – Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας) http://www.pe.uth.gr/cms/phocadownload/epeaek/anapsihi_agogi_ygeias_963/dialekseis/13.pdf

  1. Η  εκπαίδευση των προπονητών και των καθηγητών Φυσικής Αγωγής για το πώς θα αναπτύξουν ικανότητες πρόληψης. • η εκπαίδευση των επαγγελµατιών στον τοµέα της υγείας

• προγράµµατα πρόληψης σε αθλητικούς συλλόγους, σχολεία και πανεπιστήµια, τοπικές κοινότητες και κέντρα υγείας • Η ενημέρωση των γονέων για τους κινδύνους του ντόπινγκ και να τους ενθαρρύνουν να διδάξουν στα παιδιά τους τις βασικές αρχές της καλής υγείας και του τίμιου παιχνιδιού.

  1. Εφαρµογές στα σχολεία • Ενημέρωση των μαθητών για τις ιδιαίτερες παρενέργειες που µπορεί να έχει ένας έφηβος από τη λήψη αναβολικών στεροειδών. • «Η λήψη αναβολικών από παιδιά µπορεί να προκαλέσει πρώιµη είσοδο στην εφηβεία, ενώ η χρήση αναβολικών από εφήβους µπορεί να προκαλέσει πρώιµη σύγκλιση των επιφύσεων, έτσι ώστε να µην φτάσουν στο αναµενόµενο ύψος. Αυτό συµβαίνει, επειδή προκαλείται πρόωρη οστέωση του συζευκτικού χόνδρου µε αποτέλεσµα να παύει η κατά µήκος αύξηση των οστών». • Συζητήστε µαζί τους για πιθανές άλλες συνέπειες της χρήσης αναβολικών που γνωρίζουν. Στη συνέχεια συζητήστε µαζί τους για ποιο λόγο παιδιά εφηβικής ηλικίας µπορεί να µπουν στον πειρασµό να χρησιμοποιήσουν  φάρµακα για αύξηση της απόδοσης στα σπορ.

  2. • Κάντε µια συζήτηση σχετικά µε το γιατί οι αθλητές κάνουν χρήση απαγορευµένων και επικίνδυνων για την υγεία ουσιών, χρησιµοποιώντας στοιχεία από τα παρακάτω: • Οι κυριότεροι λόγοι χρήσης είναι για να αυξήσουν τη δύναµη, την αντοχή, την ετοιµότητα, την επιθετικότητα. Να µειώσουν την κούραση, και το άγχος. • Να έχουν γρηγορότερη αποκατάσταση από τραυµατισµούς. • Άλλοι κάνουν χρήση για να έχουν ωραίο και ελκυστικό σώµα (µποντυ µπίλντικγ). Ο σοβαρότερος λόγος ίσως είναι η κοινωνική πίεση. • Η εντυπωσιακή προβολή των αθλητικών αστέρων από τα µέσα µαζικής ενηµέρωσης και οι υψηλές οικονοµικές απολαβές σε αρκετές περιπτώσεις κάνουν τα άτοµα να θέλουν να προβληθούν µέσω του αθλητισµού, να κερδίσουν την κοινωνική καταξίωση ή την οικονοµική επιτυχία. Έτσι κάποιες φορές δε δυσκολεύονται να πάρουν µια απόφαση που εµπεριέχει σοβαρούς για  την υγεία κινδύνους

  3. Θέματα για συζήτηση στο σχολείο : . – Τίµιο παιχνίδι εναντίον ντόπινγκ. – ΤΟ ΝΤΟΠΙΓΚ ΕΙΝΑΙ ΑΝΗΘΙΚΟ. – ΟΧΙ στο Ντόπινγκ – Υγιής αθλητισµός για όλους Κάντε µια συζήτηση µε τα παιδιά σχετικά µε το πώς ονειρεύονται τα σπορ χωρίς ντόπινγκ. Στη συνέχεια προκηρύξτε ένα διαγωνισµό για το καλύτερο σλόγκαν, στην τάξη ή στο σχολείο, µε τίτλο: «Τι σπορ θέλουµε;» Ορίστε έπαθλα για τους τρεις πρώτους νικητές. Παροτρύνετε τα παιδιά να βρουν µικρά σλόγκαν. Να τα γράψουν µε µαρκαδόρους σε χαρτόνια και να τα διακοσµήσουν µε σκίτσα ή φωτογραφίες. Στη συνέχεια να τα κολλήσουν στην τάξη ή το σχολείο τους. Χρησιµοποιήστε σαν παράδειγµα τις ιδέες που προτείνονται στις σηµειώσεις «Τέτοια σπορ θέλουµε!» ή ότι άλλο αποφασίσετε

  4. Η πρόβληµα του ντόπινκγ δεν αντιµετωπίζεται εύκολα. Ωστόσο προγράµµατα Αγωγής και Υγείας που ενηµερώνουν και ευαισθητοποιούν τους νέους, τους γονείς και τους αθλητικούς παράγοντες είναι ότι καλύτερο µπορεί να κάνει κανείς πάνω στο θέµα αυτό.

*. Εκπαιδευτικός Φυσικής Αγωγής, MSc. Απόφοιτος ΔΠΘ
[email protected] – https://blogs.sch.gr/nikitpapa/

- Χορηγούμενη-

Ακολουθήστε μας και στο Instagram

ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP ΤΟΥ evros24.gr

Διαβασε και αυτο