Με ιδιαίτερη επιτυχία και μεγάλη συμμετοχή ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του 3ου Συνεδρίου Τοπικής Ιστορίας, με τίτλο «Αλεξανδρούπολης Εγκώμιο – Στιγμιότυπα και άνθρωποι που μετα-σχημάτισαν την πόλη», το οποίο διεξήχθη από τις 16 έως τις 18 Μαΐου 2025 στην Αποθήκη 2 του λιμένα Αλεξανδρούπολης, στο πλαίσιο των Ελευθερίων 2025.
Η διοργάνωση έφερε στο προσκήνιο πρόσωπα και στιγμές που άφησαν ανεξίτηλο αποτύπωμα στην ταυτότητα και το ιστορικό αφήγημα της πόλης.
Με υβριδική μορφή, και η φετινή διοργάνωση λειτούργησε ως γόνιμο πεδίο συνάντησης της δημόσιας ιστορίας με την ακαδημαϊκή προσέγγιση, ενισχύοντας τον διάλογο ανάμεσα σε ερευνητές, πολίτες, τοπικούς φορείς και εκπαιδευτικές κοινότητες.
Η έναρξη του τριημέρου σηματοδοτήθηκε από χαιρετισμούς του Μητροπολίτη κ. κ. Άνθιμου, του Δημάρχου Αλεξανδρούπολης, κ. Ιωάννη Ζαμπούκη, καθώς και εκπροσώπων της πανεπιστημιακής και πολιτιστικής κοινότητας, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκάλεσε η παρουσίαση των πρακτικών του 2ου Συνεδρίου.
Μία από τις πιο ιδιαίτερες στιγμές του τριημέρου ήταν το κάλεσμα που απηύθυνε ο Δήμαρχος κατά τον χαιρετισμό του προς την οργανωτική επιτροπή, να καταθέσουν τα ονόματα των τιμώμενων προσώπων στον Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου, προκειμένου να εξεταστεί στη συνέχεια από την αρμόδια επιτροπή η δυνατότητα ονοματοδοσίας οδών προς τιμήν τους, όπως επίσης και η ομιλία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη κ.κ. Άνθιμου για τον προκάτοχό του και πνευματικό του πατέρα, Άνθιμο Ρούσσα, κατά την οποία ακούστηκε για πρώτη φορά η διαθήκη του αποδημήσαντος, προσφέροντας μια συγκινητική και ιστορική μαρτυρία της πνευματικής του κληρονομιάς.
Ξεχωριστή συγκίνηση προκάλεσε η συμμετοχή των μαθητών του 3ου Δημοτικού Σχολείου «Άγγελος Ποιμενίδης» κατά την έναρξη του συνεδρίου, οι οποίοι παρουσίασαν πτυχές του έργου του ομώνυμου δασκάλου αλλά και ένα μελοποιημένο ποίημα του, καθώς και των παιδιών από το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων κατά το κλείσιμο του συνεδρίου, που πλαισίωσαν την ομιλία για τον Κωνσταντίνο Λαγουμιτζάκη, προσδίδοντας συμβολισμό και ζωντάνια στη σύνδεση της ιστορικής κληρονομιάς με τις αξίες της νέας γενιάς,
Ιδιαίτερα φορτισμένες ήταν οι στιγμές όταν κάποιοι ομιλητές μίλησαν με συγκίνηση για τους γονείς τους.
Παράλληλα, εγκαινιάστηκε η Έκθεση Αντικειμένων, επιμελημένη από την Χρύσα Αργυρακάκη, στην Αποθήκη 1, η οποία λειτούργησε καθ’ όλη τη διάρκεια του συνεδρίου, προσφέροντας ένα απτό πολιτισμικό πλαίσιο στις εισηγήσεις.
Στις πέντε συνεδρίες του συνεδρίου, περισσότεροι από 20 εισηγητές και εισηγήτριες από τους ακαδημαϊκούς, πολιτιστικούς και κοινωνικούς χώρους, παρουσίασαν ανθρώπινες ιστορίες, συλλογικές μνήμες και τοπικές δράσεις που διαμόρφωσαν τον αστικό και κοινωνικό ιστό της Αλεξανδρούπολης. Ξεχώρισαν εισηγήσεις για:
Τον Άγγελο Ποιμενίδη και την παρακαταθήκη του στην τοπική ιστορία και λαογραφία.
Τους κλινικάρχες και γιατρούς, εκπαιδευτικούς, δημοσιογράφους, επιχειρηματίες και θρησκευτικούς ηγέτες της πόλης.
Τις προσφυγικές διαδρομές και τον ρόλο των συλλόγων στον 20ό αιώνα.
Τον ρόλο της γυναικείας παρουσίας μέσα από το έργο γυναικείων συλλόγων.
Τις πολιτισμικές ανταλλαγές και κοινωνικές μνήμες που αποτυπώνονται στη γαστρονομία και τον τοπικό τύπο.
Την Πολυφωνία της Μνήμης και το ρόλο που έπαιξαν Εβραίοι, Αρμένιοι και εμμέσως και οι Φραγκολεβαντίνοι στην Ιστορία της Αλεξανδρούπολης.
Πρέπει να επισημανθεί ότι οι εισηγήσεις κάλυψαν ένα μικρό μέρος από τις προσωπικότητες της πόλης, όπως ενδεικτικά αναφέρουμε τον Κωνσταντίνο Καρυωτάκη, τους Αλέξανδρο και Γιώργο Παναγιώτου και τόσους άλλους, που θα συμπεριλάβουμε σε επόμενο συνέδριο.
Επισκέπτες: Πάνω από 300 συμμετέχοντες
Παρουσιαζόμενες προσωπικότητες κατόπιν προτάσεως των συλλόγων: 30
Τιμώμενα πρόσωπα και φορείς: 20
Συμμετέχοντες και συνεργαζόμενοι Φορείς και Σύλλογοι: 20
Παράλληλες δράσεις: Έκθεση Αντικειμένων, Μαθητικές παρουσιάσεις, Μουσικά σύνολα, Μπουφές από τη ΔΥΠΑ
Από τις εργασίες του συνεδρίου επιβεβαιώθηκε η ανάγκη ανάδειξης, διατήρησης και συνέχειας της τοπικής ιστορίας ως ζωντανού οργανισμού, που εμπλουτίζει τη συλλογική μνήμη και τον δημόσιο διάλογο.
Συμμετέχοντες και συνεργαζόμενοι Φορείς και Σύλλογοι:
Δήμος Αλεξανδρούπολης, Ιερά Μητρόπολις Αλεξανδρουπόλεως, Εργαστήριο Λαογραφίας & Κοινωνικής Ανθρωπολογίας Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας ΔΠΘ, Επαγγελματική Σχολή Μαθητείας Αλεξανδρούπολης (Δ.Υ.Π.Α.), 3ο Δημοτικό Σχολείο «Άγγελος Ποιμενίδης», Αρμενική Κοινότητα Αλεξανδρούπολης, Ένωση Θρακών, Καλλιτεχνικός Όμιλος Αλεξανδρούπολης (Κ.Ο.Α.), Μουσικογυμναστικός Σύλλογος «Εθνικός» Αλεξανδρούπολης, Προσκοπικό Σώμα Ελλάδας – Παράρτημα Αλεξανδρούπολης, Σύλλογος Ελληνογαλλικής φιλίας το Σπίτι της Αντουανέττας, Σύλλογος «Ελληνομουσείον Αίνου», Σύλλογος Καππαδοκών Ν. Έβρου «Οι Τρεις Ιεράρχες», Σύλλογος Κυριών και Δεσποινίδων, οι Ποντιακοί Σύλλογοι («Αλέξιος Κομνηνός», Πεύκων, Παλαγίας, Νίψας), Φιλανθρωπικός Σύλλογος «Μέριμνα» Αλεξανδρούπολης, Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Αδριανουπολιτών Ορεστιάδας.
Διοργάνωση: Δήμος Αλεξανδρούπολης | Εργαστήριο Λαογραφίας & Κοινωνικής Ανθρωπολογίας ΔΠΘ | Ένωση Θρακών
