Ποιος να το έλεγε ότι, αυτή η μικρή αγκαθωτή μπαλίτσα με τη γλυκιά μουσούδα, θα μπορούσε να προστατέψει τα κηπευτικά σας, αφού ένας μόνο σκαντζόχοιρος μπορεί να κρατήσει ένα κήπο μεσαίου μεγέθους, καθαρό από παράσιτα, τρώγοντας μέχρι και 200 γραμμάρια εντόμων κάθε βράδυ!
Ο σκαντζόχοιρος, (Erinaceus concolor), ένα πολύ συνηθισμένο είδος στη χώρα μας, είναι παμφάγος, αλλά τρέφεται κυρίως με έντομα και τον συναντούμε τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες, σε αραιά δάση με χαμηλή βλάστηση, σε χωράφια, κήπους και αγρούς.
Δραστηριοποιείται κυρίως τη νύχτα και το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας κοιμάται κάτω από σωρούς φύλλων ή σε μια τρύπα στο έδαφος και το χειμώνα, ανάλογα με τη θερμοκρασία και την αφθονία της τροφής, μπορεί να πέσει σε χειμερία νάρκη. Την περίοδο όμως που πέφτει σε χειμερία νάρκη δεν χάνει ποτέ ολοκληρωτικά την επαφή του με τον έξω κόσμο και αντιλαμβάνεται κάθε ήχο που ακούγεται κοντά του, κάνοντας ανεπαίσθητες κινήσεις.
Το κύριο, χαρακτηριστικό γνώρισμα του σκαντζόχοιρου είναι τα χιλιάδες αγκάθια που καλύπτουν το πάνω μέρος του σώματός του και τον προστατεύουν από τους εχθρούς του.
Τα αγκάθια του σκαντζόχοιρου, αρχικά είναι μικρά και απαλά, αλλά μετά το πρώτο έτος, με την προσθήκη κερατίνης, αντικαθίστανται συνεχώς με μεγαλύτερα και σκληρότερα και έχουν μήκος περίπου δύο εκατοστά.
Για να προστατευτεί από πιθανό εισβολέα, μπορεί να τυλιχτεί σε μια σφιχτή μπαλίτσα, με τη βοήθεια υποδόριων μυών που κάνουν τα αγκάθια του να πεταχτούν προς τα έξω ή ακόμα και να επιτεθεί στον εισβολέα, τρυπώντας τον με τα αγκάθια του και ν’ αφήσει τη μέθοδο της μπαλίτσας ως τελευταία λύση. Υπάρχει βέβαια και η περίπτωση να το βάλει στα πόδια και να προσπαθήσει να διαφύγει τρέχοντας!
Η αναπαραγωγή του σκαντζόχοιρου γίνεται την άνοιξη και η κύηση διαρκεί 40-58 ημέρες. Το θηλυκό, γεννά στην αρχή του καλοκαιριού, από τρία έως έξι μικρά που ζυγίζουν λιγότερο από 30 γραμμάρια το καθένα και έχουν μέγεθος 6 εκατοστά. Τα μικρά σκαντζοχοιράκια θηλάζουν για ένα μήνα περίπου και στη συνέχεια η μητέρα τους τα εκπαιδεύει να αναζητούν μόνα τους την τροφή τους. Σε φυσιολογικές συνθήκες μπορεί να ζήσει από τέσσερα έως δεκάξι χρόνια αν και δεν είναι ασυνήθιστο ο αρσενικός σκαντζόχοιρος να σκοτώνει τα νεογέννητα αρσενικά.
Ο σκαντζόχοιρος, κινδυνεύει από ασθένειες που είναι κοινές στους σκαντζόχοιρους, όπως καρκίνος, ασθένειες του ήπατος, καρδιαγγειακές ασθένειες, και σύνδρομο του τρεμουλιαστού σκαντζόχοιρου.
Ο μεγαλύτερος όμως εχθρός του σκαντζόχοιρου είναι τα αυτοκίνητα που πολλές φορές τον πατούν ενώ εκείνος προσπαθεί να διασχίσει το δρόμο και τα εντομοκτόνα. Οι σκαντζόχοιροι που τρώνε έντομα γεμάτα εντομοκτόνο παρουσιάζουν πεπτικά προβλήματα και τελικά πεθαίνουν.
