Ένα σημαντικό βήμα για την ασφάλεια του εφοδιασμού στην Κεντρική, Νοτιοανατολική Ευρώπη, τη Μολδαβία και την Ουκρανία έκαναν την Παρασκευή, 19 Ιανουαρίου 2024, οι Διαχειριστές υποδομών φυσικού αερίου που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία του Κάθετου Διαδρόμου, με την υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας, για την ένταξη της Σλοβακίας (EUStream), της Μολδαβίας (Vestmoldtransgaz) και της Ουκρανίας (GTSOU) στην πρωτοβουλία. Το Μνημόνιο υπογράφηκε στο περιθώριο της Υπουργικής Διάσκεψης των χωρών που συναποτελούν την ομάδα Διασύνδεσης της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (CESEC, Central and South Eastern Europe Energy Connectivity) που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα.
Το Μνημόνιο Συνεργασίας που υπεγράφη επισφραγίζει την εντατική συνεργασία που έχουν αναπτύξει οι Διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς αερίου και LNG από την Ελλάδα, όπως ο ΔΕΣΦΑ και η Gastrade, την Βουλγαρία (ICGB, Bulgartransgaz), τη Ρουμανία (Transgaz), την Ουγγαρία (FGSZ) και τη Σλοβακία (EUStream), και έρχεται σε συνέχεια της συνάντησης που διοργανώθηκε με πρωτοβουλία του ΔΕΣΦΑ τον περασμένο Σεπτέμβριο στη Θεσσαλονίκη.
Η συνδρομή του LNG τερματικού σταθμού Αλεξανδρούπολης
Η πλήρης ενεργοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου, μέσω της κατάλληλης αναβάθμισης των δικτύων των παραπάνω χωρών, θα επιτρέψει τη μεταφορά αερίου από το Νότο προς Βορρά και αντίστροφα, μέσα από Ευρωπαϊκά συστήματα μεταφοράς φυσικού αερίου και LNG, αξιοποιώντας τις ενισχυμένες δυνατότητες του νέου LNG τερματικού σταθμού Αλεξανδρούπολης της Gastrade που αναμένεται να τεθεί σύντομα σε εμπορική λειτουργία. Η δυναμική αυτή δύναται να επεκταθεί περαιτέρω με τη χρήση των εν λόγω υποδομών για ανανεώσιμα αέρια και υδρογόνο.
Οι Διαχειριστές που υπογράφουν το Μνημόνιο Συνεργασίας εκφράζουν τη δέσμευση τους για την προώθηση έργων PCI και άλλων απαραίτητων έργων, από κοινού ή μεμονωμένα, για την ενεργοποίηση του Καθέτου Διαδρόμου, σημειώνοντας ταυτόχρονα την πρόθεσή τους να υποστηριχθούν μεταξύ τους για την εξασφάλιση χρηματοδότησης από ευρωπαϊκές και άλλες πηγές χρηματοδότησης για τα έργα αυτά, ενώ αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο συμμετοχής και άλλων Διαχειριστών στην πρωτοβουλία. Συμφωνούν επίσης να αναζητήσουν, όπου ενδείκνυται και είναι σκόπιμο, τη διευκόλυνση και την καθοδήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ο Κ. Σιφναίος, Διευθύνων Σύμβουλος της Gastrade, σημειώνει σχετικά:
«Η υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας σήμερα για την ένταξη των Διαχειριστών των Συστημάτων Μεταφοράς της Σλοβακίας, της Μολδαβίας και της Ουκρανίας είναι ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της συνέχισης της ενίσχυσης της ενεργειακής ασφάλειας της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Το έργο της Gastrade, το LNGτερματικού σταθμού Αλεξανδρούπολης, το πρώτο FSRU στην Ελλάδα που θα λειτουργήσει τις επόμενες εβδομάδες, αποτελεί την πύλη για τη μεταφορά του LNG και του φυσικού αερίου μέσω του Κάθετου Διαδρόμου. Η Gastrade δεσμεύεται να υποστηρίξει αυτή τη στρατηγική διαφοροποίησης και ανεξαρτησίας των πηγών ενέργειας και των διαδρόμων μεταφοράς από τα ιστορικά μονοπώλια. Στην προσπάθεια αυτή, με μεγάλη προσμονή καλωσορίζουμε τη Σλοβακία, τη Μολδαβία και την Ουκρανία».
Τα επόμενα βήματα
Ως προς τα επόμενα βήματα, οι συμμετέχοντες προκρίνουν ως βέλτιστη οδό τον συντονισμό τους σύμφωνα με λύσεις βασισμένες στις ανάγκες της αγοράς και την Ευρωπαϊκή νομοθεσία. Στο πλαίσιο αυτό, συμφωνούν να πραγματοποιήσουν συγχρονισμένα, τον Ιούλιο του 2024, ένα χρόνο νωρίτερα από το χρονοδιάγραμμα που προβλέπεται τυπικά, δεσμευτικό market test για την κατανομή δυναμικότητας στα μεταξύ τους σημεία διασύνδεσης, σύμφωνα με τον Κανονισμό CAM (ΕΕ) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στη συνέχεια, βάσει του ενδιαφέροντος των χρηστών, θα προσδιορίσουν τα πλέον κατάλληλα και στοχευμένα έργα επαύξησης δυναμικότητας που απαιτούνται για την ικανοποίηση της ζήτησης κατά μήκος της διαδρομής του Κάθετου Διαδρόμου.
